H5.3 Karakteristieke groepen_alkanolen+alkaanaminen_4H

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H5.3 Karakteristieke groepen
 alkanolen + alkaanaminen

NOVA - Hoofdstuk 5 - 4H

Deze les

• Wat weet je nog over de systematische naamgeving van alkanen, alkenen en halogeenalkanen (H5.2 + H5.3)
• Bespreken HW opgaven
• Uitleg karakteristieke groepen alkanolen + alkaanaminen (H5.3)
• Aan de slag 

de alkanen van CH₄ t/m C₁₀H₂₂

de namen zijn ..........

leerlingen noemen om de beurt de namen van de alkanen van methaan t/m decaan

Geef de juiste systematische naam

Wat is naam van dit molecuul?

1. 4-ethylpentaan
2. 2-ethylpentaan
3. 3-methylhexaan
4. 4-methylhexaan

Geef de juiste systematische naam

Geef de juiste systematische naam

Wat is de naam
van deze verbinding?

1. penteen
2. pent-1-een
3. pent-2-een
4. pent-3-een

Is deze verbinding verzadigd of onverzadigd?

1. verzadigd
2. onverzadigd

Wat is de naam van dit molecuul?

1. tetrafluorethaan
2. pentafluorethaan
3. pentafluoretheen
4. tetrafluoretheen

Is deze verbinding verzadigd of onverzadigd?

1. verzadigd
2. onverzadigd

Alkaan

Alkeen

Sleep de woorden naar het juiste vak

onverzadigd

verzadigd

C6H12

C18H38

C4H10

C23H46

propaan

etheen

Leerdoel

1. Je leert een aantal karakteristieke groepen herkennen die in koolstofverbindingen voorkomen.
2. Je kunt de systematische naam geven aan een koolstofverbinding met een karakteristieke groep.
3. Je kunt de structuurformule met een karakteristieke groep tekenen bij een gegeven systematische naam

Even herhalen...

koolstofverbindingen

koolwaterstoffen

alkanen

alkenen

alkaanzuren

alkaanaminen

halogeenalkanen

alcoholen

alkanolen

alkanen

• C_nH_2n+2
• verzadigde koolwaterstoffen
  
• alleen C - C bindingen

alkenen

• CnH2n
  
• onverzadigde koolwaterstoffen
• bevat één C =C binding

halogeenalkanen

Als in een alkaan één of meer H-atomen zijn vervangen door halogeenatomen krijg je een halogeenalkaan.
Halogeenatomen:

fluor, chloor, broom, jood 

koolstofverbindingen

koolwaterstoffen

alkanen

alkenen

alkaanzuren

alkaanaminen

halogeenalkanen

alcoholen

alkanolen

alcoholen

alkanolen

alkanolen

Als in een alkaan één H-atoom is vervangen door een OH-groep krijg je een alkanol.

- OH of - O - H groep is een hydroxylgroep

systematische naamgeving alkanolen

• langste keten: 3 C-atomen
  dus stamnaam is propaan 
• karakteristieke groep: - OH
  dus propanol
• karakteristieke groep krijgt een zo laag mogelijk plaatsnummer
  structuur 1:  propaan-1-ol
  structuur2:  propaan-2-ol

structuur 1

structuur 2

ethanol

systematische naam: ethanol

triviale naam: alcohol

Dorstvlegel is een bier met 6 volume % alcohol.

Bier is een helder mengsel, dus ethanol lost goed op in water.

oplosbaarheid in water

Macro: oplossing = helder mengsel

Micro:

• een ethanolmolecuul heeft een OH-groep
• en kan dus H-bruggen vormen met
• watermoleculen

alkanen

• C_nH_2n+2

alkenen

• CnH2n

alkanolen

• CnH2n+1OH

koolstofverbindingen

koolwaterstoffen

alkanen

alkenen

alkaanzuren

alkaanaminen

halogeenalkanen

alcoholen

alkanolen

alkaanaminen

alkaanaminen

Als in een alkaan één H-atoom is vervangen door
een NH2-groep krijg je een alkaanamine.

- NH2 is een aminogroep

systematische naamgeving alkaanaminen

• langste keten: 3 C-atomen
  dus stamnaam is propaan 
• karakteristieke groep: - NH2
  dus propaanamine
• karakteristieke groep krijgt een zo laag mogelijk plaatsnummer
  structuur 1:  propaan-1-amine
  structuur2:  propaan-2-amine

structuur 1

structuur 2

oplosbaarheid in water

Macro: oplossing = helder mengsel

Micro:

• een methaanaminemolecuul heeft een NH-groepen
• en kan dus H-bruggen vormen met
• watermoleculen

alkanen

• C_nH_2n+2

alkenen

• CnH2n

alkanolen

• CnH2n+1OH

alkaanaminen

• CnH2n+1NH2

Huiswerk

• goed bestuderen H5.3 tot "Carbonzuren" (blz 153 t/m 159)
• maken + nakijken opgaven 22 t/m 25