Examentrainer HC Britse Rijk en tijdvak 5-8

Examentrainer HC Britse Rijk en tijdvak 5-8

Leg uit met welk begrip deze afbeelding te maken heeft en leg uit welk verband er is met de verlichting.

Verklaar:
 bij welke ontwikkeling in de monarchie in de zeventiende eeuw het eerste besluit van Jacobus II paste en
 dat voor de puriteinen het tweede besluit een reden was om in opstand te komen tegen het Engelse gezag.

Gebruik bron 3. Stel: je doet onderzoek naar 'de uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën, en de opkomst van het abolitionisme'. Je concludeert dat je met de taak van Reichard een onderdeel van je onderzoek wél kunt illustreren en een ander onderdeel niet. Leg beide delen van je conclusie uit.

Geef aan hoe de trias politica en de volkssoevereiniteit in het nieuwe bestuur van de Verenigde Staten de basis vormen van het nieuwe bestuur.

Op het ontstaan van de Verenigde Staten van Amerika bestaan verschillende visies. Zo beweren sommigen dat de oorsprong ervan ligt in een religieuze gemeenschap die alleen de vrijheid wilde hebben om God te kunnen vereren.

Leg uit:
- naar welke gebeurtenis aan het begin van de 17e eeuw deze visie verwijst en
- dat de Engelsen ook andere motieven hadden om naar Amerika te trekken.

Edward Colston was een succesvol koopman en handelaar, die in de 17e eeuw leefde in de Engelse stad Bristol. In 1680 werd hij lid van de Royal African Company en negen jaar later trad hij zelfs toe tot het bestuur. Colston werd lange tijd geroemd om de investeringen die hij in zijn woonplaats deed in bijvoorbeeld armenhuizen, een school en een ziekenhuis.

Leg uit bij welke handelsroute Edward Colston betrokken was.

In 1765 sloot de East India Company een verdrag met de Mogolvorst Shah Alam II. Historici beschouwen dit ‘verdrag van Allahabad’ als het begin van het Britse rijk in India.

Leg uit welke redenering zij hierbij volgen, door:
− een afspraak uit dit verdrag te noemen en
− aan te geven waardoor deze afspraak als begin van het Britse rijk in India beschouwd kan worden.

Een bewering: Robert Clive wil dat de East India Company zijn beleid verandert.
a. Leg uit welke beleidsverandering Clive voorstelt, met een verwijzing naar de bron, en
b. met een historische gebeurtenis in 1765 aan te tonen dat de East India Company het voorstel van Clive overneemt.

Tussen 1756 en 1763 waren de Britse East India Company en haar Franse tegenhanger (de Compagnie française des Indes Orientales) met elkaar in oorlog. De strijd speelde zich vooral af in het oostelijke kustgebied in het zuiden van India en in de noordoostelijke regio Bengalen. Ook op zee vochten de compagnieën tegen elkaar, zoals in 1758 bij de havenstad Cuddalore.

Leg uit op welke manier de Britse overheid de East India Company in deze oorlog ondersteunde.

Lees de tekst hiernaast. Ondersteun deze visie door:
a. uit te leggen welke verandering in de positie van de
East India Company in India door deze wet mogelijk werd en
b. een afspraak uit het verdrag van Allahabad te noemen, waarmee de positie van de East India Company verder werd versterkt.

In 1875 kocht de Britse regering een groot deel van de aandelen van het
Suezkanaal, waarmee het kanaal onder Britse controle kwam. De regering
probeerde het parlement achter de aankoop van de aandelen te krijgen,
met de argumenten dat controle over het Suezkanaal:
1 een economisch voordeel opleverde en
2 een versterking van het gezag over het Britse Rijk tot gevolg had.
Geef voor beide argumenten aan welke redenering de regering hierbij
volgde. (2 punten)

Licht beide gegevens toe door:
* een economische verklaring te geven voor het ontstaan van de Swadeshi-beweging en
* een economische en een politieke verklaring te geven voor de reactie van de Britse kranten.

