2.1 De Griekse democratie

Atheense democratie
  • Griekenland bestond uit poleis (stadstaten). Een polis was een stad met omringend land (met een eigen bestuur, leger, wetten, munten etc.) Grootste polis was Athene (300.000)
  • De meeste poleis ontwikkelden zich van monarchie (koning) naar aristocratie (adel) naar tirannie (macht aan 1 persoon).
  • In Athene echter kreeg de volksvergadering in 507 v.C. de hoogste macht en werd daarmee de eerste democratie !(o.l.v. Cleisthenes).

1 / 20
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 20 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Atheense democratie
  • Griekenland bestond uit poleis (stadstaten). Een polis was een stad met omringend land (met een eigen bestuur, leger, wetten, munten etc.) Grootste polis was Athene (300.000)
  • De meeste poleis ontwikkelden zich van monarchie (koning) naar aristocratie (adel) naar tirannie (macht aan 1 persoon).
  • In Athene echter kreeg de volksvergadering in 507 v.C. de hoogste macht en werd daarmee de eerste democratie !(o.l.v. Cleisthenes).

Slide 1 - Tekstslide

Atheense democratie
Verschillen Atheense democratie met huidige democratie:
- Athene was een directe democratie (niet stemmen maar direct meebeslissen)
- Alleen burgers met burgerschap mochten stemmen en hadden burgerrecht (vrouwen, slaven en immigranten niet)
Kritiek op de Atheense democratie:
Vooral door filosofen (Socrates, Plato en Aristoteles): niet alle burgers hadden verstand van politiek!

Slide 2 - Tekstslide

Gelijkheid
  • Attheense democratie werd ingericht zodat niet 1 iemand teveel macht kon krijgen
  • De VV koos elk jaar een stadsbestuur (Raad van 500). 
  • Voor het dagelijks bestuur werd elke maand opnieuw  50 raadsleden gekozen en elke dag een nieuwe voorzitter
  • Rechtspraak in handen van een volksjury
  • Leger werd geleid door 10 generaals jaarlijks gekozen
  • Ostracisme (schervengericht)!
De volksvergadering kon in Athene besluiten tot een schervengericht. Elke burger schreef op een potscherf (ostrakon) welk persoon teveel macht had. Degene met de meeste stemmen werd verbannen.

Slide 3 - Tekstslide

Wetenschappelijk denken
  • Voor 600 v.C: mythologisch wereldbeeld (godengeloof) 
  • Na 600 v.C: Rationeel denken door filosofen (redeneren met verstand). Ontstaan van wetenschap (wiskunde, natuurkunde, medische –en geschiedwetenschap
  • filosofie (algemene kwesties): 
- Ethiek (Plato: moreel goed en fout, rechtvaardigheid en universele normen)
- Wetenschappelijke filosofie (Aristoteles: regels voor logisch denken)

Slide 4 - Tekstslide

0

Slide 5 - Video

Op welke manier was filosofie volgens Socrates een hulpmiddel?

Slide 6 - Open vraag

Waarom werd Socrates ook wel 'de horzel' genoemd?
A
Hij bleef vasthoudend bij het bestoken met vragen
B
Hij was een gerespecteerd bioloog
C
Door zijn fascinatie voor bijen en insecten
D
Hij maakte vaak een zoemend geluid

Slide 7 - Quizvraag

Socrates stelde vooral vragen die gingen over....?
A
Goed en kwaad
B
Aristocratie
C
Gifbekers
D
Liefde

Slide 8 - Quizvraag

Socrates werd gezien als een gevaar. Waar werd hij van beschuldigd?

Slide 9 - Open vraag

0

Slide 10 - Video

In het voorgaande clipje over Plato schuilt kritiek op de Atheense democratie. Leg uit!

Slide 11 - Open vraag

0

Slide 12 - Video

Waarom zou je Aristoteles de eerste echte 'homo universalis' (universeel mens) kunnen noemen?
A
Hij dacht na over het universum
B
Hij kon met iedereen goed opschieten
C
Hij leverde een bijdrage aan zeer veel disciplines
D
Door het nadenken over Ethiek

Slide 13 - Quizvraag

Noem minimaal 4 disciplines waar Aristoteles een bijdrage aan heeft geleverd

Slide 14 - Open vraag

Leg met een voorbeeld uit wat een mythologisch wereldbeeld is

Slide 15 - Open vraag

Klik op de bron. Over welke bestuursvorm heeft Plato het? Heeft hij een voorkeur voor deze bestuursvorm?

Slide 16 - Open vraag

Tot welk soort samenleving of maatschappijtype rekenen we de Griekse stadstaat?

Slide 17 - Open vraag

Leg uit hoe volgens welke regels wetenschap zou moeten werken volgens Aristoteles

Slide 18 - Open vraag

Leg met de bron uit dat de geschiedschrijving van Polybios wetenschappelijk van aard was.

Slide 19 - Open vraag

Athene had een directe democratie. Nederland heeft een indirecte democratie. Wat is het verschil?

Slide 20 - Open vraag