Exploring the Endocrine System: De Wereld van Hormonen

Het endocriene stelsel
1 / 31
volgende
Slide 1: Tekstslide
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 1

In deze les zitten 31 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

Het endocriene stelsel

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Met welk gevoel start jij de les?
😒🙁😐🙂😃

Slide 2 - Poll

Deze slide heeft geen instructies

Lesdoelen
Aan het eind van de les:
  • Weet je wat het endocriene stelsel is.
  • Heb je kennis van de verschillende hormoonklieren. 
  • Ken je de hormoonproducerende weefsels. 
  • Begrijp je de functie van de eilandjes van Langerhans.

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Terugblikken

Slide 4 - Tekstslide

Opdracht wetgeving
Wat weet je over het hormoonstelsel?

Slide 5 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies


Wat is een hormoon?
A
Een soort vitamine
B
Een chemische boodschapper in het lichaam
C
Een type spierweefsel
D
Een botstructuur

Slide 6 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


Wat is de functie van een hormoon?
A
Het produceren van energie in het lichaam
B
Het reguleren van de lichaamstemperatuur
C
Het reguleren van lichaamsfuncties
D
Het transporteren van voedingsstoffen

Slide 7 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Welke endocriene weefsels ken je?

Slide 8 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Endocriene weefsels
Hormoonklieren als afzonderlijke organen 
  • Hypofysevoorkwab 
  • Schildklier
  • Bijschildklier 
  • Bijnierschors

 

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Endocriene weefsels
Hormoonklieren - ingebed in een ander orgaan 
  • Eilandjes van Langerhans
  • Endocrien weefsel in de geslachtsklieren
  • Endocrien weefsel in de nieren

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Endocriene weefsels
Hormoonproducerende cellen, verspreid in een ander orgaan
  • In nierweefsel
  • In de maagwand
  • In de wand van de twaalfvingerige darm

Veel ‘gewone’ lichaamscellen zijn ook in staat hormoonachtige stoffen 
aan hun omgeving af te geven. 
Deze stoffen hebben alleen een plaatselijk effect op de omringende cellen. 
Een voorbeeld is histamine.

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hormoonklieren
De belangrijkste hormoonklieren zijn; 
  • Hypofyse
  • Pijnappelklier - Epifyse 
  • Schildklier en bijschildklieren
  • Eilandjes van Langerhans
  • Bijnieren
  • Eierstokken en testikels
  • Juxtaglomerulaire cellen

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hormoonproducerende weefsels
Naast de hormoonklieren zijn er ook andere weefsels die hormonen produceren;
  • Maagwand (gastrine)
  • Darmen (secretine)
  • Nieren (erytropoëtine/EPO)
  • Huid (histamine)

Slide 14 - Tekstslide

Gastrine:
  • Functie: Gastrine is een hormoon dat de productie van maagzuur (zoutzuur) in de maag stimuleert. 
Werking: Het helpt bij de vertering van voedsel door de maagzuurproductie te verhogen en de beweging van de maag te stimuleren1.
  • Secretine:
Functie: Secretine is een hormoon dat de secretie van bicarbonaat door de pancreas en de lever stimuleert. Dit bicarbonaat neutraliseert het maagzuur in de dunne darm.
Werking: Het helpt de pH-waarde in de dunne darm te reguleren en remt de productie van maagzuur door de G-cellen te onderdrukken2.
  • Erytropoëtine (EPO):
Functie: EPO is een hormoon dat de productie van rode bloedcellen in het beenmerg stimuleert.
Werking: Het wordt voornamelijk geproduceerd door de nieren als reactie op een lage zuurstofconcentratie in het bloed. EPO zorgt ervoor dat er meer rode bloedcellen worden aangemaakt, wat de zuurstoftransportcapaciteit van het bloed verhoogt.
  • Histamine:
Functie: Histamine is een stof die betrokken is bij immuunresponsen, maagzuursecretie en als neurotransmitter in de hersenen.
Werking: Het speelt een rol bij allergische reacties door bloedvaten te verwijden en de doorlaatbaarheid van de vaatwanden te verhogen, wat leidt tot symptomen zoals zwelling en roodheid. In de maag stimuleert histamine de productie van maagzuur door pariëtale cellen.

Slide 15 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Waar denk je aan bij een regelkring?