Leg uit wat de opening van het Suez-kanaal voor voordelen had voor het Brits imperialisme

Dadabhai Naoroji, één van de oprichters van het Indian National Congress, sprak in 1871 in Londen over het Britse bestuur in India: “De oorspronkelijke bevolking noemt het Britse systeem ‘Sakar ki Churi’, oftewel ‘het mes van suiker’. Dat wil zeggen: er is geen onderdrukking, het is allemaal glad en zoet, maar het mes is er, ontegenzeggelijk.”

Maak duidelijk wat Naoroji bedoelt met het ‘mes’ in het Britse bestuurssysteem.

De Grote Indiase Opstand van 1857 had twee gevolgen voor het bestuur van Brits-Indië die door de opstandelingen onbedoeld waren.
– Noem deze twee gevolgen en
– Leg uit waarom deze gevolgen onbedoeld waren.

Breng de informatie uit deze bron in verband met de volgende ontwikkelingen in de negentiende eeuw:
1 de Industriële Revolutie en
2 het ontstaan van discussies over de sociale kwestie.

Lees de bron hiernaast:
Ondersteun deze bewering door:
a. aan te geven welke oplossing voor de sociale kwestie Robert Owen nastreefde en
b. te verklaren dat de boodschap van het boek van Samuel Smiles populair was bij liberale ondernemers.

De plannen van de commissie in 1831 (zie bron 4) werden uiteindelijk doorgevoerd in een wet in 1832.
Noem deze wet en geef aan waardoor de wet gunstig was voor de industriële ondernemers.

In het Britse parlement wordt in 1845 gediscussieerd of de Factory Acts moeten worden uitgebreid door de werkdagen te verkorten tot tien uur. Leg uit dat in de brief de mogelijke uitbreiding van de Factory Acts wordt verdedigd met een kapitalistisch standpunt, waarbij je je antwoord ondersteunt met een verwijzing naar de bron.

Toon aan met bron welk begrip erbij past.

De Industriële Revolutie was één van de oorzaken van de opkomst van het moderne imperialisme. Leg uit dat de Industriële Revolutie in Engeland een reden kon zijn om koloniën in bijvoorbeeld Azië in bezit te nemen.

De Industriële Revolutie in Groot-Brittannië leidde ertoe dat er een groeiende vraag naar katoen ontstond / een afzetmarkt voor industrieproducten nodig was. In India werd katoen verbouwd / bestond een grote afzetmarkt en daarom was het voor Groot-Brittannië belangrijk om India te koloniseren.

Lees de bron
Leg uit:
a. dat door het sluiten van het verdrag van Allahabad behoefte ontstond aan het maken van betrouwbare kaarten van India en
b. dat de industriële revolutie de vernieuwing van de kaarten van India in de 19e eeuw nodig maakte.

Drie economische gegevens over het Britse Rijk:
1. Vanaf het einde van de 18e eeuw tot ongeveer 1830 stijgt in Groot-Brittannië de prijs van ruwe katoen tot grote hoogte. 2. In Groot-Brittannië is tussen 1794 en 1856 sprake van een sterke daling in de import van textielproducten uit India. 3. In India stijgt de aanschaf van textielproducten afkomstig uit Groot-Brittannië tussen 1810 en 1890 met meer dan 50 procent.
Leg met behulp van deze gegevens uit hoe de economische ontwikkeling van Groot-Brittannië en de economische ontwikkeling van zijn koloniën in de 19e eeuw elkaar beïnvloedden.

Geef telkens met een voorbeeld uit de bron aan:
1. een economische verandering van de Industriële Revolutie die uit deze bron blijkt en
2. een sociale verandering door de Industriële Revolutie te noemen die uit deze bron blijkt.

