Herhaling leesvaardigheid

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Lezen algemeen

Herhaling voor de toets --> 12 april, lesuur 3.

Toetsstof: lezen blok 1 tot en met 4. 

We beginnen met de tekstdoelen, tekstsoorten en tekstvormen! 

Vul in wat je nog weet.

De verschillen

- Tekstdoel: wat de schrijver wil bereiken met zijn tekst.

- Tekstsoort: om welk type tekst het gaat.

- Tekstvorm: hoe de tekst eruit ziet.

Tekstopbouw:

1. De tekst begint altijd met een inleiding. De schrijver wekt interesse.

2. Dan volgt het middenstuk/de kern: hierin wordt het onderwerp uitgewerkt.

3. De tekst eindigt met een slot, waarin de tekst afgesloten wordt.

Het onderwerp

Het onderwerp geeft in een woord/een paar woorden (max.5) aan waar de tekst over gaat.

Het kan verdeeld worden in deelonderwerpen per alinea, waarin iets gezegd wordt over het onderwerp.

De hoofdgedachte

Geeft in een zin aan wat er in de tekst over het onderwerp gezegd wordt.

Dit mag nooit een vraagzin zijn. 

De kernzinnen helpen je hierbij!

Geeft aan waar de tekst over gaat

Onderwerp

Hoofdgedachte

Een zin

Maximaal vijf woorden

Mag nooit een vraag zijn

Geeft aan wat er over het onderwerp gezegd wordt

Kan verdeeld worden in deelonder-werpen

Kernzinnen

De kernzin: de zin met de belangrijkste informatie per alinea.

Deze kan aan het begin van de alinea staan, maar ook aan het einde.

Mogelijke plekken:

1. de eerste zin van de alinea;

2. de tweede zin van de alinea;

3. in het midden van de alinea (komt niet vaak voor);

4. aan het eind van de alinea.

--> Soms heeft een alinea geen kernzin!

Wanneer is een tekst subjectief?

Subjectieve tekst versus objectieve tekst?

1. Objectieve tekst: hierin staat de mening van de schrijver NIET. Hierin mogen WEL meningen van anderen staan.

2. Subjectieve tekst: de schrijver geeft WEL zijn mening in de tekst.

Tekstsoorten die subjectief zijn...

1. betogende teksten: schrijver wil met zijn mening de lezer overtuigen. 

2. beschouwende teksten: 

Verbindingsmanieren

Alinea's zijn met elkaar verbonden. Dat kan op 4 manieren:

1. door een signaalwoord

2. door een herhaling

3. door een aankondigende zin

4. door een verwijzing met een verwijswoord

Door een signaalwoord

Alinea's zijn met elkaar verbonden, doordat er signaalwoorden aan het begin van de alinea's staan.

De opbouw zou er bijvoorbeeld zo uit kunnen zien:

1. Titel

2. Inleiding

3. Alinea een begint met 'ten eerste'.

4. Alinea twee begint met 'ten tweede'.

5. etc.

Herhaling

Aan het begin van een nieuwe alinea worden woorden of groepen

woorden uit de vorige alinea herhaald.

De schrijver:

- kan precies dezelfde woorden gebruiken;

- hetzelfde zeggen, maar andere woorden gebruiken.

→ De schrijver herhaalt deze woorden/groepen woorden, omdat hij er

opnieuw iets over wil zeggen.

Verwijzing met een verwijswoord

Overgangszinnen staan meestal aan het begin van de alinea. De schrijver

gebruikt een verwijswoord (die, dit, dat, deze, wat...) om te verwijzen

naar iets wat eerder is gezegd.

Voorbeeld

Laatste zin alinea 1:

'Een goed cijfer halen voor de kernvakken, is erg belangrijk.'

Eerste zin alinea 2:

'Dat is helaas niet zo gemakkelijk: om een goed cijfer te halen voor de toetsen,

moet je op tijd beginnen met leren.'

→ Het woordje 'dat', een verwijswoord, verwijst naar de uitspraak in de laatste

regel van de vorige alinea.

Aankondigende zin

Een aankondigende zin staat meestal aan het eind van een alinea. Deze zin

vertelt wat je verderop in de tekst kunt verwachten.

Bijvoorbeeld:

'Het onderzoek naar de oorzaak van de ramp heeft een aantal opmerkelijke

misstanden duidelijk gemaakt.'

→ Deze zin kondigt indirect aan dat je deze misstanden nog in de tekst terug

zal gaan zien.

Noem nog eens de 4 verbindingsmanieren.