18.4

Hoeveelheid eiwit regelen
  1. Je breekt gemaakte eiwitten af
  2. Je blokkeert mRNA zodat er geen nieuwe eiwitten meer gemaakt kunnen worden (RNA interferentie)
  3. Je blokkeert virus RNA om te voorkomen dat virus eiwitten worden gemaakt



1 / 22
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 22 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

Hoeveelheid eiwit regelen
  1. Je breekt gemaakte eiwitten af
  2. Je blokkeert mRNA zodat er geen nieuwe eiwitten meer gemaakt kunnen worden (RNA interferentie)
  3. Je blokkeert virus RNA om te voorkomen dat virus eiwitten worden gemaakt



Slide 1 - Tekstslide

Hoeveelheid eiwit regelen
  1. Je breekt gemaakte eiwitten af


Slide 2 - Tekstslide

Eiwit afvalverwerking

Slide 3 - Tekstslide

Eiwit afvalverwerking
Proteasoom: eiwitcomplex dat eiwitmoleculen vernietigt.

Ubiquitine wordt (door enzymen) aan eiwitten gekoppeld die vernietigd moeten worden. Dit wordt herkend door het proteasoom: het eiwit wordt afgebroken en ubiquitine komt weer vrij. Kost energie.

Slide 4 - Tekstslide

Hoeveelheid eiwit regelen

  1. Je blokkeert mRNA zodat er geen nieuwe eiwitten meer gemaakt kunnen worden (RNA interferentie)



Slide 5 - Tekstslide

RNA interferentie
RNA interferentie is het proces in een cel waarbij kleine stukjes RNA binden aan een mRNA molecuul waardoor translatie niet meer mogelijk is (Ribosoom kan niet meer binden) en het mRNA molecuul kan worden afgebroken.



Slide 6 - Tekstslide

Remming en afbraak mRNA
Het is belangrijk dat mRNA in een cel na gebruik wordt geremd en afgebroken zodat de cel niet eindeloos hetzelfde eiwit blijft maken (ook nadat het gen al is uitgezet).

Dit gebeurt met behulp van miRNA (micro RNA)

Slide 7 - Tekstslide

miRNA
1. Primair mi-RNA (microRNA)
wordt gemaakt in de celkern
(transciptie)
2. dicer knipt primair miRNA
3. Helicase verbreekt binding
4. RISC eiwit hecht aan miRNA
5. binding miRNA en mRNA

Slide 8 - Tekstslide

miRNA
2. miRNA heeft palindroom delen
die er voor zorgen dat er een
haarspeld vorm ontstaat

Slide 9 - Tekstslide

miRNA


dsRNA = double stranded RNA
ssRNA = single stranded RNA

Slide 10 - Tekstslide

Hoeveelheid eiwit regelen


  1. Je blokkeert virus RNA zodat er geen virus eiwitten meer gemaakt kunnen worden (RNA interferentie)



Slide 11 - Tekstslide

Remming en afbraak virus RNA
Het is belangrijk dat virus RNA wordt geremd en afgebroken zodat het maken van nieuwe virus-deeltjes stopt en de infectie onder controle kan worden gebracht.

Dit gebeurt met behulp van siRNA (small interfering RNA)

Slide 12 - Tekstslide

siRNA
1. Cel wordt geinfecteerd door
een RNA virus (ss of ds)
2. (ss RNA wordt ds RNA)
3. dicer wordt aangemaakt
4. Dicer knipt het dsRNA in
stukjes: siRNA 
5. Helicase verbreekt dsRNA in
ssRNA

Slide 13 - Tekstslide

siRNA
6. Enkelstrengs siRNA bindt 
aan RISC eiwit
7. Bij binding van het siRNA
aan virusRNA knipt het RISC
eiwit het virus RNA -> inactief 

Slide 14 - Tekstslide

Het afbreken van een eiwit met het ubiquitine-proteasoomsysteem is een ...
A
passief proces
B
actief proces
C
kun je niet opmaken uit de afbeelding

Slide 15 - Quizvraag

Wat is het product dat ontstaat bij de afbraak van polypeptiden?
A
(mono)sachariden
B
monoglyceriden
C
aminozuren
D
kun je niet opmaken uit de afbeelding

Slide 16 - Quizvraag

RNAi berust op dsRNA generen zodat dicers dit afbreken. Stel dat ik mRNA wil remmen met de sequentie: 3'-AGCUGUA-5' wat moet dan mijn siRNA sequentie zijn? schrijf je antwoord op als 5'-xxxxxxx-3'

Slide 17 - Open vraag

Wat zorgt voor een verminderde werking van een nuclease?
A
Binding van een inhibitor op de allosterische zijde
B
competitieve remming door binding van een molecuul dat eigenlijk niet het substraat is.
C
Binding van RNA op het actieve centrum
D
een toename in het gevormde product

Slide 18 - Quizvraag

Er moet miRNA worden gevormd uit een gen. Dit gen heeft een palindromische sequentie zodat de letters op elkaar plakken. De sequentie van het gevormde mRNA is 3'-CACGAUUCAACGUG-5'. De uiteinde plakken op elkaar, maar welke basen vormen de lus er tussenin? schrijf je antwoord op als 3'-xxxxx-5'

Slide 19 - Open vraag

Om het mRNA succesvol te silencen is een siRISC nodig. 
welke enzymen passen bij welke pijl? 
dsRNA
siRNA
enkelstrengs RNA )(2x) 
siRISC
Helicase
RISC
Dicer

Slide 20 - Sleepvraag

Welke van de volgende RNA soorten zijn dubbelstrengs of worden dubbelstrengs en zullen opgepakt worden door dicers en RISC? 
wordt afgebroken
(silencing) 
functioneel RNA, of wordt omgezet tot eiwit 
Dubbelstrengs
Enkelstrengs
tRNA
mRNA
miRNA
rRNA
siRNA

Slide 21 - Sleepvraag

opdrachten boek
18.3: 29, 31, 37 en 38
18.4: 45, 46, 50 en 51

Slide 22 - Tekstslide