H5.4 Het zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Het zenuwstelsel

Basisstof 4 

Wat is een prikkel?

1. Een orgaan reageert op invloed uit de omgeving
2. Electrische signalen die naar je hersens gaan
3. Een invloed uit je omgeving
4. Een cel die impulsen opvangt

Sleep de juiste omschrijving naar daarbijhorende woord

Zweetklieren

Hoornlaag

Kiemlaag

Talgklieren

Lederhuid

Bestaat uit resten van dode cellen 

Bestaat uit levende cellen

Maakt talg

Bevinden zich de warmte-, koude-, druk- en tastzintuigen

Produceert zweet

Wat doen zintuigcellen?

Welk onderdeel van het oog heeft zintuigcellen

1. Blinde vlek
2. Gele vlek
3. Oranje vlek
4. Kleine vlek

Leerdoelen

Aan het einde van de les:

•  kan je de bouw en functie van het zenuwstelsel beschrijven 
• kan je de bouw en functie van drie typen zenuwcellen en van zenuwen beschrijven
• kan je een reflexboog beschrijven

Het  zenuwstelsel

• Centrale zenuwstelsel = hersenen en ruggenmerg
• Zenuwen; verbinden centrale zenuwstelsel met alle lichaamsdelen

Het centrale zenuwstelsel

• Hersenen
• Ruggenmerg

Werking zenuwstelsel

1. Zintuigen vangen de prikkels op
2. Zintuigcellen zetten deze om in impulsen 
3. (Impulsen gaan via de zenuwen (gevoelszenuwcel) naar het ruggenmerg)

Werking zenuwstelsel

4. (Ruggenmerg (schakelzenuwcellen) naar de hersenen)

5. De hersenen verwerken de impulsen wat zorgt voor bewustzijn

Werking zenuwstelsel

5. De hersenen verwerken de impulsen wat zorgt voor bewustzijn 

--> bewust reageren ---> er ontstaan impulsen in je hersenen

6. De impulsen gaan via het ruggenmerg (schakelzenuwcellen)  naar de spieren en klieren (bewegingszenuwcellen)

7. De spieren en klieren zorgen voor bepaalde reactie 

Werking zenuwstelsel

1. Zintuigen vangen de prikkels op
2. Zintuigcellen zetten deze om in impulsen 
3. Impulsen gaan via de zenuwen naar het ruggenmerg
4. Ruggenmerg naar de hersenen 
5. De hersenen verwerken de impulsen wat zorgt voor bewustzijn
6. De impulsen gaan via de zenuwen naar de spieren en klieren 
7. De spieren en klieren zorgen voor bepaalde reactie 

Zenuwcellen

Zenuwstelsel bevat miljoenen zenuwcellen

• Zenuwcel: cellichaam en uitlopers
• Cellichamen liggen in of vlak bij centrale zenuwstelsel
• Uitlopers: geleiden de impulsen (naar en van het cellichaam), doorgeven aan andere zenuwcellen, heel lang
• Impulsen gaan via 1000-den uitlopers tegelijk, deze liggen in een zenuw.
• Elke uitloper is omgeven door een laagje isolatie, om een zenuw een stevige laag.

Zenuwcellen

Er zijn drie verschillende type zenuwcellen:

• Gevoelszenuwcel
• Bewegingszenuwcel
• Schakelcel

Bewuste reactie

Reflex (en reflexboog)

Reflexboog

Reflex

Bedenk zelf een voorbeeld waarbij een prikkel leidt tot reacties bij een klier of spier. Beschrijf hierbij het hele proces en gebruik in je antwoord alle de onderdelen van het zenuwstelsel en het begrip impulsen

Samenvatting

• Zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel en zenuwen 
• Centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en ruggenmerg 
• De weg van een prikkel tot aan een reactie van de klieren en spieren
• Het zenuwstelsel verwerkt de impulsen die van de zintuigen afkomen en regelt de werking van spieren en klieren

Ten slotte

Huiswerk: Opdracht 1 t/m 7 maken van basisstof 4

Wat vond je van de les?

0100