Slide 16 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Regelkringen
Regelt de concentratie van een hormoon.
Negatieve feedback: 
  • Correctie van afwijkingen 
  • Houdt het lichaam in balans - homeostase 
  • Insuline bij bloedsuikerregulatie
Positieve feedback
  • Leidt tot een versterkende reactie totdat een einddoel is bereikt
  • Oxytocine bij geboorte



Slide 17 - Tekstslide

Negatieve feedback (remmend effect, herstelt balans)
Voorbeeld: Bloedsuikerregulatie

Na een maaltijd stijgt de bloedsuikerspiegel.
De alvleesklier (pancreas) scheidt insuline uit, wat de opname van glucose door cellen stimuleert.
Hierdoor daalt de bloedsuikerspiegel weer naar een normaal niveau.
Zodra de bloedsuikerspiegel laag genoeg is, stopt de alvleesklier met het afgeven van insuline.
Dit voorkomt dat de bloedsuikerspiegel te laag wordt.

 Voorbeeld: Bevalling (oxytocine-hormoon)

Tijdens de bevalling zorgt de druk van de baby tegen de baarmoederhals voor de afgifte van oxytocine.
Oxytocine zorgt voor krachtige weeën.
Sterkere weeën zorgen weer voor meer oxytocine-afgifte.
Dit gaat door totdat de baby is geboren.
Regelkringen
Een regelkring bevat de volgende stappen:

 1. De huidige situatie wordt geregistreerd.
 2. Deze situatie wordt vergeleken met de gewenste situatie.
 3. Indien nodig wordt de situatie bijgestuurd, via hormonale beïnvloeding.
 4. De nieuwe situatie wordt geregistreerd.
 5. De nieuwe situatie wordt al of niet bijgestuurd, enzovoort.



Slide 18 - Tekstslide

De productie van een hormoon moet worden verhoogd of juist verlaagd

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Eilandjes van Langerhans
  • Groepen cellen in de alvleesklier
  • Verantwoordelijk zijn voor de productie van insuline en   glucagon
Galkanaal
Eilandjes van Langerhans
Acinaire cellen
Kanaalcellen

Slide 20 - Tekstslide

Acinaire cellen scheiden spijsverteringsenzymen uit. 
Bevinden zich in exocriene klieren.
Produceren spijsverteringsenzymen, zoals amylase (voor koolhydraten), lipase (voor vetten) en proteasen (voor eiwitten).
Deze enzymen worden via de pancreasgangen naar de dunne darm afgegeven om de vertering te ondersteunen.

Kanaalcellen
Bekleden de afvoerkanalen in exocriene klieren.
Belangrijkste functie: Aanpassen van de samenstelling van de vloeistof die door de klier wordt afgescheiden.
Spelen een essentiële rol in de spijsvertering. In alvleesklier wordt water en bicarbonaat toegevoegd aan het pancreassap. 
Functie 
Reguleren de bloedsuikerspiegel 

  • Insuline uitscheiding wanneer bloedsuikerspiegel hoog is. 
  • Glucagon uitscheiding wanneer deze laag is.

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Functie 
Reguleren de bloedsuikerspiegel 

  • Insuline uitscheiding wanneer bloedsuikerspiegel hoog is. 
  • Glucagon uitscheiding wanneer deze laag is.

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat gebeurt er als de eilandjes van Langerhans niet goed functioneren?
A
Bloeddruk verhogen
B
Gewicht verliezen
C
Diabetes ontwikkelen
D
Verhoogde energielevels

Slide 23 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Regelkring van de eilandjes van Langerhans

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Doel: Kennis opdoen en overdragen over het hormoonstelsel.
Hoe: Ieder groepje werkt één van de hormoonklieren uit. Bij de uitwerking moet het volgende terug komen;
         - Ligging
         - Functie
         - Welke hormonen zijn erbij betrokken/wat wordt er gestimuleerd of geremd?
 Keuze uit volgende hormoonklieren:
         - Hypofyse
         - Schildklier en bijschildklier
         - Bijnier en niermerg
 Bovenstaande wordt kort gepresenteerd aan elkaar dmv een poster/mindmap
Alleen/duo of groep: 2 of 3 tallen
Hulp: Thieme, powerpoint en internetsites (betrouwbare bronnen, Nederlandse stichtingen etc)
Tijd: 45 minuten voorbereiden
 5 minuten per presentatie
Resultaat: De student heeft kennis over de verschillende hormoonklieren en diens functie.
Klaar: Anatomie Online | Hormonen (anatomie-online.nl) oefenen met de stof!

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Slide 27 - Open vraag

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.
Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

Slide 28 - Open vraag

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Afsluiting:
Van 0 tot 100; hoeveel heb jij geleerd?
-1100

Slide 30 - Poll

Deze slide heeft geen instructies

Huiswerk 
 
Zie Teams 

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies