Oh jee, een NT2-leerling in de klas!

• Nederlands
• HBO
• Studiejaar 4

Wat is een NT2-leerling?

Leerlingen die minder dan zes jaar onderwijs hebben genoten in Nederland, hebben de NT2-status.

Taalontwikkelende leeromgeving

• Aandacht besteden aan woordenschat
• Passend taalaanbod bieden
• Taalgebruik stimuleren (vooral uitnodigen tot interactie met anderen)
• Feedback geven 

Deze presentatie

Vier onderwijssituaties waarmee NT2-leerlingen veel mee te maken krijgen op school:

1. Werken aan woordenschat
2. De instructie en uitleg van de docent begrijpen
3. De tekst van een schoolboek lezen
4. Een verslag schrijven 

Uitbreiden woordenschat

Aandacht voor woordenschat

• Schenk aandacht aan woorden die vaak worden gebruikt (dagelijkse woorden)
• Schenk aandacht aan vakbegrippen
• Schenk aandacht aan algemene school- en vaktaalwoorden (De moeilijkste categorie voor een NT2-leerling, omdat deze door de docent vaak als bekend worden verondersteld.)

Wat weet de NT2-leerling al?

Soms kent de leerling het concept van woorden al in zijn eigen taal, dan gaat het puur om de vertaling.

Bij andere woorden kan het zijn dat de NT2-leerling woorden net zo moet verwerven zoals een leerling dit doet in de moedertaal. De NT2-leerling moet dan niet alleen het woord opnieuw labelen, maar ook het nieuwe concept aanleren.

Woordenschat effectief uitbreiden

Er zijn twee zaken belangrijk:

1. De manier waarop de betekenis duidelijk wordt gemaakt 
2. Het aantal keer dat het woord terugkomt

Woorddriehoekje

Wat kan de docent doen?

• Bewust zijn van woorden die moeilijkheden kunnen opleveren voor een NT2-leerling
• Schrijf woorden op het bord
• Bied verschillende contexten aan 
• Geef een voorbeeldzin, definitie of noem andere woorden die met het begrip te maken hebben
• Geef aan welke woorden (on)belangrijk zijn

Pre-teaching

Het is fijn dat leerlingen zich op een volgende les kunnen voorbereiden door vooraf al wat begrippen te kennen. Je kunt je leerling helpen door daar ondersteuning bij te bieden. In de daadwerkelijke les kunnen ze dan meteen bij de stof aanhaken, zonder dat ze in paniek raken of afhaken omdat ze de begrippen niet begrijpen.

Instructie en uitleg begrijpen

Luisteren in een tweede taal

Luisteren is een complexe vaardigheid, waarin je zowel de taal moet kunnen verstaan als begrijpen.

Luisteropdracht: 

Hoor je waar zinnen beginnen en eindigen?

Hoeveel woorden hoor je in een zin?

radio.org.ng

Wat kan de docent doen?

• Breng structuur aan in de uitleg of instructie
• Let op je eigen taalgebruik
• Activeer de voorkennis van de NT2-leerling
• Activeer de NT2-leerling
• Controleer of de NT2-leerling de uitleg begrijpt 

Schoolboekteksten lezen

Moeilijkheden

1. NT2-leerlingen lezen langzamer
2. NT2-leerlingen begrijpen de tekst niet altijd goed
3.  NT2-leerlingen zetten niet altijd leesstrategieën in

Wat kan de docent doen?

• Voorkennis bij het te behandelen onderwerp activeren
• Andere verwerkingsopdrachten aanbieden bij het lezen van teksten
• Schenk aandacht aan leesstrategieën
• Laat leerlingen teksten vaker lezen 
• Onderstreep belangrijke nieuwe woorden in de schoolboekteksten

Een verslag schrijven

Wat kan de docent doen?

1. Voorkennis activeren: praten gaat voor schrijven
2. Voorbeeld verslag bekijken
3. Schrijfplan maken
4. Laat de leerling zelfstandig de eerste versie schrijven
5. Feedback geven
6. Herschrijven 

Hoe maak ik de opdracht NT2-proof?

• Formuleer een concrete opdracht, dat aansluit bij het taalniveau van de leerling
• Bied taalsteun
• Koppel de leerling aan een andere leerling, zodat hij hulp kan vragen
• Vraag, indien nodig, zelf om hulp bij het geven van passende feedback op het verslag

Wat mag je van de leerling verwachten?

• Motivatie en inzet
• Woordenschrift mee
• Woordenboek(en) mee
•  Veel lezen (op eigen taalniveau), plezier gaat voor druk

Waarop heeft een NT2-leerling recht?

• Extra hulp (hulplessen, logopedie)
•  Gebruik woordenboeken: Nederlands woordenboek, moedertaal-NL en NL-moedertaal
• Meer tijd bij het maken van toetsen (evenveel als dyslexie-leerlingen)
• Faciliteitenpas (N op toetsen zetten)

Tot slot

Ook leerlingen met Nederlands als moedertaal zullen profiteren van de aanpak die in deze presentatie aangereikt is.