Susan, GGZ, Schizofrenie en Bipolaire stoornissen

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

    Schizofrenie  en  Bipolaire stoornissen

 wat is psychopathologie?

psychopathologie =

de studie van psychische ziekten en afwijkend gedrag

''mijn vrouw begrijpt me niet...''

Ik ben toch niet gek? 

Waarom hoort dit bij psychiatrie?

Lichamelijke functies:                                     Psychische functies:

1. Ademhaling
2. Bloedsomloop
3. Spijsvertering
4. Uitscheiding
5. Zenuwstelsel
6. Immuunsysteem
7. Voortplanting

Schizofreniespectrum- en 

andere psychotische stoornissen 

• Psychose Gevoeligheid Syndroom (Schizofrenie)
• Schizo-affectieve stoornis
• Kortdurende psychotische stoornis

Schizofreniespectrumstoornis en andere psychotische stoornissen

worden gekenmerkt door het ervaren van een of meer van de volgende symptomen:

• wanen            
• hallucinaties          
• gedesorganiseerde spraak 
• ernstig gedesorganiseerd gedrag 
• negatieve symptomen

Psychose Gevoeligheids Syndroom

• sinds DSM 5, minder stigmatiserend.
• 1 op de 100 mensen.
• iets meer mannen dan vrouwen.
• diagnose gesteld bij mannen tussen 18-25 jr, bij vrouwen 26-45 jaar.
• erfelijke component, maar hoeft niet.
• vaker psychose doormaken geeft minder goed functioneren na herstel
• 10 % van de mensen met schizofrenie pleegt suïcide.

 

Positieve symptomen

Wanen

Hallucinaties

Verwardheid

Negatieve symptomen

Concentratieverlies

Geheugenproblemen

Gebrek aan energie

Nergens zin in hebben

Een leeg gevoel van binnen

Slechter slapen

Hallucinaties

• akoestische hallucinatie
• visuele hallucinatie
• reuk hallucinatie
• smaak hallucinatie
• gevoels hallucinatie

Wanen

• paranoïde (= achterdocht) waan
• grootheidswaan                       
• schuld- en zondewaan           
• hypochondrische waan

• betrekkingswaan
• erotische betrekkingswaan
• beïnvloedingswaan

• Vorm 2 groepen.
• Zoek uit m.b.t. psychotische stoornissen:

- soorten medicatie en meest voorkomende bijwerkingen.

- meest gebruikte behandel/psycho-therapieën.

- (verpleegkundige) vormen van begeleiding.

behandeling bij psychotische stoornissen

1) Medicatie: anti-psychotica

 

2) Cognitieve gedragstherapie

3) Steunende en structurerende begeleiding/ gesprekken

- Psycho-educatie

- Rehabilitatie/ empowerment 

verpleegkundige begeleiding: 

• Gesprekken:
• Steunen/ luisterend oor.
• Goede band en onderling vertrouwen.
• Structureren.
• Uitleg/ informatie/ psycho-educatie.
• Eigen regie en zelfmanagement bevorderen.
• Praktische hulp.
• Rehabilitatie/ empowerment.

Vragen over psychotische stoornissen?

Casus PGS (Schizofrenie)

- Een client die ik nooit zal vergeten is W. Alle hulpverleners vinden hem een sympathieke knul. Hij is erg open en eerlijk in het contact en zou wat betreft zijn karakter geen vlieg kwaad doen. Bijzonder: al vanaf 8 jaar in zorg. Kan zich al vanaf 6 jaar herinneren dat hij met dieren kon praten. Dat is redelijk zeldzaam, vaker rond adolescentie of na drugs.

-  Echter buren, en andere naasten vinden hem niet goed in te schatten en zijn soms zelfs bang voor hem. Hij heeft namelijk 2 grote herdershonden waar hij tegen praat alsof het zijn gelijken zijn en ze mogen in zijn tuin en huis alles doen. Tuin is soort oorlogsgebied: omgewoeld zand met grote kuilen, zo groot dat buur een keer melding deed bij woningbouw dat het op graf leek.

- In goede tijden maakt hij wel eens praatje met buren:  Huis 

Casus PGS (Schizofrenie)

- Wat moet er volgens jou gebeuren op korte termijn?

- Wat kan er ingezet worden op langere termijn?

- Welke hulpverleners doen wat?

- Wat is specifiek verpleegkundige begeleiding?

oefening

hoe is het om stemmen te horen?

Joep denkt achtervolgd te worden door de CIA en zegt tegen hulpverlening dat ze zijn gedachten lezen.

