erfelijkheid

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Erfelijkheid

Erfelijkheid Vmbo 3

Genotype en Fenotype

Genotype en Fenotype

fenotype

• De uiterlijke kenmerken van een organisme: fenotype
• De informatie voor de uiterlijke kenmerken staat in het DNA
  

Genotype

De erfelijke eigenschappen liggen in de DNA

Dit noemen we het genotype

Het genotype wordt bepaald bij de bevruchting en kan tijdens het leven niet meer veranderen!

genotype:

de informatie in het DNA / 

de eigenschappen op de chromosomen

fenotype:

de verschijningsvorm van een eigenschap

(wordt bepaald door het genotype en omgevingsfactoren)

Genotype en fenotype

Genotype

Fenotype

chromosomen 

• Dit is een chromosomenportret
• Mensen hebben 23 paren chromosomen.
• Totaal 46 chromosomen.
• De paren zijn gelijk, behalve de geslachtschromosomen  (bij de man XY en vrouw XX)

Geslachtschromosomen in lichaamscellen

Geslachtschromosomen

• X- chromosoom
• Y- chromosoom

XX

XY

Menselijke cel

In een eicel zitten 23 chromosomen.

In een zaadcel zitten 23 chromosomen.

Eicel + zaadcel = een bevruchte cel met 46 chromosomen.

Die bevruchte cel gaat zich delen.

Geslachtschromosomen 

Genenparen

Homozygoot -> 2 x dezelfde

Heterozygoot -> ongelijk

Dus er zijn 2 soorten genenparen 

Genenparen die hetzelfde zijn en genenparen die andere informatie bevatten

Belangrijke begrippen 

Dominant allel: komt altijd tot uiting komt in het fenotype.

Recessief allel: komt alleen maar in het fenotype tot uiting komt als er geen dominant allel is.

Kruising

Opschrijven (uitwerken) van een kruising

Stap 1:

Begin met ouders.

Geef je aan met: P

Vul fenotype en genotype in.

Door te kijken naar mutaties kun je verwantschap vaststellen

mutaties                   

Fouten in het genotype => mutatie

Soms heb je een "happy a accident" Mutaties kunnen goed uitpakken in bepaalde situaties.

Mutaties vaak recessief 

soms 

dominant