grammatica (opdr 14 tm 17)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1

grammatica blok 5

- woordsoortbenoeming

- persoonlijk voornaamwoord

lesdoelen

na deze les:

- kun je de woordsoorten ww - znw - bnw - lw -vz -pers. vnw benoemen in een zin.

- heb je geleerd wat persoonlijk voornaamwoord is, en kun je deze benoemen in een zin. 

herhaling

je hebt de volgende woordsoorten geleerd:

lidwoorden

zelfstandige naamwoorden

werkwoorden

bijvoeglijke naamwoorden

voorzetsels. 

Noteer alle werkwoorden uit deze zin:

Wij hebben geprobeerd om de fiets te repareren.

Noteer alle werkwoorden uit deze zin:

Zij is nou eenmaal de liefste van iedereen.

Noteer alle znw uit deze zin:

Onze buren zijn vorig jaar naar Amsterdam verhuisd.

Noteer alle znw uit deze zin:

Het schaapje sprong over het hekje het weiland in.

Noteer alle bnw uit deze zin:

Mijn oudste nicht sliep in een warme tent onder de sterrenhemel.

Noteer alle lw uit deze zin:

Ik heb geen idee waar de sleutels zijn gebleven.

Noteer alle vz uit deze zin:

Ik kijk erg uit naar de zomervakantie.

Noteer alle vz uit deze zin:

Tijdens die vergadering ben ik een paar keer van de tafel naar het koffieapparaat gelopen.

persoonlijk voornaamwoord

Een persoonlijk voornaamwoord is een woord dat verwijst naar een persoon, een groep personen, voorwerpen of onzichtbare zaken.

Het schema op de volgende slide staat ook in je boek op blz 238

Persoonlijke voornaamwoorden

Enkelvoud	onderwerpsvorm	voorwerpsvorm
1e persoon	ik	me/mij
2e persoon	je/jij	je/jij
	u	u
3e persoon	hij	hem
	ze/zij	ze/haar
	het	het

Meervoud	onderwerpsvorm	voorwerpsvorm
1e persoon	wij	ons
2e persoon	jullie	jullie
	u	u
3e persoon	ze/zij	ze/hen/hun

pers. vnw gebruik je in zinnen. Ze zijn aparte zinsdelen die je kunt benoemen.

afhankelijk van het aantal personen gebruik je e.v of m.v 

eerste persoon = degene die spreker/schrijver is. 

ik - ev / we of wij - mv

tweede persoon = degene tegen wie je spreekt of naar wie je schrijft. 

jij/je/u - ev of jullie mv

derde persoon = over wie je iets zegt/schrijft. 

hij/zij/ze/het - ev of zij/ze- mv)

persoonlijk voornaamwoord

Het woordje 'het'. 

'Het' is alléén een persoonlijk voornaamwoord als het een apart zinsdeel is. Als het een deel van een zinsdeel is, is het een lidwoord. 

Het is aardig opgeknapt > het = persoonlijk vnw

Het weer is aardig opgeknapt > het = lidwoord

onderwerpsvorm of voorwerpsvorm

Wanneer een persoonlijk voornaamwoord in de zin het onderwerp is, noemen we dit de onderwerpsvorm.

Wanneer het persoonlijk voornaamwoord in de zin aangeeft van of voor wie het is, noemen we het voorwerpsvorm. 

onderwerpsvorm of voorwerpsvorm?

Ik heb dat boek bij me.
ik =

1. onderwerpsvorm
2. voorwerpsvorm

onderwerpsvorm of voorwerpsvorm?

Die fiets is van mij
mij =

1. onderwerpsvorm
2. voorwerpsvorm

onderwerpsvorm of voorwerpsvorm?

Geef die telefoon terug aan mij!
mij =

1. onderwerpsvorm
2. voorwerpsvorm

onderwerpsvorm of voorwerpsvorm?

Dat geld is van hem.
hem =

1. onderwerpsvorm
2. voorwerpsvorm

onderwerpsvorm of voorwerpsvorm?

Heb jij je huiswerk gemaakt?
jij =

1. onderwerpsvorm
2. voorwerpsvorm

persoonlijk voornaamwoord

Het woordje 'hun'. 

Hun gebruik je NOOIT als onderwerp of lijdend voorwerp!

Het woordje 'hen'.

Hen gebruik je als lijdend voorwerp of na een voorzetsel:

Heb je aan hen het goede antwoord gevraagd? 

Ga je hen ook helpen bij de voorbereiding van het feest? 

Geef je mij mijn jas? 

Geef = ww 

je = persoonlijk voornaamwoord

mij  = persoonlijk voornaamwoord

mijn = persoonlijk voornaamwoord

jas = zelfstandig naamwoord

Schrijf de persoonlijke voornaamwoorden uit deze zin op. Noteer ook ev of mv en onderwerpsvorm of voorwerpsvorm.

Heb je hem op het terrasje zien zitten?

Huiswerk

Maak opdracht 14 tm 17

blz 236 tm 239