1. Joep heeft last van wanen
2. Joep heeft last van hallucinaties
3. Joep heeft stupor
4. Joep heeft last van afasie

Stelling: Hallucinaties zijn denkbeelden en overtuigingen die niet waar zijn en niet te corrigeren

1. Correct
2. Niet correct

Mensen met schizofrenie hebben meerdere persoonlijkheden

1. Ja
2. Nee

Mensen met schizofrenie hebben geen meerdere persoonlijkheden. Het woord schizofrenie komt uit het Grieks en betekent 'gespleten geest'. Hierdoor verwarren mensen het wel eens met MPS (meervoudige persoonlijkheidsstoornis, tegenwoordig ook wel dissociatieve stoornis genoemd).

Denken dat u een andere en heel belangrijke persoon bent.

1. Paranoïde waan
2. identiteitswaan
3. Betrekkingswaan

denken dat u over bijzondere en magische krachten beschikt. Denken dat op via radio of tv boodschappen speciaal voor u worden uitgezonden

1. Betrekkingswaan
2. Paranoïde waan
3. Identiteitswaan

denken dat anderen u in de gaten houden of uw gedachten kunnen lezen. denken dat er een complot tegen u is.

1. Betrekkingswaan
2. Paranoïde waan
3. Identiteitswaan

welke symptomen zijn positieve symptomen bij iemand met Schizofrenie?

1. hallucinatie
2. waan
3. niet meer zo vrolijk zijn
4. moeilijk uit bed komen

welke symptomen zijn negatieve symptomen?

1. hallucinatie
2. waan
3. concentratieproblemen
4. moeilijk uit bed komen

Bipolaire-stemmingsstoornissen

• Bipolaire I stoornis  (= met manie en 

                               met psychotische kenmerken)

• Biplolaire II stoornis (= met hypomanie,  

                              zonder psychotische kenmerken)

• Cyclothyme stoornis (= lichtere vorm)

oorzaken

• Biologische oorzaken               erfelijkheid

                                                                    verminderde neurotransmitters 

• Lichamelijke ziekten                 bijv schildklieraandoeningen; Huntington

• Psychische oorzaken               karakter

                                                                   draagkracht-draaglast 

• Sociale oorzaken                        ingrijpende gebeurtenissen

                                                                   omgevingsfactoren

Depressie

Kenmerken: 

• aanhoudende sombere stemming en een ernstig verlies aan interesse of plezier 
• De klachten houden langer dan twee weken aan

Vitale kenmerken:

• geen zin in eten of juist heel veel eten
  
• altijd maar moe zijn
  
• moeite hebben met opstaan
  
• moeite hebben om ’s avonds weer te gaan slapen (omgedraaid dag-en-nachtritme)
• psychomotorische onrust of psychomotorische remming
  
• moeite met de stoelgang
  
• weinig seksuele belangstelling

Manie

• Pas stoornis als functioneren ernstig wordt beperkt.
• Eufoor = overactief en extreem opgewekt. Gevoel dat hij/zij de wereld aan kan.
• Snel overprikkeld.
• Ontremd in denken + dadendrang.
• Voelt hierdoor behoefte aan slaap, voeding en vocht niet. (Uitputting en uitdroging)

• Gebrek aan ziekte-inzicht door zich goed voelen. 
• Niet realistisch tot psychotisch (grootheidswaan).

behandeling bij bipolaire stoornissen

Medicatie

• stemmings-stabilisator
• anti psychoticum

       

in manische fase ook:

• slaapmedicatie
• tranquillizer/ benzo

behandeling bij bipolaire stoornissen

Gesprekken

steunend

structurerend

psycho-educatie 

bijhouden Life Chart

betrekken systeem

rehabilitatie/ empowerment/ herstelondersteuning

behandeling bij bipolaire stoornissen

psycho-therapie

• CGT
• soms 

Bipolariteit en psychosegevoeligheid trekken 

samen op

Dit kan veel diagnostische verwarring geven maar dat is niet nodig. 

Het wordt makkelijker als je beseft dat energie en stemming (bipolariteit) en de manier waarop je betekenis geeft aan de wereld om je heen (psychosegevoeligheid) elkaar beïnvloeden. 

Je kan de een niet los zien van de ander.

Wat heeft iemand met depressie

en manie nodig?

• Bij depressie zorgen dat je niet aangestoken wordt door somberheid/ pessimisme.
• Je kan iemand niet opbeuren of zeggen dat we het toch eigenlijk goed hebben. Wel begrip opbrengen.
• Vooral begrip en coaching. 
• En hoop, dat het tijdelijk is. 
• oaching= aan boord blijven= in contact blijven
• Vaak ingrijpen dat het niet te erg wordt. 
• Blijven aanbieden hoe het werkelijk is.
• Nooit afhaken.