HC De Republiek les 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

HC De Republiek

Les 3

Luther verschijnt voor de Rijksdag
in Worms?
Welke vragen kun je
hierbij stellen

Luther verschijnt voor de Rijksdag
in Worms?
Welke antwoorden kan je
hierbij geven

Rijksdag in Worms

• Worms ligt in het huidige Duitsland, in de ruit Luxemburg - Frankfurt am Mein - Neurenberg - Stuttgart. 
• Het was in Worms omdat dit een van de Rijkssteden was . (de plaats van de bijeenkomst rouleerde) 
• Een rijksdag is een vergadering in het HRR een belangrijke bijeenkomst van wereldlijke en kerkelijke leiders, zoals vorsten, bisschoppen en rijksgraven, die bijeengeroepen werd door de keizer
• In een Rijksdag waren drie verschillende klassen: raad van keurvorsten, raad van vorsten,  raad van rijkssteden
• Luther was al door de kerk in de ban gedaan. De uitspraak…’Hier sta ik en ik kan niet anders. Moge God mij helpen. Amen.’ is niet waarschijnlijk
• Luther moest zijn 95 stellingen uitleggen, voor de keizer. Hij herriep zijn uitspraken NIET. 
• Luther werd in de Rijksban gedaan, het 'Edict van Worms'.
• De vorst van Saksen 'ontvoert' hem. Meerdere vorsten hadden sympathie voor Luther
• Karel V leed een politieke nederlaag. ' De keizer is zo sterk als de steun van zijn vorsten groot is'.
• Met de vrede van Augsburg in 1555 komt de 'rust' in het Duitse Rijk terug. Cuius Regio, eius religio. Vrij vertaald met "Wiens gebied, diens gebed". 

Wat hier meteen opvalt is dat het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie (HRRdDN) uit vele verschillende gebieden bestaat die blijkbaar een zekere autonomie hebben. Het zijn koninkrijken, hertogdommen, vrije steden enz. Dit geeft ook al aan dat de macht van de keizer niet onbeperkt is.

0

Welke vragen en antwoorden kan jij stellen bij: 

De instelling van de drie collaterale raden

Welke antwoorden kan je
nu geven?
De instelling van de drie collaterale raden

drie collaterale raden

• ingesteld in 1531
• de Raad van State (politiek-belangrijkste Nederlandse hoge edelen, meeste aanzien), de Geheime Raad (rechtspraak, juristen - stelden wetten op en hield toezicht op plaatselijk en gewestelijk bestuur), Raad van Financiën (overlegde met gewesten over belastingen)
• Ingesteld door Karel V, past bij staatsvorming en centralisatie. Reorganisatie
• Geven advies aan de landvoogdes
• Geheime Raad wordt niet gedomineerd door de edelen! Beroepsambtenaren en geleerden.
• Invloed van adel nam af; geen eigen bestuur
• Raad van financiën inde belasting bij burgers <-> privileges van steden!
• Bestonden o.a. naast Gewestelijke Staten, de Staten Generaal en de Hoge Raad
• Instellingen hadden ook veel autonomie

Welk ka past bij de instelling van de drie collaterale raden? 

Het begin van staatsvorming en centralisatie

Welke antwoorden kan je
geven?
De instelling van bloedplakkaten

bloedplakkaten

• 1550, Karel op toppunt van zijn macht
• wetten; vervolgingen en veroordelingen van protestanten
• rechtstreekse lijn met Edict van Worms
• eerste ketterplakkaten waren mild in hun toon, deze werden als wreed gezien
• rechtspraak lokale en gewestelijke overheden werd terzijde gesteld, protestantisme bleef groeien
• regels moesten strikt worden toegepast, geen ruimte voor lagere straffen
• allerstrengste in de reeks van plakkaten die Karel V heeft uitgevaardigd.
• De Geheime Raad  stond op dit punt buitenspel

welk ka past bij de instelling van bloedplakkaten?

Het streven van vorsten naar absolute macht

Aan het werk!

lezen en leren t/m blz 10

opdrachten: 7, 8, 9a, 10, 12