§5.5 - Voedsel voor bacteriën en schimmels

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

5.5 Voedsel voor bacteriën en schimmels

Doel 5.5

Je leert de nuttige werking van bacteriën en gisten bij de bereiding van voedsel

Lees nu eerst §5.5

Al gedaan? Ga dan verder met de opdrachten

Klassieke biotechnologie

Met behulp van micro-organismen (bacteriën en gisten) voedsel maken/ langer houdbaar maken.

Fermenteren: een proces waarbij bacteriën, schimmels en gisten gebruikt worden om een voedingsmiddel te maken zonder zuurstof

Yoghurt maken

In melk zit lactose (melksuiker).

Lactose is een .... sacharide (zoek op in BINAS 67F1, 2, 3)

Melkzuurbacteriën zetten lactose om in glucose en vervolgens 

glucose in (2) melkzuur + (2) ATP (hier is geen zuurstof voor nodig!)

C6H12O6 → 2C3H6O3 +2 ATP

Yoghurt maken

De pH wordt daardoor lager (het wordt zuurder) waardoor het langer houdbaar wordt.

Ook kunnen lactoseintolerante mensen er beter tegen.

Zuurkool wordt op dezelfde manier gemaakt.

Alcohol maken

Met behulp van gisten (eencellige schimmels) kun je alcohol maken van suiker.

Dit heet alcoholische gisting.

Gisten zetten glucose om in (2) alcohol + (2) CO2 + (2) ATP (hier is geen zuurstof voor nodig!)

C6H12O6 → 2C2H6O + 2 CO2 + 2 ATP

Alcohol maken

Hiermee kun je wijn en bier maken.

Je gebruikt ook gist om brood te maken. Door de CO2 ontstaan belletjes en daarmee wordt het brood luchtig. De alcohol verdampt tijdens het bakken van het brood.

Vraag 7

In een slechte zomer bevatten druiven domt te weinig glucose (waarom?). Wat is het gevolg voor het alcoholpercentage van de wijn?

Vraag 8

Twee organismen verbruiken gedurende een bepaalde tijd evenveel glucose; het ene door alcoholische gisting en het andere door aerobe dissimilatie. 

Hoe verhouden de hoeveelheden vrijgekomen CO2 zich bij de aerobe dissimilatie en de alcoholische gisting?

3:1            6:1           1:3      of      1:6

Doel 5.5

Je hebt de nuttige werking van bacteriën en gisten bij de bereiding van voedsel geleerd

Begrippen 5.5

fermenteren, melkzuurbacteriën, micro-organismen, klassieke biotechnologie, alcohol, eencellige gisten, anaeroob, alcoholische gisting

Welk onderdeel van hoofdstuk 5 is nog lastig of begrijp je niet/ onvoldoende?

H6 voeding, vertering en gezondheid

H6 voeding, vertering en gezondheid

6.1 gezonde voeding (CE)

6.2 verteringsstelsel (CE)

6.3 enzymen (CE)

6.4 transport door de darm, opname van stoffen (CE)

6.5 opslag en afbraak in de lever (CE)

BINAS 82 (voeding en spijsvertering)

Doelen van deze les

- Je weet wat voor stoffen in je voedsel zitten

- Je weet welke functie die stoffen hebben om je gezond te houden

- Je kan uitleggen wat een gezonde levensstijl inhoudt

- Je kan uitleggen wat een gebreksziekte en een welvaartsziekte is

Lees nu eerst §6.1

Alles wat je nodig hebt

Na geboorte: moedermelk (bouwstoffen)

Begin: gelig (veel eiwitten)

Daarna: wit (minder eiwit, meer vet en lactose)

Vetten en koolhydraten: bouwstoffen

Alles wat je nodig hebt

Pasgeboren kind: relatief groot lichaamsoppervlak (in vergelijking met inhoud) -> snelle afkoeling

Ouder worden: inhoud neemt sneller toe dan oppervlakte -> makkelijker warmte vasthouden

Moedermelk: beschermende stoffen + antistoffen

Bacteriën die helpen

Bacteriën in de darmen: onmisbaar voor vertering (darmflora)

Uniek per persoon

Bacteriën via geboortekanaal, tepels en moedermelk

Voeding en gezondheid

Kinderen die borstvoeding krijgen -> minder snelle gewichtstoename dan flesvoeding

gezonde voeding = 

afgestemd op groei, herstel en inspanning (alle voedingsstoffen in de juiste verhouding aanwezig)

Voeding en ziekten

Welvaartsziekten:

Vetzucht, hart- en vaatziekten

Gebreksziekten:

tekort van bepaalde voedingsstof

IJzertekort: minder zuurstofvervoer -> sneller moe

opdracht

Maak de invuloefening op de volgende dia (link volgen).

biologiepagina.nl

aan de slag

• herhalen hoofdstuk 5
• lezen 6.1


• bekijk de presentatie in de volgende link https://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/voedingsstoffenbb.htm
• afmaken hd 5 en 6.1