Grammatica les 6: Hoofdzinnen en bijzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Grammatica les 6: Hoofdzinnen en bijzinnen

Welkom klas 2vwo. Volg het stappenplan.

Stap 1: Doe de telefoon in de telefoontas.

Stap 2:Pak je boek, laptop, leesboek en schrift

Stap 3: Log in bij LessonUp met je eigen naam.

Verander zin van tijd, hoe veel persoonsvormen kan je vinden: Het weerbericht voorspelde noodweer, maar dat viel gelukkig mee.

Wat ga je doen?

Leerdoel: Ik kan hoofdzinnen en bijzinnen herkennen in een samengestelde zin.

Hoe bereik je dit doel?

- Lezen

- Zelfstandig nakijken oefening t/m bwb

- Zinnen veranderen van tijd

- Uitleg: Enkelvoudige en samengestelde zinnen, hoofdzinnen en bijzinnen.

- Oefenen: Herkennen enkelvoudige en samengestelde zinnen, hoofdzinnen en bijzinnen.

Lezen in je leesboek

Je gaat 10 minuten, in stilte, lezen in je leesboek.

Nakijken oefening

De antwoorden komen in Teams

Zinnen veranderen van tijd

Verander de volgende zinnen van tijd. Noteer de persoonsvorm. Wat valt je op?

A) Omdat Nederland een waterland is, kampen we steeds weer met overstromingen.

B) Ik zal de vaat met de hand moeten doen, want de afwasmachine is defect.

C) Weet je dat je vannacht de planeet Jupiter goed kunt zien?

Antwoorden

A) Omdat Nederland een waterland was, kampten we steeds weer met overstromingen.

B) Ik zou de vaat met de hand moeten doen, want de afwasmachine was defect.

C) Wist je dat je vannacht de planeet Jupiter goed kon zien?

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Enkelvoudige zin: Een zin met maar 1 persoonsvorm.

Samengestelde zin: een zin met meerdere persoonsvormen.

Voorbeeld enkelvoudige zin: Ik ben op de fiets naar school gegaan.

Voorbeeld samengestelde zin: Ik zou op de fiets gaan, maar ik ging toch met de auto.

Hoe weet je of een zin enkelvoudig is of samengesteld?

Verander de zin van tijd verleden tijd <----> tegenwoordige tijd. De werkwoorden die veranderen zijn de persoonsvormen. Ook herken je het aan de voegwoorden als: en, maar, want, of, omdat, dat, daarom

Is de volgende zin enkelvoudig of samengesteld: Mijn vader en ik gaan morgen naar Zwolle.

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld

Hoofdzin en bijzin

Een hoofdzin is het belangrijkste stuk van de zin.

Een bijzin is extra informatie

Een hoofdzin onderscheid je van een bijzin met voegwoorden

Soorten voegwoorden:

Nevenschikkende voegwoorden: En, maar, want, of, dus.

De zinsconstructie blijft gelijk met de hoofdzin.

Onderschikkende voegwoorden: omdat, terwijl, zodat, daarentegen etc.

De zinsconstructie wordt anders.

Hoe onderscheid je hoofdzinnen?

1. De vraagproef: Maak een vraagzin waarop het antwoord ja of nee is. De persoonsvorm die vooraan komt, is de hoofdzin.

2. Leer de nevenschikkende voegwoorden en, maar, want, of. Zie je die niet in het begin van de zin of halverwege de zin staan? Dan is er een bijzin.

Voorbeelden

1. Je moet niet vergeten je paspoort te verlengen want anders kun je niet mee.

2. Als je een drankje wil bij het kerstgala, moet je eerst een muntje inleveren.

1 = samengestelde zin (twee persoonsvormen), voegwoord = want. Want is een nevenschikkend voegwoord, dus 2 hoofdzinnen.

2= samengestelde zin (twee persoonsvormen), voegwoord = Als. is een onderschikkend voegwoord. Dus hoofdzin, bijzin.

Huiswerk

Oefening 4 van het blad Oefening grammatica zinsdelen t/m bwb