,

Mediawijsheid 3 Invloed van social media op de samenleving

Invloed van (sociale) media op de de samenleving
Mediawijsheid 3
1 / 43
volgende
Slide 1: Tekstslide
MediawijsheidMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-3

In deze les zitten 43 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 5 videos.

time-iconLesduur is: 20 min

Onderdelen in deze les

Invloed van (sociale) media op de de samenleving
Mediawijsheid 3

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Exit - Wat is waar?
Wat voor informatie heb je gevonden over Imane Khelif? Wat is jouw bron? (max. 5 trefwoorden)

Slide 2 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies






Op basis van een analyse van de groep t.a.v. het gebruik van (sociale) media wordt een passende activiteit uitgevoerd om het groepsklimaat positief te beïnvloeden. Over het doel en verantwoording van deze activiteit wordt gecommuniceerd met de ouders uit de groep. Over het proces, het doel en de bevindingen wordt er uitgewisseld met collega’s.

BVT Mediawijsheid

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Succesriteria
  • Op basis van een analyse van de groep t.a.v. (sociale) media is in kaart gebracht wat de rol is van (sociale) media in jouw groep en wat hiervan de invloed is op het groepsproces (bv. invloed op vriendschappen, status-orde, talentontwikkeling, denken en gedrag, burgerschap, sociaal welzijn, sociale inclusie, eigen (online) identiteit, etc.);
  • Er is op basis van de analyse een passende activiteit geselecteerd die het groepsproces positief beïnvloed en passende, technische maatregelen biedt voor bescherming (bv. case materiaal van Beeld & geluid, HoeZoMediawijs.nl, Medija Praat gesprekskaarten, weekvandemediawijsheid.nl, Mediawijsheid.nl);
  • Het doel en de verantwoording van de activiteit is met ouders gecommuniceerd (een bericht via communicatieplatforms zoals SocialSchools, Parro of digitale nieuwsbrief), hierbij rekening houdend met AVG-richtlijnen;
  • Je evalueert met je werkplekbegeleider (of IB’er, parallel groepen, bouwbreed, pedagoog/opvoedkundige) op de opgedane inzichten uit de analyse, het effect van de activiteit en het contact met ouders;
  • Naar aanleiding van de evaluatie bepaal je een vervolgstap ten aanzien van mediawijsheid en de invloed hiervan op het groepsproces.
BVT:Mediawijsheid

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies



Koppeling groepsprocessen
Invloed van (sociale) media...










Les 1: ...op het individu                                                     Les 2: ...op de klas                                                         Les 3: ...op de samenleving
Overzicht lessen

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies




Quiz nepnieuws
https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2016/nepnieuws/
Nepnieuws en jezelf

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Hoeveel vragen had jij goed?
<4
4-8
9-10
>10

Slide 7 - Poll

Deze slide heeft geen instructies

Slide 8 - Video

Toelichting na video:
  • De video maakt onderscheid tussen informatie en desinformatie.
  • Bij informatie weet je wie of wat de bron is, kun je informatie checken en voeren feiten de boventoon. Daarbij kunnen natuurlijk altijd fouten worden gemaakt, maar dat zal de bron dan ook toegeven.
  • Bij desinformatie gaat het niet om feiten. Daarbij voeren gevoelens en emotie de boventoon. 
  • Aan de hand van de figuur op de volgende dia wordt duidelijk hoe desinformatie zich onderscheidt van andere misleidende of onjuiste informatie.
Hoe heeft, wat er speelt in de samenleving, effect op jouw groep?

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies



Sarah - Fangirl (volgende slide: 5.38)
Wat bepaalt wat je te zien krijgt?
Hoe ontdekken de kinderen de wereld via social media?
Wat zijn hier de gevaren hiervan?



Casus

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 12 - Link

Deze slide heeft geen instructies

fillter bubble

Ga naar jouw homepage van Youtube.

Wat staat er in jouw algoritme?
Wat voor filmpjes?


Algoritme

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

fillter bubble

Filterbubble; echo chambers 
  • zoekgedrag en voorkeuren (Tandoc et al., 2018)
  • Weinig tegengestelde perspectieven 
  • Invloed op wereldbeeld, overtuigingen en kritische denkvaardigheden (Bakshy et al., 2015)




Algoritme

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

fillter bubble

Lees de column van Rens van der Vorst


Wat zijn de voor- en nadelen? 
Wat voor invloed zou je erop kunnen uitoefenen?
Wat zou je de kinderen willen meegeven?



