17.6-17.9 Ordening

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

Telefoon in telefoontas

Tas van tafel

Laptop pakken & in Lesson-Up

Binas pakken

Week	les 1	les 2	les 3
9	17.1	17.2	uitval
10	17.3	17.4	17.5
11	17.6 - 17.9	onderzoek	onderzoek
12	uitval	uitval	uitval
13	herhalen	uitval	uitval
14	uitval	TW	TW

Planning:

Toets: Hst 17 + onderzoeksvaardigheden

Leerdoelen

Je kunt uitleggen dat fossielen, embryonale ontwikkeling, bouwplannen en DNA belangrijke aanwijzingen kunnen geven over de verwantschap en afstamming van soorten.

Je kunt op basis van celkenmerken cellen van verschillende rijken van elkaar onderscheiden en aangeven of ze prokaryoot/eukaryoot zijn.

Je kent de levenscyclus van virussen

10voorbiologie 17.6, 17.8 en 17.9

Onderzoek naar soortvorming:

- fossielen

- aardlagen

Ouderdomsbepaling:

- meten van radioactief verval van isotopen van bijvoorbeeld C-14.

- Het duurt 5736 jaar voordat de helft is vervallen in N-14

Het verval van koolstof C-14. Als een dier sterft, neemt de hoeveelheid C-14 langzaam af. Na 22.920 jaar is er nog 12,5% over.

Bouwplannen en DNA analyse:

- Je ziet dat het bouwplan van het paard niet veranderd. Hij heeft 4 benen, ribben, wervelkolom, schedel ect.

- Homologe organen komen van voorouder!

- In de stamboom zie je dat het bouwplan hetzelfde blijft maar dat er door natuurlijke selectie veranderingen binnen dat bouwplan plaatsvinden.

Ordening: 4 Rijken

Prokaryoten

Eukaryoten

Ordening:

Autotroof / heterotroof

Autotroof: 

Een organisme kan zijn eigen organische moleculen maken.

Heterotroof: 

Een organisme kan niet zijn eigen 

organische moleculen maken. 

https://biojuf.nl/autotroof-en-heterotroof/

Eukaryoot vs. prokaryoot

Virussen

Kapseltje met DNA of RNA

corona: enkelstrengs RNA

vergelijkbaar met mRNA

levende organismen?

Virus levenscyclus

1. Contact maken met gastheercel
2. Erfelijk materiaal inbrengen
3. Cel gebruiken om te vermenigvuldigen
4. Nieuwe deeltjes infecteren nieuwe cellen

Virussen

Kapseltje met DNA of RNA

corona: enkelstrengs RNA

vergelijkbaar met mRNA

levende organismen?

Evolutie?

Hoe kan een virus evolueren?

Waarom gaat dat zo snel?

Huiswerk

Oefening 17.6 - 17.9 LessonUp vragen

Alle  basiskennisvragen van 17.9

Samenvatten deze LessonUp (17.6 - 17.9)