Les 3A. Anatomie hormoonstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

3A. Anatomie 

hormoonstelsel

Lesinhoud

• Wat is een hormoon?
• Wat is het effect van een hormoon en op welke cellen?
• Waar worden hormonen gemaakt?
• Hoe wordt de hormoonconcentratie in het bloed gereguleerd?

hormoonstelsel

Regelsystemen in het lichaam

Zenuwstelsel: elektrische signalen (impulsen) --> snelle reacties

Hormoonstelsel: chemische signalen --> trage reacties (behalve b.v. adrenaline)

Hormoonstelsel

• Bestuurt de functies van weefsels
• Stemt de functies van weefsels op elkaar af

B.v: stofwisseling, samenstelling bloed, groei en ontwikkeling weefsel, rijping geslachtscellen, psychisch functioneren.

Hormoonklieren: welke?

Hormoonklieren

Endocrien

Lees in je lesboek anatomie:

Paragraaf 12.1. en 12.1.1. Soorten hormonen

Waar worden hormonen van gemaakt (bouwstoffen)?

Wat voor soort
hormoon is dit?

1. eiwithormoon
2. vitaminehormoon
3. steroïde hormoon
4. zetmeelhormoon

Welke soort
hormoon is dit?

1. eiwithormoon
2. vitamine hormoon
3. steroïde hormoon
4. zetmeelhormoon

Kenmerken van hormonen

• Signaalstof (chemische signalen)
• Effect op doelwitcellen 
• Kleine hoeveelheden in het bloed; regulatie
• Opgebouwd uit: aminozuren of eiwitten of steroïden (cholesterol) of vitaminen
• Afbraak in de lever

Hormoonproducerend weefsel

Endocriene klieren

Organen die alleen bestaan uit endocrien weefsel. 

b.v. hypofyse, (bij)schildklier, bijnieren

Hormoonproducerend weefsel

Endocrien weefsel

Weefsel dat onderdeel is van een ander soort weefsel. 

b.v. eilandjes van Langerhans, klieren in de geslachtsklieren, endocrien weefsel in de nieren

Hormoonproducerend weefsel

Hormoonproducerende cellen

verspreid in weefsels. b.v. nieren, maagwand en duodenum

Waar worden hormonen gemaakt?

Met welk nummer wordt een testis aangegeven?

1. 4
2. 5
3. 7
4. 8

Met welk nummer wordt de hypofyse aangegeven?

1. 1
2. 2
3. 4
4. 5

Met welk nummer wordt een ovarium aangegeven?

1. 5
2. 6
3. 7
4. 8

Met welk nummer wordt de glandula suprarenalis aangegeven?

1. 1
2. 3
3. 5
4. 6

Met welk nummer wordt de glandula thyroïdea aangegeven?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Met welk nummer wordt de pancreas aangegeven?

1. 3
2. 4
3. 5
4. 6

Met welk nummer wordt de hypothalamus aangegeven?

1. 1
2. 2
3. 4
4. 5

Met welk nummer wordt de thymus aangegeven?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Is de thymus een onderdeel van het hormoonstelsel?

Ja

Nee

Wat is de functie van de pijnappelklier en waar bevindt zich deze klier?

Waar wordt het volgende hormoon gemaakt? Adrenaline

1. endocriene klier
2. endocrien weefsel
3. hormoonproducerende cellen verspreid over weefsel
4. exocriene klier

Waar wordt het volgende hormoon gemaakt? Gastrine

1. endocriene klier
2. endocrien weefsel
3. hormoonproducerende cellen verspreid over weefsel
4. exocriene klier

Waar wordt het volgende hormoon gemaakt? Insuline

1. endocriene klier
2. endocrien weefsel
3. hormoonproducerende cellen verspreid over weefsel
4. exocriene klier

Regulatie hormoonconc. op geleide van:

• samenstelling bloedplasma
• signalen hypofyse aan hormoonklieren
• signalen uit autonome zenuwstelsel
• tijd
• leeftijd 
• plaatselijke omstandigheden

Regulatie hormoonconc. 

Samenstelling bloedplasma

Bijvoorbeeld: bloedsuikerspiegel

Regulatie hormoonconc. 

Signalen hypofyse naar hormoonklieren

Regulatie hormoonconc.

Signalen uit autonome zenuwstelsel

regulatie hormoonconc.

Tijd

Regulatie hormoonconc.

Leeftijd

Regulatie hormoonconc.

Plaatselijke omstandigheden

b.v. gastrine: stimuleert productie maagzuur als er voedsel in de maag komt

Regulatie hormoonconc.

Neurale regulatie (paragraaf 12.1.3.): 

regeling door zenuwstelsel

b.v. productie neurohormonen zoals dopamine ('happy' hormoon) 

Regulatie hormoonconc.

Humorale regulatie

hormoonklier regelt ZELF de concentratie d.m.v. sensoren

Regelkring

Positief- en negatief  terugkoppelingsmechanisme

Door middel van welke soort regelkring wordt de concentratie testosteron gereguleerd?

1. Positieve regelkring
2. Negatieve regelkring
3. Oneindige regelkring
4. Beperkte regelkring