KA 36: Discussies over de ‘sociale kwestie’

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

KA 36: Discussies over de ‘sociale kwestie’

Kinderarbeid

Het naaien van juten zakken, collectie Beeldbank Nationaal Archief/fotocollectie Arbeidsinspectie nr. 256-4978

• Welke gevolgen had de industrialisatie op de samenleving?
• Welke twee wetten maakten een einde aan de kinderarbeid in Nederland? 

De Canon van Nederland

1863 - 1901

Het Kinderwetje van Van Houten

Kenmerken

Tijdvak: Tijd van Burgers en Stoommachines

Jaartallen: ca. 1800-1900

Periode: Moderne tijd

Samenleving: Industriële samenleving

Invalshoek: politiek, sociaal

Mindmap:   slechte leef- en werkomstandigheden arbeiders, gevolg industriële revolutie, sociale tegenstellingen (= arm vs. rijk), vakbonden, socialisten

Welke slechte woon- en werkomstandigheden kwamen voorbij in de video?

Leerdoelen

Invalshoek: politiek, sociaal

- De leerling kan de gevolgen van de Industriële Revolutie, specifiek mechanisatie, herkennen en benoemen. 

- De leerling kan de gevolgen van de Industriële Revolutie, specifiek urbanisatie, herkennen en benoemen. 

- De leerling kan herkennen en uitleggen wat de sociale kwestie is.

- De leerling kan de oplossing van de sociale kwestie door de verschillende politieke stromingen herkennen en benoemen.

Test jezelf

Kenmerken

Tijdvak: Tijd van Burgers en 

Jaartallen: ca. 1800-1900

Periode: Moderne tijd

Samenleving:  samenleving

Invalshoek: 

Mindmap:   ,    , sociale tegenstellingen (= arm vs. rijk), vakbonden, socialisten

Noem de gevolgen van de Industriële Revolutie, specifiek mechanisatie.

Noem de gevolgen van de Industriële Revolutie, specifiek urbanisatie.

Leg uit wat de sociale kwestie is.

Noem en leg uit welke voor- en tegenstanders er zijn voor sociale wetgeving. Doe dit per politieke stroming; liberalisme, socialisme en confessionalisme.

Leg uit hoe het betoog Fabriekskinderen van schrijver Jacob Jan Cremer de discussies over de sociale kwestie heeft beïnvloed.

Samuel Coronel, die in 1860 als arts in dienst kwam van de gemeente Amsterdam, publiceerde statistieken waaruit bleek dat kinderen van fabrieksarbeiders in vergelijking met andere kinderen een groeiachterstand hadden. Bij jongens van zes jaar was dit verschil 7cm , bij meisjes van die leeftijd 17cm.
Geef aan:
- welke verandering Coronel met deze publicatie wilde bereiken bij het Amsterdams gemeentebestuur, en
- bij welke discussie die in die tijd werd gevoerd de publicatie aansloot.

In 1874 publiceerde de Maastrichtse priester J.H. Wijnen een brochure waarin hij de sterk toegenomen
kinderarbeid in zijn stad veroordeelde.
3p Toon aan:
- dat de kritiek op kinderarbeid past bij twee kenmerkende aspecten van de moderne tijd en
- welk verband er bestaat tussen de groeiende aandacht van de rooms-katholiek kerk voor de leef- en
werkomstandigheden van de arbeiders en de opkomst van het socialisme.

Verdieping 

Op de bank ontvangt Dorine drie arme piepjonge fabrieksarbeidertjes. Ze vertellen alles over de kinderarbeid en de armoede in hun eeuw. Ze smeken om ijs en snoep en willen nooit meer weg bij Dorine.