Paragraaf 9.2, goed geregeld

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 9

Gezondheid

Goed geregeld

Paragraaf 9.2

Les 1

Planning

* Huiswerk

* Leerdoelen 

* Theorie

* Zelfstandig werken

* Afsluiting

Huiswerk

Lezen: Paragraaf 9.2

Maken: 2, 4a, 7, 8, 9, 11 en 13

(Planning)

Leerdoelen 

Je kunt uitleggen op welke manier je lichaam de hoeveelheid stoffen in je bloed constant houdt.

Je kent bron 2. 

Je kunt uitleggen op welke manier je lichaam de hoeveelheid glucose in je bloed regelt. 

Je kunt uitleggen wat suikerziekte is. 

Je kent het verschil tussen diabetes type 1 en diabetes type 2. 

Je kunt uitleggen op welke manier je lichaam de hoeveelheid stoffen in je bloed constant houdt.

Je kent bron 2

Homeostase

Je lichaam is in evenwicht

lichaamsprocessen verlopen alleen maar goed als de omstandigheden in je lichaam zo veel mogelijk constant zijn. 

• Stoffen waarvan er te veel in je bloed komen, worden verwijderd. Dat heet uitscheiding. 
• Stoffen waarvan er te weinig zijn, worden aangevuld.

Welke organen zijn hier bij betrokken?

Homeostase

Je kunt uitleggen op welke manier je lichaam de hoeveelheid glucose in je bloed regelt. 

Hoe komt glucose in ons bloed?

Waarom heeft onze lichaam glucose nodig?

Hoe regel je het glucosegehalte van je bloed?

• Je lichaam heeft glucose nodig. Glucose is ‘brandstof’ voor je lichaam. Het geeft je energie om te bewegen, warm te blijven en voor alle processen die in je lichaam plaatsvinden.

• Je lichaam regelt de hoeveelheid glucose in je bloed met twee hormonen: insuline en glucagon. 
• Deze hormonen worden geproduceerd in de alvleesklier.

Bloedsuikerspiegel = concentratie glucose in bloed

Wanneer is je bloedsuikerspiegel hoog?

Regeling van bloedsuikerspiegel

Eten ---->  bloedsuikerspiegel stijgt

Alvleesklier ----> INSULINE

Insuline ----> glucose opgeslagen in lever en spieren

Bloedsuikerspiegel daalt. 

Regeling van bloedsuikerspiegel

Verbranding ----> bloedsuikerspiegel daalt. 

Alvleesklier -----> GLUCAGON

Glucagon ----> glucose uit je lever naar het bloed

bloedsuikerspiegel stijgt weer. 

Je bloedsuikerspiegel is erg laag. Welk hormoon zal worden aangemaakt?

1. Glucose
2. Glycogeen
3. Insuline
4. Glucagon

Je kunt uitleggen wat suikerziekte is.

Je kent het verschil tussen diabetes type 1 en diabetes type 2. 

Bij diabetes/suikerziekte is je lichaam ook niet in balans. Wat is diabetes eigenlijk? (T1)

Suikerziekte/Diabetes

Je lichaam kan zelf de bloedsuikerspiegel niet constant houden. 

Er zijn twee soorten diabetes

• Bij diabetes type 1 zijn de alvleeskliercellen die insuline maken beschadigd. Hierdoor maakt de alvleesklier onvoldoende insuline.
  
• Bij diabetes type 2 zijn de lichaamscellen ongevoelig geworden voor insuline. Hierdoor werkt het hormoon niet goed meer. Diabetes type 2 komt veel voor bij mensen met overgewicht, die weinig bewegen.
  

Zelfstandig werken

Lezen paragraaf 9.2

Maken: 2, 4a, 7, 8, 9, 11, 13

Les 2

Goed geregeld

Paragraaf 9.2

Huiswerk

Leren: Paragraaf 9.2

Belangrijkste paragraaf

25 juni: Toets H9.1, 9.2 en 9.3

Planning

* Huiswerk

* Herhaling

* Leerdoelen 

* Theorie

* Zelfstandig werken

* Afsluiting

Wat is je bloedsuikerspiegel?

1. Concentratie suiker in je lichaam
2. Concentratie suiker in je bloed
3. Concentratie glucose in je lichaam
4. Concentratie glucose in je bloed

Welke twee hormonen zorgen voor de balans bij de bloedsuikerspiegel

1. Glucagon & Glycogeen
2. Glucagon & Insuline
3. Glycogeen & Insuline
4. Glucose & Glycogeen

Glucose kan worden opgeslagen.
Op welke twee plekken in je lichaam wordt glucose opgeslagen?

Open de link en maak de opdracht. Maak een foto van je score en upload deze hier.

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Insuline/glucoseregeling.htm

Leerdoelen 

Je kunt de werking van de nieren uitleggen. 

Je kunt de werking van de lever uitleggen. 

Je kunt de werking van je nieren uitleggen

Wat doen je nieren eigenlijk?

De nieren

• Via de nierslagaders komt er bloed met afvalstoffen in de nieren -> filteren -> gezuiverd bloed -> nieraders -> 
• uitgefilterde afvalstoffen -> urine -> urineleiders -> blaas -> opslag tot plassen

• Welke afvalstoffen?  giftige stoffen en afbraakproducten lever/alcohol/medicijnen, overtollig zout en vitaminen, overbodige stoffen (bijv. kleurstoffen)

De nieren en kleurstoffen

Sommige voedselwaren bevatten kleurstoffen die niet goed kunnen worden afgebroken.

Deze zullen uiteindelijk door de nieren uit het bloed worden gefilterd en gaan dus je urine in.

Voorbeelden zijn bijvoorbeeld rode bieten en cola.

De lever

• Je lever zorgt voor opbouw, omzetting, afbraak, opslag en afvoer van stoffen.

• De leverslagader voert bloed met zuurstof naar de lever.
  
• Door de poortader komt bloed met stoffen die door de darmen zijn opgenomen.
  

• Fabriek: opbouw/afbraak bepaalde stoffen die vervolgens (in bloed) naar leverader worden vervoerd.

De leverfabriek: Opbouwen en omzetten

- In je verteringsstelsel worden eiwitten afgebroken tot hun bouwstenen: aminozuren. De lever maakt van de aminozuren weer nieuwe eiwitten.

- De lever kan ook glucose omzetten in vet en van vet cholesterol maken.

De leverfabriek: Afbreken

- Als er te veel aminozuren in je bloed zitten, breekt je lever ze af. Daarbij ontstaat ureum. Die stof wordt door de nieren uitgescheiden.

- Je lever breekt ook giftige stoffen zoals medicijnen en alcohol af.

De leverfabriek: Afvoeren

- Via de gal die de lever maakt, worden afvalstoffen uitgescheiden. 

- Versleten rode bloedcellen -> afbraak in de milt -> Hemoglobine uit de rode bloedcellen wordt daarbij omgezet in bilirubine (een gele stof) -> bloed -> lever -> gemengd met gal en vervolgens via de ontlasting uitgescheiden.

Problemen met bilirubine

Bij baby's bilirubine soms niet goed afgevoerd via de gal

De concentratie bilirubine stijgt in het bloed

Gevolg = baby wordt gelig (= geelzucht)

Bilirubine zorgt voor de kleur van je ontlasting

De leverfabriek: Opslaan

- De lever slaat glucose op

- De lever slaat ook ijzer op. Dit ijzer is afkomstig van de hemoglobine uit versleten rode bloedcellen.

Zelfstandig werken

Leren paragraaf 9.2

Maken: