Augethiek V4 dilemma + utilisme

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Terugblik: botsende waarden

Bij ethiek staan botsende waarden centraal. Die botsende waarden noemen we een  moreel /ethisch dilemma

Bij zo'n dilemma kun je dus twee waarden aanwijzen die tegenover elkaar staan. 

Ethiek

Het juiste

behoren 

te doen

Optieken

Na deze les

- kun je bepalen of iets een ethisch dilemma is of niet.

- kun je uitleggen wanneer iets een ethisch dilemma is.

- leg je in eigen woorden uit wat het utilisme is en hoe het kan helpen bij ethische vraagstukken.

Huiswerk:
jouw ethische keuze

Je vriend geeft een feest dat werkelijk oersaai is. De volgende dag hebben klasgenoten het erover. Ze vragen jou als beste vriend(in) wat jij ervan vond.
-welke waarden botsen in dit dilemma?

1. respect en vriendschap
2. eerlijkheid en vriendschap
3. eerlijkheid en respect
4. vriendschap en humor

Je bent de financieel directeur van Ajax. Een van de sterspelers vertrouwt je toe dat hij tijdens het uitgaan iemand in elkaar heeft getrapt. Uit de ophef die ontstaat op social media blijkt dat het slachtoffer er waarschijnlijk blijvende schade aan overhoudt. De daders zijn onbekend bij het publiek.

1. eerlijkheid en financieel gewin
2. eerlijkheid en bescherming
3. financieel gewin en rechtvaardigheid
4. rechtvaardigheid en bescherming

Ethische vraag of niet?

Ga staan als je denkt dat het een ethische vraag is

Ga zitten als je denkt dat het GEEN ethische vraag is

STAAN = ethische vraag

Zitten = andere vraag

Wat is de oorzaak van de toename in HPV vaccinaties onder jongeren?

Is het rechtvaardig om een raket af te vuren op een woonwijk vol Hamas-aanhangers in Gaza?

Is het rechtvaardig om een raket af te vuren op een woonwijk vol Hamas-aanhangers in Gaza?

Is het oké als kinderdagverblijven kinderen weigeren die niet gevaccineerd zijn?

Welke tactiek kan de coach van PSV het beste gebruiken in de wedstrijd tegen RC Lens? 

Is het goed dat de A12 regelmatig bezet/geblokkeerd wordt om aandacht te vragen voor de klimaatcrisis?

Hoe bepaal je wat het juiste is om te doen?

Ethische theorieën - helpen om te bepalen wat juist is.

We behandelen 3 theorieën:

utilisme - gevolgenethiek

plichtethiek - beginselethiek

religieuze ethiek

Utilisme

Wat betekent (denk je) het woord "utilisme"?

1. zingeving
2. doel
3. moreel handelen
4. nuttig

Utilisme

Het Utilisme is een theorie die ervan uitgaat dat de morele waarde van een handeling is af te meten aan het algemeen nut 

Een handeling is goed als het voor zoveel mogelijk geluk voor 

                  zoveel mogelijk mensen zorgt.

Utilisme

Het gaat niet om de intentie (bedoeling) waarmee je handelt, maar om de gevolgen van je handeling.

Lees bladzijde 14+15

Wie zou een utilist het hart geven?

De jonge vrouw

De vrouw van 60+

Een utilist kan dit niet beslissen op basis van deze info

Kritiek?

Geen enkele theorie is perfect.

1 minuut: bedenk een punt van kritiek op het utilisme.

1 minuut: bespreek met je buur je punt van kritiek

Daarna: typ jullie beste kritiek op het utilisme bij de volgende vraag.

Welke kritiek hebben jullie bedacht op het utilisme

Kan volgens het utilisme een 'leugentje om bestwil' toegestaan zijn?

1. Ja, zolang je door te liegen het totale geluk in de wereld vergroot.
2. Nee, liegen is altijd verkeerd ook al is je motief juist.
3. Ja, want liegen is meestal niet slecht
4. Nee, alleen een leugentje om een ander te beschermen mag.

Is volgens het utilisme een ongelijke verdeling van welvaart toegestaan?

1. Nee, de welvaart moet altijd evenredig worden verdeeld.
2. Ja, zolang daardoor het totale geluk in de wereld toeneemt.
3. Nee, want daar wordt de meerderheid niet gelukkig van.
4. Ja, het utilisme vindt ongelijkheid belangrijk.

Maak opdracht 18 (staat in je boekje). Typ het antwoord hier.