Medicatie deel 1

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

medicatie

les 1 BBL

lesdoelen zelstudie

De student:

• weet wat bedoeld wordt met de ‘regel van vijf bij toediening van medicatie
• kan werken met geneesmiddelen distributiesystemen ( GDS) zijn en waar de verantwoordelijkheden liggen bij het gebruik van GDS
• weet hoe te handelen als een zorgvrager de medicatie weigert 
• weet wat zelfzorgmedicijnen zijn, waar deze te koop zijn en wie deze betaalt
• weet wat het begrip “polyfarmacie” betekend

Als de nachtdienst de medicatie heeft klaargezet en jij geeft de medicatie dan....

1. controleer jij de medicatie nogmaals en zet de handtekening
2. Ben jij verantwoordelijk voor de fouten
3. heeft de nachtdienst ook de handtekening gezet
4. hoef jij alleen de juiste client de medicatie te geven

Wat hoort niet bij de regel van 5?

1. wat geef ik
2. waarom geef ik het
3. hoe geef ik het
4. wie geef ik het

Patient weigert medicatie, wat moet je doen...

waar

niet waar

rapporten in zorgdossier

dwingen om te nemen

familie inlichten

op toedieningslijst vermelden

arts waarschuwen

reden achterhalen

Zelfzorgmedicatie,
waar let jij als VPK op?

1. deze medicijnen kunnen een interactie geven met andere medicijnen
2. mensen slikken anders teveel medicijnen
3. de kosten lopen op voor de patiënt
4. vrij verkrijgbaar dus het is niet gevaarlijk

Wat is de meest voorkomende oorzaak van polyfarmacie?

1. Veel verschillende behandelaars
2. Onvoldoende periodieke medicatie beoordeling
3. Meer chronische aandoeningen op hogere leeftijd
4. Gebruik van zelfzorgmedicatie

lesdoelen deze les

De student

• kan in eigen woorden uitleggen wat het verschil is tussen enterale en parenterale toediening
• kan uitleggen wat het verschil is tussen lokale en systemische toediening
• herkent 17 toedieningsvormen en benoemt de kenmerken van deze toedieningsvormen (tablet, capsule, dragee, poeders, strooipoeders, drankjes, suspensie, emulsie, crème, zalf, pasta, zetpil, inhalatie, verneveling, vloeistof of poeder voor injectie, druppels/spray voor neus/oog/oor en pleisters)
• benoemt de verschillende toedieningswijzen (oraal, subliguaal, via neus/oog/oor, via luchtwegen, transdermaal, rectaal, vaginaal

Waarom medicatie

De reden om medicijnen voor te schrijven is per zorgvrager verschillend. 

Het hangt af van de indicatie en op welke manier het medicijn gebruikt gaat worden. 

Welke toedieningsvorm wordt gekozen, hangt af van de werking, de toedieningsweg en de voorkeur en mogelijkheden van de patiënt.

6 redenen

 symptoombestrijding, 

aandoeningen genezen, 

tekorten aanvullen,

 ziekten voorkomen, 

diagnostiek en medicijnonderzoek.

welk voorbeeld hoort waar bij?

pilletje

ijzer- tabletten

antibiotica

bloed- verdunners

pijnmedicatie

Symptoom-bestrijding

Causale werking

Tekorten aanvullen

profylac-tisch

Placebo

Toedieningswijze

2 hoofdcategorieën bij het toedienen van geneesmiddelen:

- Enterale toediening               -->   via het maagdarmkanaal

                                                           (oraal en rectaal)

- Parenterale toediening       -->   buiten het maagdarmkanaal

                                                          (dermale en veneuze)

Toedieningsvorm

- lokaal, gewenste plek van werking is goed te bereiken vanaf de buitenkant van het lichaam. (dermale en pulmonale)

- systemisch, gewenste plek van werking wordt via de bloedsomloop bereikt. (orale, parenterale en rectale)

let op, afhankelijk van de werking van het middel kan je aangeven of het lokaal of systemisch is

Patient weigert medicatie, wat moet je doen...

lokale toediening

systematische toediening

te bereiken via de buitenkant van het lichaam

te bereiken via de bloedbaan

parenterale voeding

microlax

fluticason (ontstekingsremmer)

amoxicilline (antibiotica)

dragee

tablet

capsule

samengeperst poeder

afgifte van de werkzame stof over een langere periode verspreid

een omhulsel met daarin het medicijn

volledig innemen

kan evt. opgelost worden in water

in overleg met arts/apoteek open te maken

Welke van onderstaande toedieningen is geen voorbeeld van parenterale toediening?

1. via de huid
2. via injectie
3. via het rectum
4. via inhalatie

(strooi)poeders

Poeders, een samenstelling van een aantal geneesmiddelen,

voordeel; een grotere hoeveelheid poeder, die makkelijker te verdelen is.

nadeel; soms lastig in te nemen

Strooipoeders, bestaan voor het grootste gedeelte uit talk en worden aangebracht op de huid. voordeel, in staat vocht op te nemen.

medicatie

17  manieren om in te nemen, 

maar wie en wanneer kies je voor welke?

Drankjes, suspensies en emulsies

Drankjes;

Check de houdbaarheidsdatum (ook na openen), vaak in een donkere omgeving opslaan.

Suspensie;

Vloeistof met vaste deeltjes, welke naar de bodem zakken of gaan zweven

--> schudden of zwenken voor gebruik

Emulsies;

Samenvoeging van vloeistoffen die samen geen oplossing kunnen vormen.

--> hulpstof toevoegen

--> niet te schudden, niet verwarmen of invriezen.

Zalven, crèmes en pasta’s

Op de huid --> lokale werking

Bij zalven en pasta’s bevindt de werkzame stof zich in een dikke olie. 

voordeel, makkelijkere opname

nadeel, zichtbaar zijn dan crèmes.

Bij crèmes is de werkzame stof opgelost in water. 

voordeel, minder goed zichtbaar 

nadeel, moeilijkere opname door de huid -->goed inwrijven.

Zetpil / inhaleren / pleisters

zetpil,

rechtstreeks rectale toediening

inhaleren,

rechtstreeks in longen

nadeel, veel zorgvragen inhaleren de medicatie verkeerd

pleister,

dermale werking (let op houdbaarheid / verwisselen)

Druppels en sprays voor ogen, oren en neus

Medicijnen voor de ogen en oren

--> in druppelvorm

 

Medicijnen voor de neus

--> sprayvorm

Doel een lokaal effect

Intracutaan

Subcutaan

Intraveneus

Intramusculair

Voorkeur onderarm

hoek van 10 tot 20 graden

Mantoux of allergietest

Net onder de huid

grotere hoeveelheden spuiten

via een spier

via een ader

infusie:

30-45 graden

kleine hoeveelheden 0,5 -1,5 ml

pijnbestrijding, insuline

2 technieken

-Huidplooitechniek 45 a 60 graden

-loodrechttechniek

Rondvraag

Vragen?

Huiswerk

expert e-learning

Verpleegtechnische handelingen

module 1 t/m 5

waarvan 5 minimaal ivm voorbereiding volgende week.