Signaalwoorden en (tekst)verbanden - Luisteren

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Signaalwoorden-tekstverband

Luisteren

Lesdoel(en)

• Je weet welke tekstverbanden er zijn.
• Je herkent signaalwoorden en tekstverbanden in gesproken tekst (luisteren)
• Je herkent de signaalwoorden en weet welk tekstverband         daarbij hoort.
• Je weet waar tekstverbanden en signaalwoorden voor             dienen.

Lesdoel(en) - 3F

• Je kunt verbanden en signaalwoorden in teksten aanwijzen en de functie ervan benoemen.
  
• Je kunt de functie van beeld bij tekst beschrijven.
  
• Je kunt gesproken teksten begrijpen als lid van een live-publiek.
  
• Je kunt gesproken tekst op radio, tv en internet begrijpen.

maar, hoewel, toch

eerst

daarna

vervolgens

toen

nu

omdat

want

daarom

doordat

waardoor

zodat

ten eerste

ook

en

bovendien

tegenstelling

volgorde van tijd

reden

oorzaak

gevolg

opsomming

Kies het goede antwoord.

Tekstverbanden ...

1. ... geven alinea's aan.
2. ... geven aan hoe alinea's en zinnen met elkaar te maken hebben.
3. ... geven het doel van een tekst aan.
4. ... helpen je een tekst beter te begrijpen.

Samenhang in gesproken tekst

Tekst met samenhang is beter te volgen.

Ook voor geschreven én gesproken teksten.

Tekst met samenhang: onderdelen in logische volgorde.

Samenhang gesproken tekst - 3F

Drie niveaus:

1. tekstniveau
2. fragmentniveau
3. zinsniveau

Samenhang op tekstniveau (3F)

Vaak vaste tekststructuur

Te herkennen door tekstdoel:

• informerend,
• betogend,
• amuserend of
• instructief

Samenhang op fragmentniveau (3F)

Fragment: kleiner betekenisvol stuk

Geschreven tekst: alinea’s

Gesproken tekst: tekstgedeeltes soms lastig te herkennen.

Hoe dan wel?

Samenhang in gesproken tekst

Tekstgedeelte herkennen (deelonderwerpen)

Herkennen nieuw tekstgedeelte:

• (langere) adempauze/stilte van de spreker;
  
• tekst in beeld of ander soort beeld;
  
• verwijswoorden/signaalwoorden.

Samenhang op zinsniveau (3F)

Samenhang tussen zinnen onderling duidelijk door:

• verwijswoorden en
• signaalwoorden.

Door goed te luisteren haal je ze uit de tekst.

Zie overzicht van signaalwoorden.

eur04.safelinks.protection.outlook.com

Samenhang in gesproken tekst

Verwijswoorden

• verwijzen naar ander woord;
  
• verwijzen naar een andere zin.

Presteren onder druk is niet erg, behalve als die te groot wordt. Die verwijst naar druk.

nos.nl

Samenhang in gesproken tekst

Signaalwoorden

• samenhang tussen deelonderwerpen en tussen zinnen.
• één woord (vandaar; evenals)
• groepje woorden (zowel … als; de oorzaak hiervan)

eur04.safelinks.protection.outlook.com

lessonup.com

Welke signaalwoorden kan je uit deze zinnen halen?
1. Daarom zoekt het Rode Kruis dringend vrijwilligers om aan de groeiende hulpvraag te kunnen voldoen.
2. Ik was te laat, omdat ik vergeten was om mijn alarm aan te zetten.

Welk signaalwoord ontbreekt in deze zin?

Die gewichtstoename zou komen die vrouwen voor zichzelf net zo veel eten opscheppen als voor hun mannelijke partner.

1. door
2. zoals
3. dus
4. doordat

Eerst moet er voldoende geld opgehaald worden.

Welke signaalwoorden kun je verderop in de tekst verwachten?

NS vindt het een goede oplossing voor overvolle treinen, studenten vinden het ECHTER een belachelijk idee.

1. conclusie
2. doel-middel
3. reden of verklaring
4. tegenstelling

Wat is een ander woord voor 'echter'? 

Maar ==> tekstverband: tegenstelling

Woensdag werd bekend dat NS-topman Roger van Boxtel zijn zin heeft gekregen: hogescholen en universiteiten blijken tóch bereid te zijn OM hun collegetijden aan TE passen.

1. conclusie
2. doel-middel
3. reden of verklaring
4. tegenstelling

Dit zou ervoor moeten zorgen dat studenten pas na de spits klaar zijn met colleges, ZODAT ze niet in deze drukke tijden de trein bezetten. ZO heeft de hogeschool in Utrecht al aangegeven les te geven tot 19.00 uur en bekijkt ook de universiteit van de stad de mogelijkheden.

1. zodat: doel-middel zo: toelichting of uitleg
2. zodat: oorzaak-gevolg zo: toelichting of uitleg
3. zodat: reden-verklaring zo: conclusie
4. zodat: doel-middel zo: conclusie

Hoeveel signaalwoorden zie je in deze zin?

Zo stond gisteren in de krant, dat vrouwen dikker worden als ze een vaste relatie krijgen.

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Signaalwoorden

Signaalwoorden

En nu...

Maak de lesopgaven in NuNederlands:

• Lezen §2.3 Tekstverbanden
• Lezen hoofdstuk 2: maak van de oefentoets 
  
• 30 minuten actief vrij lezen in het tijdschrift Quest

De eerste les in periode 3 heb je een toets over Lezen hfdst. 2. Deze toets telt 50% mee voor het tweede rapport.

vragen

VRAGEN? 

Wat is het huiswerk van deze week?

Maak de lesopgaven in NuNederlands:

• Lezen §2.3 Tekstverbanden
• Lezen hoofdstuk 2: maak de oefentoets van het hoofdstuk
  

De eerste les in periode 3 heb je een toets over Lezen hfdst. 2. Deze toets telt 50% mee voor het tweede rapport.