3H grammatica zinsdelen blok 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3 havo

Grammatica zinsdelen hoofdstuk 3 en 4

Bijvoeglijke bijzin

Een bijvoeglijke bijzin (bvbzin):

-  geeft onmisbare of extra informatie over het woord dat ervoor staat (lijkt op de bijvoeglijke bepaling, maar dan in zinsvorm)

- begint meestal met een betrekkelijk voornaamwoord (woord dat terugwijst naar een woord dat ervoor staat, zoals die, dat, wat etc.)

De leerlingen die hun werkstuk al hadden ingeleverd, mochten naar huis.

Het leukste wat ik in het weekend heb gedaan, is lezen.

Bijvoeglijke bijzin uitbreiding

Een bijvoeglijke bijzin (bvbzin):

- kan soms met een voorzetsel beginnen:

Het meisje met wie ik stond te praten, is de vriendin van mijn broer.

De man van wie ik pianoles krijg, speelt in een groot orkest.

Bedrijvende en lijdende vorm

Bedrijvende vorm: het onderwerp doet iets. Er is een lijdend voorwerp.

• Klaasje en Sanne eten de taartjes op.
• Zij koopt een tas.
• De hond pakt de bal.

Bedrijvende en lijdende vorm

Lijdende vorm: er wordt iets met het onderwerp gedaan. Er is geen lijdend voorwerp.

• De taartjes worden door Klaasje en Sanne gegeten.
• De tas wordt door haar gekocht.
• De bal wordt door de hond gepakt.

Beknopte bijzin

Een beknopte bijzin is een bijzin die korter is opgeschreven:

• Persoonsvorm ontbreekt
• Onderwerp ontbreekt
• er is een deelwoord (voltooid of onvoltooid) of een combinatie van te + infintief aanwezig.
• Het denkbeeldige onderwerp van de beknopte bijzin moet hetzelfde zijn als het onderwerp van de hoofdzin. 

Lachend kwamen de meisjes de klas binnen.

Schrijf de beknopte bijzin uit tot een volledige zin:
(Aarzelend) stapten de olifanten hun nieuwe verblijf binnen.

Schrijf de beknopte bijzin uit tot een volledige zin:
Terugkijkend op zijn lange carrière kon de voetballer alleen maar tevreden zijn.

Verkeerd aansluitende beknopte bijzin

Bij een verkeerd aansluitende beknopte bijzin of foutieve beknopte bijzin is het denkbeeldige onderwerp niet hetzelfde als het onderwerp van de hoofdzin.

• In roomboter gebraden eet hij het vlees met smaak op.
• Na koffie gedronken te hebben, reed de bus verder.
• Lopend naar de overkant reed de auto hem bijna aan.

Bij school aangekomen, bleken zijn boeken nog thuis te liggen.

1. Beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Lekker in de hangmat liggend, dronk hij een koud biertje.

1. Beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Verblijd door opa's komst werd via internet een maaltijd besteld.

1. beknopte bijzin
2. foutief beknopte bijzin

Liggend op zijn badmat las Stefan zijn dagblad.

1. Beknopte bijzin
2. Foutief beknopte bijzin

Dromend van zijn vriendin liep hij tegen een lantaarnpaal.

1. Beknopte bijzin
2. Foutief beknopte bijzin

Kijkend uit het raam, viel plotseling een dakpan naar beneden

1. beknopte bijzin
2. foutief beknopte bijzin