Algoritme

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Wat voor gevolgen kunnen filterbubbles hebben voor jouw klas?

Slide 16 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

fillter bubble


AI-systemen en vooroordelen
  • Vooroordelen door menselijk gemaakt data: spiegel voor de mens
  • Vooroordelen versterken zichzelf in AI
  • Trainen zonder bias: diversere inclusievere datasets en teams
  • ondermijnt kritisch denken en versterkt desinformatie.




Algoritme AI
"Dokter"
Witte man, realistischere kleding, oud
"Verpleegkundige"
Witte vrouw, carnaval kleding, jong, getailleerd

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies



Deepfake 
Chesney & Citron (2019); deepfake-technologie kan zowel positieve als negatieve gevolgen hebben voor perceptie en waarheid in sociale contexten.
Voordelen
  • Realistische filmproductie en special effects
  • Interactieve ervaringen met historische figuren
  • Inclusieve content via vertalingen

Nadelen
  • Verspreiding van nepnieuws en misleiding
  • Ongeautoriseerde manipulatie beelden/stemmen
  • Identiteitsfraude en bedrog
Algoritme AI

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 19 - Video

Deze slide heeft geen instructies




Algoritmes sorteert, filtert en verspreidt een overvloed aan informatie...

Hoe herken je informatie en desinformatie?

Welke soorten desinformatie bestaan er?
Hoe controleer je?



Desinformatie

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Een paar praktische tips!
Werkvorm: duo's
Brightspace > les 3 > Nieuws in de klas "Betrouwbare informatie of fake?"
10 vragen die je opweg helpen.

Zie hier een checklist gemaakt door Mediawijs met daarin nog meer tips die je opweg helpen bij het beoordelen van informatie: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://assets.mediawijs.be/2022-03/nieuwsindeklas_a2-digitaal_1.pdf 
Tekst
Informatie check

Slide 21 - Tekstslide

  • Lees verder dan de kop: een kop kan misleidend zijn of (ongenuanceerde) woorden gebruiken die uitnodigend zijn om op te klikken.
  • Zijn de bronnen in het bericht te controleren? Het is belangrijk dat je weet waar de informatie vandaan komt die wordt aangehaald in het bericht
  • Wat is het doel van het bericht? Soms is het best lastig is om het doel van een bericht te herkennen. Toch is het goed om even bij deze vraag stil te staan. Het doel van het bericht kan namelijk informatie geven over de intentie van de schrijver 
  • Is het duidelijk wie de auteur is van het bericht? Is het een journalist of een ander persoon waarvan het profiel te herleiden? 
Opdracht: 
Selecteer jouw nieuws!
Gebruik de tips!
Wat valt jou op?
Gebruik de tips!

Slide 22 - Tekstslide

  • Kop: de uitroeptekens in de kop roepen emotie op.
  • Bronnen: in de tekst staat ‘Nederlandse Weerstations’, maar welke zijn dat dan? 
  • Auteur: Wat is het profiel van Eugene de Boer? Na online speurwerk is er geen journalist of blogger met de naam Eugene de Boer te vinden.
  • Platform: de Dutch Post is geen bekend platform. Het is een nepsite die eruitziet als een nieuwssite. 
  • Context: Als je op de website zoekt zie je dat elke pagina leeg is. De website is van een desinformatie workshop van Beeld en Geluid. Het doel van deze workshop is om leerlingen zelf nepnieuws te laten maken, zodat ze het vervolgens beter herkennen in hun dagelijkse leven. Dit bericht is geschreven door twee vijftienjarigen uit Vlaardingen. Het bericht is in een grote faceboekgroep gedeeld en daarna (zonder check) overgenomen door invloedrijke accounts. Iedereen die op het bericht klikte kreeg een melding dat het om een onderwijsexperiment ging. De berichten worden 24 uur na elke upload weer verwijderd van de website. 

Slide 24 - Tekstslide

link twitter werkt niet!
X geeft aan dat de pagina niet bestaat.

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Nepnieuws 4: Uitspraken uit de context gehaald

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bron: NOS
Bron: Het Parool
Bron: De Volkskrant
Wat valt jou op?

Slide 28 - Tekstslide

  • Juiste informatie is essentieel bij het vormen van een mening. Het is hierbij belangrijk dat we betrouwbare informatie hebben. De mening die wij vormen heeft namelijk invloed op de keuzes die wij maken over ons leven, zoals voor welke politieke leiders we stemmen en welke beslissingen we nemen over onze gezondheid. 
  • Op de slide staan drie artikelen die toelichten hoe desinformatie impact heeft gehad op de keuzes van mensen. Dit is geen oordeel over de uiteindelijke keuze van mensen (zoals het wel of niet nemen van een vaccinatie), maar het is van belang dat deze keuze is gebaseerd op juiste informatie.

Bronnen:
Wat zijn de mogelijke
negatieve
gevolgen van desinformatie in jouw klas?
(max 5 steekwoorden)

Slide 29 - Woordweb

Na het bespreken van de antwoorden worden voorbeelden aangehaald waarbij de impact van desinformatie duidelijk wordt. 

  • Politieke stemmen gebaseerd op onjuiste informatie: Desinformatie kan leiden tot verkeerde beslissingen bij verkiezingen doordat mensen hun stem baseren op onjuiste of misleidende informatie.
  • Onjuiste beelden van mensen: Desinformatie kan leiden tot misvattingen over individuen of groepen, waardoor vooroordelen worden versterkt en sociale cohesie wordt ondermijnd.
  • Verlies van vertrouwen in wetenschap en journalistiek: Desinformatie kan het vertrouwen van mensen in wetenschappelijke bevindingen, nieuwsmedia en journalistiek ondermijnen, wat de basis vormt voor goed geïnformeerde besluitvorming en samenleving als geheel.


Waarom wordt er nepnieuws verspreid?
Welke manipulatie technieken worden gebruikt om desinformatie te verspreiden?
Wat valt jou op?

Slide 30 - Tekstslide

  • Juiste informatie is essentieel bij het vormen van een mening. Het is hierbij belangrijk dat we betrouwbare informatie hebben. De mening die wij vormen heeft namelijk invloed op de keuzes die wij maken over ons leven, zoals voor welke politieke leiders we stemmen en welke beslissingen we nemen over onze gezondheid. 
  • Op de slide staan drie artikelen die toelichten hoe desinformatie impact heeft gehad op de keuzes van mensen. Dit is geen oordeel over de uiteindelijke keuze van mensen (zoals het wel of niet nemen van een vaccinatie), maar het is van belang dat deze keuze is gebaseerd op juiste informatie.

Bronnen:
Zie jij hoe hier de techniek emotie wordt gebruikt? 

Slide 31 - Tekstslide

  • Emotionele inhoud, is inhoud die opzettelijk de basisemoties van mensen uitbuit, zoals angst, woede of empathie. Mensen zullen de emotie voelen en ernaar handelen (delen, uiteindelijk anders stemmen, enz.). Emotionele content is veel effectiever dan feiten, omdat emotie sneller de aandacht grijpt dan feiten. 
  • Uitleg afbeelding: Op het internet delen ouders foto’s van hun baby’s omringd door medicijnen en spuiten om te laten zien hoeveel vruchtbaarheidsbehandelingen het vergde om zwanger te raken. Antivaxers gebruiken deze beelden in een andere context en beweren dat baby’s deze vaccinaties toegediend krijgen na de geboorte. Er is sprake van de manipulatietechniek ‘emotie’ doordat de baby in het beeld mensen raakt. Daarnaast komt de opstelling van de spuiten in deze context over alsof de baby slachtoffer is en als het ware wordt aangevallen.

Meer informatie:
Zie jij hoe hier de techniek 'in diskrediet brengen' wordt gebruikt? 

Slide 32 - Tekstslide

  • Je tegenstanders in diskrediet brengen is een belangrijk onderdeel van desinformatie. Het betekent dat je kwaad over iemand spreekt of iemand in een slecht daglicht zet.
  • ‘Mainstream media’ is een voorbeeld van een frame dat wordt gebruikt om gevestigde media in diskrediet te brengen. Het in diskrediet brengen van mensen of organisaties helpt de reputatie van de ander naar beneden te halen.
  • Wanneer iemand wordt beschuldigd van het verspreiden van desinformatie, zal diegene de bron van kritiek aanvallen. Daarmee probeert diegene de geloofwaardigheid van de kritiekgever te beschadigen.  
  • Deze stickers werden verspreid naar aanleiding van berichtgeving over de Covid maatregelen.

Opdracht: 
Selecteer jouw nieuws!
Bij polarisatie gaat uit van wij-zij denken, zoals links-rechts, echt-nep, voor-tegen, rijk-arm, etc. 

Kloof tussen politiek links en politiek rechts, ‘echte media’ en ‘nepnieuwsmedia’ en bijvoorbeeld tussen burger en overheid vergroten.

Slide 33 - Tekstslide

  • Bij polarisatie gaat het om bewuste pogingen om de kloof tussen politiek links en politiek rechts, ‘echte media’ en ‘nepnieuwsmedia’ en bijvoorbeeld tussen burger en overheid te vergroten. Alles om twee groepen te creëren: links-rechts, voor-tegen, rijk-arm, enz. 
  • Bij desinformatie worden bestaande ontevredenheden versterkt en kunnen ze belangrijker of populairder lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Bij desinformatie wordt er bewust gepolariseerd om een kloof tussen politiek links en politiek rechts, ‘echte media’ en ‘nepnieuwsmedia’ en bijvoorbeeld tussen burger en overheid te vergroten. 
  • Bekijk het fragment als je meer over polarisatie wilt weten. Het is de introductie van een uitzending van Op1 over stikstof.

Meer informatie:



  • Voorbeeld: waargebeurd experiment "The thirth Wave"
  • Geschiedenisleraar Ron Jones (1967) in Californië
  • Doel: Inzicht geven in opkomst nazi-Duitsland, uitleg leek niet voldoende
  • Doel: Verklaring waarom mensen de beweging volgden

Hoe draagt sociale media hieraan bij?
- Verspreiding ideologieën?
- Groepsvorming: gemeenschappen waar mensen bij een beweging aansluiten?
- Manipulatie en propaganda: filterbubble en nepnieuws
- Anonimiteit en afstand: extremere meningen en acties

Wat zie je hiervan terug in jouw groep? In jouw omgeving?







Invloed op groepen

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies




In groepje - 20 min
1.  Kies een casus
2. Ga opzoek naar een activiteit, (film)materialen en literatuur (verdeel taken in de groep!)
3. Hoe willen jullie hier schoolbreed aandacht aan besteden?
4. Wat zijn jullie vervolgstappen na de activiteit? Wat is er nog nodig?

Inspiratie     https://www.Wikiwijs.nl > Mediawijsheid
                         https://www.hoezomediawijs.nl/ 
                         https://www.beeldengeluid.nl
                         https://www.mediawijsheid.nl/



Activiteit kiezen
Succescriteria:
Er is op basis van de analyse een passende activiteit geselecteerd die het groepsproces positief beïnvloed en passende, technische maatregelen biedt voor bescherming.
timer
20:00

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Noteer in steekwoorden:
1. Casus/probleem
2. Activiteit, (film)materialen en literatuur
3. Hoe willen jullie hier schoolbreed aandacht aan besteden?
4. Wat zijn jullie vervolgstappen na de activiteit? Wat is er nodig?

Slide 36 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies



Welke informate zou jij nu willen/ kunnen delen? 
Op welke manier zou jij het willen inrichten?
Exit

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies





The Great Hack
After Truth: Disinformation and the Cost of Fake News
The Secret Rules of Modern Living Algorithms - Documentary



Kijktips:

Slide 39 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


SLO. (2024). Kerndoelen digitale geletterdheid. Geraadpleegd op 12 juni 2024, van
       https://www.slo.nl/publish/pages/21532/slo_conceptkerndoelen_en_toelichtingsdocument_digitale_geletterdheid_
        opleverversie_dd-29-2-2024-.pdf

Aanbevolen
Mediawijsheid.nl. (z.d.). Zien is geloven? Dit is wat je moet weten over deepfake video’s.
Mediawijsheid.nl. Geraadpleegd op 12 juni 2024, van https://www.mediawijsheid.nl/deepfake/
Avotros. (z.d.). Welke cookies weiger je, en hoe? Zo berscherm je je privacy. Opgelicht. Geraadpleegd
       op 12 juni 2024, van https://opgelicht.avrotros.nl/hulp/vraag-antwoord/artikel/welke-cookies-weiger-je-en-hoe-zo-
       bescherm-je-je-privacy/
Beeld en geluid. (z.d.). Lespakket desinformatie. Beeld en Geluid. Geraadpleegd op 12 juni 2024, van
       https://www.beeldengeluid.nl/lespakket-desinformatie



Literatuur

Slide 40 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 41 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 42 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 43 - Video

Deze slide heeft geen instructies