H2 + H3 herhalen

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3,4

Maatschappijkunde jaar 3

Herhalen

Zelfstandig werken

Afsluiten

Planning

Waar ging de les van gister over?

Herhalen

Je kan uitleggen wat arbeidsomstandigheden zijn. 

Je kan uitleggen wat de Arbowet is en waaronder het is verdeeld

Lesdoelen

Hoe je praktische werksituatie eruit ziet (werkplek).

H2.1 Arbeidsomstandigheden

Arbeidsomstandigheden

Wat vind jij belangrijk als het gaat om jouw werkplek?

Door de overheid zijn allerlei regels vastgesteld waaraan je werkplek minimaal moet voldoen.

Arbowet         (Arbeidsomstandighedenwet) Hierin staat hoe werkgevers moeten zorgen voor gezonde en veilige werkplekken.

De regels uit de Arbowet worden gecontroleerd door de arbeidsinspectie. 

 

2.1 Arbeidsomstandigheden

De arbeidsinspectie controleert of de werkgevers zich aan de arbowet houden. Deze wet is ingedeeld in 3 onderdelen:

     Veiligheid: Machines moeten veilig zijn en goede vluchtroutes bij

      brand.

     Gezondheid: Er mag niet met gevaarlijke stoffen gewerkt worden.

     Welzijn:  Het werk mag niet te geestdodend zijn, daarnaast moeten de

      werknemers beschermd zijn tegen intimidatie en geweld. 

 

2.1 Arbeidsomstandigheden

Ook voor jongeren <18 jaar is er een Arbeidsbesluit Jeugdigen (ABJ). Een aantal eisen:

2.1 Arbeidsomstandigheden

• Geen zware dingen sjouwen
  
• Geen lawaai boven de 90 decibel 
  
• Geen gevaarlijke stoffen of chemicaliën 
  
• Geen eentonig of eenzaam werk
  

Arbeidsvoorwaarden          afspraken die gelden als je ergens werkt

2.2 Arbeidsvoorwaarden

Deze afspraken worden op papier gezet in je arbeidscontract.

• Tussen jouw en je baas: individuele arbeidsovereenkomst.  
• Voor alle werknemers in dezelfde branche: collectieve arbeidsovereenkomst (cao). 
  

Brutoloon          Loonbedrag wat je krijgt als de belasting en sociale premies nog niet betaald zijn.

Nettoloon          Loonbedrag wat je krijgt als de belasting en sociale premies betaald zijn.

+ vakantietoeslag (8% van je brutoloon) en soms 13e maand.

Loon is bepaald in de Wet op het minimumloon (ook voor jeugdigen).

2.2 Arbeidsvoorwaarden

Je kunt niet zomaar ontslagen worden of plotseling opstappen.

2.2 Arbeidsvoorwaarden

Opzegtermijn            tijd tussen ontslag of opzeggen en wanneer je daadwerkelijk vertrekt.

Ontslag op staande voet         Per directe beëindiging contract vanwege bijzondere, ernstige gevallen.

Arbeidsverhoudingen        De manier waarop collega's met elkaar omgaan en de verhoudingen tussen de werkgevers en werknemers. 

Bedrijfscultuur         De normen, waarden, gewoonten en omgangsvormen die er binnen een bedrijf zijn. 

3.1 Arbeidsverhoudingen

De arbeidsverhoudingen zijn gebaseerd op geschreven regels, bijvoorbeeld niet in een korte broek werken. 

Daarnaast heeft een bedrijf ook ongeschreven regels, bijvoorbeeld aan het einde van de werkweek een vrijdagmiddagborrel. 

3.1 Arbeidsverhoudingen

Naast de geschreven en ongeschreven regels, kan het ook zijn dat je te maken krijgt met ethische dilemma's. 

Bv. Je ziet dat een collega onbeleefd is tegen een klant, meld je dit bij de baas?

Deze ethische dilemma's hebben te maken met normen en waarden. Om deze dilemma's te voorkomen, kan het zijn dat een bedrijf een ethische code afspreekt.

Ethische code        afspraken waar een bedrijf aan wil houden. 

3.1 Arbeidsverhoudingen

Formele- en informele verhoudingen

Formele verhoudingen

De formele verhoudingen zijn gebaseerd op functies, taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden.

Informele verhoudingen

Deze verhoudingen zijn gebaseerd op persoonlijke kenmerken. 

stijlen van leidinggeven

Autoritaire stijl

De autoritaire baas legt de nadruk op arbeidsprestaties van de werknemers. 

Democratische stijl

De democratische baas wil de beslissingen samen met de werknemers maken. 

Raadplegende stijl

De baas geeft zijn personeel inspraak. Hij vraagt hen voordat hij beslissingen maakt. 

Als je als medewerker inspraak hebt, dan kun je dus meedenken en meepraten. In sommige bedrijven heb je als werknemer ook medezeggenschap, je mag dan over bepaalde zaken meebeslissen. 

De medezeggenschap van werknemers is geregeld in de Wet op de ondernemingsraden (WOR)

Meedenken en praten

De inspraak en medezeggenschap wordt terug gezien in drie soorten overleg. 

Werkoverleg: elke week of elke maand een werkoverleg. Je praat elkaar dan bij over de praktische problemen. 

Personeelsvergadering: Ong. twee keer per jaar hebben bedrijven een personeelsvergadering. Hier is iedereen bij aanwezig en worden de algemene zaken gedeeld. 

Ondernemingsraad (OR): Elk bedrijf met +50 werknemers moet een OR hebben. Zij vertegenwoordigen het personeel. Hierin is spraak van medezeggenschap

Overleggen

Leren: H1 t/m H4

Maken

Je kan het verschil uitleggen tussen arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden. 

Je kan de bovenstaande begrippen in eigen woorden uitleggen

Lesdoelen