NN7 - Meer dan lezen §3 - Argumenteren: argumentatiestructuren - 3H

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§3 Argumenteren: argumentatiestructuren

NN7 - Meer dan lezen - 3H

Wat je gaat leren

• Je leert feitelijk en waarderende argumenten herkennen.
  
• Je leert argumentatiestructuren herkennen en gebruiken.

De auteur van een overtuigende tekst wil de lezer overtuigen van zijn standpunt (mening). Hij onderbouwt zijn standpunt: hij legt met argumenten uit waarom hij dit standpunt heeft. 

Er zijn twee soorten argumenten: feitelijke (objectieve) en waarderende (subjectieve) argumenten.

Een feitelijk argument kun je controleren (het is waar of het is niet waar); over een waarderend argument kun je van mening verschillen:

• Die grote reclameschermen langs de snelwegen moeten verboden worden, want ze leiden de weggebruikers af. (feitelijk argument)
  
  
• Die grote reclameschermen langs de snelwegen moeten verboden worden, want ze verpesten het landschap. (waarderend argument)

Een standpunt wordt vaak aangekondigd met signaalwoorden als Ik vind, Volgens ons, Zij denkt dat, De auteur is van mening dat, Onze conclusie is, Dus, Daarom, Kortom en met formuleringen als er moet, er zou moeten en we zouden moeten.

Argumenten herken je vaak aan signaalwoorden als dat blijkt uit, immers, namelijk, omdat, de reden hiervoor is en want. Als een auteur zijn standpunt met een aantal argumenten onderbouwt, gebruikt hij vaak signaalwoorden voor een opsomming.

Het standpunt en de argumenten samen vormen een argumentatiestructuur. Die kun je in een blokjesschema weergeven, waarbij het standpunt in het bovenste blokje komt te staan en de argumenten in de blokjes eronder. Je werkt bij het invullen van meerdere, gelijkwaardige argumenten uit een tekst van links naar rechts. Als je de tekst in een blokjesschema van boven naar beneden doorneemt, kun je de pijlen lezen als ‘want’.

Als een auteur zijn standpunt met één argument onderbouwt, noemen we dat enkelvoudige argumentatie. Meestal gebruikt een auteur meer argumenten om zijn mening kracht bij te zetten. Dat heet nevenschikkende argumentatie. Tussen blokjes die samen hetzelfde standpunt (of hetzelfde argument) ondersteunen, kun je ‘en’ invullen.

Voorbeeld:

Een schrijver kan een argument onderbouwen met een subargument: een argument dat een ander argument ondersteunt. Dit heet onderschikkende argumentatie.

Voorbeeld:

We bekijken een aantal argumentaties.

Noem van elke argumentatie het standpunt en het argument.

a Bedrijven van voedsel, cosmetica en schoonmaakmiddelen moeten overstappen op recyclebare of hervulbare flesjes en doosjes, want daardoor daalt het aantal plastic verpakkingen met de helft.

b Ik vind het soms wel lastig om vegetariër te zijn. Tijdens een etentje moet ik namelijk weleens iets afwijzen waarvoor iemand veel moeite heeft gedaan.

c Iemand van 16 heeft nog onvoldoende verstand van politiek om te stemmen. Daarom lijkt mij het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd van 18 naar 16 jaar geen goed idee.

d Het zou goed zijn als we van alle lege winkelpanden en lege ruimtes boven winkels woningen voor jongeren maken: het wordt er vast gezelliger van in de binnenstad.

e Het onderscheid tussen legaal en illegaal vuurwerk is niet te controleren. Het is volgens mij dan ook een slecht idee om het ene wel toe te staan en het andere niet.

f We moeten geen windmolens op zee bouwen, want ze zorgen voor horizonvervuiling aan de kust.

Lees de argumentaties a tot en met f en bekijk de blokjesschema’s 1 tot en met 4. Bepaal van elke argumentatie welk blokjesschema erbij past.

De blokjesschema's:

a Het is belangrijk dat je al van jongs af aan in aanraking komt met boeken, lezen en voorlezen. Je leert er immers nieuwe woorden door en je begrijpt teksten steeds beter.

a Het is belangrijk dat je al van jongs af aan in aanraking komt met boeken, lezen en voorlezen. Je leert er immers nieuwe woorden door en je begrijpt teksten steeds beter.

1. blokjesschema 1
2. blokjesschema 2
3. blokjesschema 3
4. blokjesschema 4

b Tijdens het leren moet je de notificaties van je telefoon uitzetten, want ze verstoren je concentratie. Je brein is namelijk zo afgesteld dat je móét kijken.

b Tijdens het leren moet je de notificaties van je telefoon uitzetten, want ze verstoren je concentratie. Je brein is namelijk zo afgesteld dat je móét kijken.

1. blokjesschema 1
2. blokjesschema 2
3. blokjesschema 3
4. blokjesschema 4

c Filterkoffie is veel lekkerder dan koffie uit een koffiemachine. Je kunt dus beter een filterkoffieapparaat aanschaffen. Bovendien moet je bij een storing van een koffiemachine steeds een nieuw exemplaar kopen, want de machine kan niet gerepareerd worden.

c Filterkoffie is veel lekkerder dan koffie uit een koffiemachine. Je kunt dus beter een filterkoffieapparaat aanschaffen. Bovendien moet je bij een storing van een koffiemachine steeds een nieuw exemplaar kopen, want de machine kan niet gerepareerd worden.

1. blokjesschema 1
2. blokjesschema 2
3. blokjesschema 3
4. blokjesschema 4

d Het is niet zo goed om alleen maar Engelse teksten te lezen; dat heeft namelijk consequenties voor je beheersing van het Nederlands: je ontwikkelt je Nederlandse woordenschat maar matig en ook je schrijfvaardigheid in het Nederlands blijft achter.

d Het is niet zo goed om alleen maar Engelse teksten te lezen; dat heeft namelijk consequenties voor je beheersing van het Nederlands: je ontwikkelt je Nederlandse woordenschat maar matig en ook je schrijfvaardigheid in het Nederlands blijft achter.

1. blokjesschema 1
2. blokjesschema 2
3. blokjesschema 3
4. blokjesschema 4

e Het is een slecht plan van het treinpersoneel om alweer te gaan staken, want iedereen die geen alternatief vervoer heeft, kan nu voor de tweede keer in korte tijd niet naar zijn werk, naar school, naar het ziekenhuis, naar een begrafenis enzovoort. Verder wordt iedereen die wel alternatief vervoer heeft, de trein uitgejaagd: mensen raken het vertrouwen in NS immers kwijt.

e Het is een slecht plan van het treinpersoneel om alweer te gaan staken, want iedereen die geen alternatief vervoer heeft, kan nu voor de tweede keer in korte tijd niet naar zijn werk, naar school, naar het ziekenhuis, naar een begrafenis enzovoort. Verder wordt iedereen die wel alternatief vervoer heeft, de trein uitgejaagd: mensen raken het vertrouwen in NS immers kwijt.

1. blokjesschema 1
2. blokjesschema 2
3. blokjesschema 3
4. blokjesschema 4

f In frisdrank zit veel suiker en daar word je dik van. Het is dus beter om water te drinken in plaats van frisdrank.

f In frisdrank zit veel suiker en daar word je dik van. Het is dus beter om water te drinken in plaats van frisdrank.

1. blokjesschema 1
2. blokjesschema 2
3. blokjesschema 3
4. blokjesschema 4

Tot zover....!!!