1.3 lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

1.3 lezen

4 leesstrategieën

De tekstverbanden

Tekstdoelen, tekstsoorten en tekstvormen

Onderwerp en deelonderwerp

hoofdgedachte

Stillezen

Leerdoelen

• Ik kan de vier leesstrategieën opnoemen en ik weet wat ze betekenen: verkennend lezen, nauwkeurig lezen, zoekend lezen en studerend lezen.
• Ik herken de signaalwoorden van opsomming, tijdsvolgorde, tegenstelling en conclusie in een tekst. 
• Ik weet het verschil tussen tekstsoorten, tekstdoelen en tekstvormen.
• Ik weet wat het onderwerp en een deelonderwerp is.
• Ik kan de hoofdgedachte van een tekst benomen. 

Wat is verkennend lezen?

Wat is zoekend lezen?

4 leesstrategieën

• Verkennend lezen: een tekst bekijken om een eerste indruk te krijgen.

• Nauwkeurig lezen: een tekst helemaal lezen om hem te begrijpen.

• Zoekend lezen: in een tekst zoeken naar het antwoord op een vraag. 

• Studerend lezen: een tekst lezen om de informatie te onthouden. 

Verkennend lezen

Herhaling: Wat zijn signaalwoorden? Noem er een aantal

Signaalwoorden bij opsomming

ten eerste, ook, bovendien, zowel...als, ten slotte

Max houdt van klimmen. Hij houdt ook van fietsen.

Signaalwoorden bij tijdsvolgorde

eerst, terwijl, nadat, voordat, daarna, vervolgens, ten slotte

Bibi eet altijd een banaan voordat ze gaat sporten. 

Signaalwoorden bij tegenstelling

maar, echter, evenwel, toch, daarentegen, integendeel

Ilana vindt volleyballen leuk, maar alleen op vakantie. 

Signaalwoorden bij conclusie

dus, dan ook, concluderend, hieruit volgt

Joris is lang, dus basketbal is een goede sport voor hem. 

Opdrachten 

Opdracht 4B

Opdracht 5

Opdracht 6A

Opdracht 7 (weer even nadenken, wat zijn synoniemen?)

aanwijzen in een zin.

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen

meer voorbeelden krijgen

meer oefeningen maken

zelf aan de slag met de opdrachten

tekstdoel, tekstsoort en tekstvorm

tekstdoel	tekstsoort	voorbeeld
informeren	informatieve tekst	nieuwsbericht, verslag
overtuigen	tekst met een mening	recensie, boekbespreking
activeren	activerende tekst	advertentie, reclamefolder
amuseren	amuserende tekst	verhaal, strip

Kijk naar de afbeelding.
Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. amuseren
3. activeren
4. overtuigen

Kijk naar de afbeelding.
Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. amuseren
3. activeren
4. overtuigen

Kijk naar de afbeelding.
Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. amuseren
3. activeren
4. overtuigen

Kijk naar de afbeelding.
Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. amuseren
3. activeren
4. overtuigen

Opdrachten 

Opdracht 8

Wat is het onderwerp en wat is het deelonderwerp?

Onderwerp

Iedere tekst gaat ergens over. Dat noem je het onderwerp van de tekst.

 

Zo vind je het onderwerp van de tekst:

• Lees de tekst verkennend.

• Stel jezelf de vraag: Waarover gaat de tekst?

• Het antwoord op deze vraag is het onderwerp van de tekst.

Deelonderwerp

Een deelonderwerp is een tekstgedeelte dat een deel van het onderwerp behandelt.

 

Zo vind je een deelonderwerp:

• Kijk waar een nieuwe alinea begint: bij een nieuwe regel, een ingesprongen regel of onder een witregel.

• Lees de tussenkopjes die soms boven de alinea's staan.

• Stel jezelf de vraag: Waarover gaat deze alinea of dit tekstgedeelte?

• Het antwoord op deze vraag is het deelonderwerp.

Opdrachten 

Opdracht 9

aanwijzen in een zin.

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen

meer voorbeelden krijgen

meer oefeningen maken

zelf aan de slag met de opdrachten

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte noemt in één zin het belangrijkste wat de schrijver het het onderwerp zegt. 

Staat vaak in de inleiding of de slotalinea.

Hoe vind je de hoofdgedachte?

Vraag 1: Wat is het onderwerp van de tekst?

Vraag 2: Wat is de tekstsoort?

Vraag 3: Wat is het belangrijkste wat over het onderwerp wordt verteld?

Hoofdgedachte

• De hoofdgedachte van een informatieve tekst bestaat altijd uit feitelijke informatie. Bijvoorbeeld: In de oceanen bevindt zich een enorm plastic vuilnisbelt, die zich steeds verder uitbreidt.

• De hoofdgedachte van een betogende tekst bestaat altijd uit een mening, meestal met het belangrijkste argument. Bijvoorbeeld: We moeten nu iets doen tegen het plastic in de oceanen, anders blijft er geen leven in zee meer over.

Opdrachten 

Opdracht 10

Opdracht 12

Opdracht 13

Opdracht 16

Opdracht 17

Opdracht 18

Opdracht 20

5W1H vragen

aanwijzen in een zin.

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen

meer voorbeelden krijgen

meer oefeningen maken

zelf aan de slag met de opdrachten