Volgens sommige historici was 1885 een keerpunt in de geschiedenis van de
Britse koloniale overheersing van India.
Ondersteun deze bewering door met een gebeurtenis uit 1885 uit te
leggen wat er veranderde voor de Britse koloniale machthebbers in India.

In 1659 wordt in de Engelse kolonie Massachusetts Bay het vieren van
kerst verboden omdat de kerstviering niet in de Bijbel stond. Een publieke
aankondiging hiervan luidde: "Het vieren van kerst wordt als
heiligschennis beschouwd; het uitwisselen van cadeaus en groeten, het
zich netjes aankleden, feesten en andere satanische (duivelse) gebruiken
zijn hierbij VERBODEN, waarbij de overtreder een boete kan krijgen van
vijf shilling."
Leg uit welk doel van de eerste Engelse kolonisten in Noord-Amerika
deze wet moest ondersteunen.

Ga naar de volgende dia om de bron te zien.

In 1768 zei het hoofd van de Oneida-stam, een stam die in het noordoosten van Noord-Amerika leefde: "Als onze jonge mannen willen gaan jagen op wilde beesten, dan staan overal hekken, waardoor ze erg vermoeid raken. Ook kunnen ze geen hertenvlees meer eten, of schors vinden om hutten te bouwen. De herten zijn vertrokken en de bomen zijn omgehakt".
--> Leg uit welke ontwikkeling de veranderingen die het stamhoofd noemde
veroorzaakte (2 punten)

Welk KA hoort bij deze afbeelding?

Lees de bron:
Over Samuel Sewall kun je, zeggen dat hij
verlichte ideeën heeft op politiek gebied.
Toon dit aan en geef aan welk verband er
bestond tussen een ideaal van de Verlichting
en het abolitionisme.

Rond 1600 importeerde Engeland ruwe katoen vooral uit de Levant, het oostelijk Middellandse Zeegebied. Vooral de katoen uit Egypte was van hoge kwaliteit. Vanaf ongeveer 1700 begint de import van katoen vanuit Amerika; in 1780 komt ruim tweederde van de geïmporteerde ruwe katoen van de Engelse plantagekoloniën in het Caraïbisch gebied, vooral Barbados en Jamaica. Toon met bovenstaande gegevens aan dat de Industriële Revolutie in Engeland voor een belangrijk deel mogelijk is gemaakt door slavenhandel en slavernij.

In Amerika waren drie verschillende soorten Engelse koloniën: 1) vestigingskoloniën in het noorden van Noord-Amerika 2) plantagekoloniën in het zuiden van Noord-Amerika 3) plantagekoloniën in de Caraïben. Leg uit per soort kolonie:
- welk motief kolonisten hadden zich hier te vestigen en
- welke rol slavernij speelde in het economisch succes en hoe men aankeek tegen het abolitionisme.

In de jaren vijftig was de Sociaal-Economische Raad (SER) een belangrijk overlegorgaan. Hierin zaten vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en door de overheid benoemde deskundigen. De SER adviseerde de overheid over de economie en de sociale politiek.
Leg uit dat de SER goed past bij de periode van wederopbouw en geleide loonpolitiek.

Stel, je doet een onderzoek naar de herziening van de verzorgings-

staat. Jouw onderzoeksvraag is: ‘Waarom besloot de 

overheid in de jaren tachtig de verzorgingsstaat te herzien?’

➤Welke bron is voor jouw onderzoek het meest bruikbaar? Verklaar je antwoord.

Doe het zo:

Bron ... (schrijf het nummer op) is het meest bruikbaar voor mijn onderzoek, omdat ... (schrijf een verklaring op).

Gebruik de bron

➤Welke kritiek heeft de tekenaar op een uit de hand gelopen 

onderdeel van de verzorgingsstaat?

Gebruik de bron

Bekijk de bron.
Laat met behulp van de cijfers uit de tabel zien dat het harmoniemodel en de wederopbouw succesvol waren.