3.8 Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

3.8 Spelling

Werkwoordspelling 

Werkwoordspelling in de tegenwoordige tijd:

Stam = Hele werkwoord -en.

(vb. de stam van werken = werk)

De stam gebruik je bij ik en wanneer je of jij achter de persoonsvorm staat.

Vb. ik werk hard / werk jij hard?

Bij hij, zij en het gebruik je de stam + t.

Dit doe je ook wanneer je of jij voor de persoonsvorm staat.

Vb. hij werkt hard / jij werkt hard

In het meervoud (wij/jullie/zij) gebruik je het hele werkwoord.

Bij "zwakke" werkwoorden in de verledentijd maak je gebruik van het ezelsbruggetje: 't Exkofschip

Bij het vervoegen van werkwoorden in de verledentijd volg je een stappenplan:

1. pak de stam van het werkwoord.

2. Kijk naar de letter waar de stam op eindigt.

3. Staat deze letter in 't exkofschip?

Ja? -> stam + te(n) nee? -> stam + de(n)

Het voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord vorm je altijd met een hulpwerkwoord in de zin: hebben/zijn/worden

Het voltooid deelwoord begint vaak met; ge- / ver- / be- & eindigt op een -d / -t / -en.
Twijfel je over de laatste letter? Gebruik dan het 't Exkofschip "trucje".

Maken

Opdracht 1 t/m 3 & 5

ZN Meervouden

Zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud op -en of -s.

• Op -en:

stoel – stoelen / dag – dagen / sok – sokken / brief – brieven / huis – huizen

idee – ideeën / therapie – therapieën / bacterie – bacteriën 

• Op -s:

tafel – tafels / meisje – meisjes / cadeau – cadeaus / café – cafés

thema – thema’s / ski – ski’s 

Samenstellingen

Een samenstelling maak je door twee of meer woorden aan elkaar te plakken. Soms gebruik je dan een tussen-n, tussen-s of streepje.

• Tussen-n: als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is met een meervoud op -en:

fietsenhok, kersentaart.

• Geen tussen-n als:

– het eerste deel een zelfstandig naamwoord is met meervoud op -(’)s óf -en:

tafel + poot = tafelpoot, analyse + fase = analysefase

– het eerste deel geen meervoud heeft: tarwe + meel = tarwemeel

– het eerste deel uniek is: zonnebloem, maneschijn

– het eerste deel geen zelfstandig naamwoord is: rodekool, reuzefijn

• Tussen-s: als je die hoort: jongensboek, onderzoeksrapport.

Als het tweede deel met een s begint, moet je de tussen-s ook schrijven: damessjaal.

• Streepje: als het eerste deel een cijfer of een afkorting is: A4-papier, wc-bril.

Maken

Opdracht 6 t/m 9
( 9d hoeft niet)