1 Persoonsvorm en Zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Persoonsvorm en zinsdelen 

Grammatica 

Lesdoelen

• Je kan de persoonsvorm in korte zinnen vinden 
• Je kan de zinsdeelproef gebruiken om zinnen in zinsdelen te verdelen

Maak met de volgende woorden/groepjes woorden zoveel mogelijk zinnen. Je mag woorden toevoegen en werkwoorden vervoegen. 

Pieter - blindengeleidehond - zijn baasje - lopen - de volgende morgen - naast elkaar

Algemeen

• Zinnen zijn gemaakt van zinsdelen. 
• De persoonsvorm (pv) is bijvoorbeeld een zinsdeel. 
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een groepje woorden dat bij elkaar hoort. 
• Als je één woord of een groepje woorden voor de persoonsvorm kunt zetten, is dat een zinsdeel.

Zo vind je de persoonsvorm

In elke zin staan werkwoorden. Een van die werkwoorden is de persoonsvorm. Je leert twee manieren om de persoonsvorm te vinden.

Met veel kracht kan Mark de boom doorzagen. 

Zo vind je de persoonsvorm

Manier 1: de tijdproef

Zet de zin in een andere tijd: maak van de tegenwoordige tijd de verleden tijd of andersom. Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

Met veel kracht kan Mark de boom doorzagen. 

 

 

– Manier 1: Na het zesde lesuur mochten de leerlingen naar huis.

– Manier 2: Mogen de leerlingen na het zesde lesuur naar huis?

Zo vind je de persoonsvorm

Manier 2: de vraagproef

Maak van de zin een vraag met precies dezelfde woorden. Het werkwoord dat vooraan komt te staan, is de persoonsvorm.

Na het zesde lesuur mogen de leerlingen naar huis.

– Manier 2: Mogen de leerlingen na het zesde lesuur naar huis? 

 

– Manier 1: Na het zesde lesuur mochten de leerlingen naar huis.

– Manier 2: Mogen de leerlingen na het zesde lesuur naar huis?

De zinsdeelproef 

Doe de zinsdeelproef. Probeer welke woorden je samen vóór de persoonsvorm kunt zetten. Bijvoorbeeld:

- Na het zesde lesuur / mogen / de leerlingen / naar huis.

- De leerlingen / mogen / na het zesde lesuur / naar huis.

- Naar huis / mogen / de leerlingen / na het zesde lesuur.

Opdracht

Noteer de persoonsvorm van de volgende zin. 

Ik ga op vakantie.

Maria haalde een goed cijfer voor Nederlands.

Donald Duck is al meer dan 80 jaar beroemd.

Hij heeft de auto niet gezien.

Tijdens de les:

Kader:

Blz. 54/55, opdrachten 1-3

TL: 

Blz. 30/31, opdrachten 1-3

Klaar? Nakijken + extra opdrachten Magister