6.3. Horigen en ridders RZ

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

6.3. Horigen en ridders

6.3 Horigen en Ridders

Op tafel: 

- schrift voor aantekeningen geschiedenis

- Ipad 

- Pen

Routeplanner deze les: 

• Terugblik vorige les en bespreken HW opdrachten
• Nieuwe paragraaf: Horigen en Ridders 
• Hofstelsel tekenen
• HW opdrachten

Karel de Grote was koning van een enorm rijk en besturen was lastig. Noem de oplossing (en dus het begrip)

De paus is van de ..

1. 1e stand
2. 2e stand
3. 3e stand

Karel de Grote was van de..

1. 1e stand
2. 2e stand
3. 3e stand

Een leenman is en was eerder een ...

1. Vazal
2. Leenheer
3. Horige
4. Graaf

Een leenheer of leenman is nooit van de ...

1. 1e stand
2. 2e stand
3. 3e stand

Noem een plicht van de leenman aan de leenheer

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoelen deze les: 

• Je kunt de agrarische samenleving beschrijven aan de hand van het hofstelsel en het verschijnsel horigheid.

• Je kunt het drieslagstelsel uitleggen.

• Je kunt voorbeelden geven van ridderlijk gedrag. 

Autarkie: 

•  Romeinen (limes) waren weg = onveiligheid
• handel en het geldverkeer was weg
• stadsbewoners --> platteland, werken als boer op een domein --> bescherming van een heer
• Boeren = Land, de heer = bestuurstaken
• Autarkie = Het verbouwen van voedsel en producten voor eigen gebruik in plaats van handel .

Domein

• De heer was (achter)leenman = verantwoordelijk voor het bestuur
•  Domein = het gebied waar de heer zelf de baas over was
• Domein = landhuis van de heer, het vroonhof, en boerderijen van kleine boeren.
• Vroonhof = huis van de heer --> later meestal kastelen

Hofstelsel

• afhankelijke boeren = horigen 
• Horigen wonen en werken op het land van de heer en betalen daarvoor: Pacht (opbrengst van het land)
• Naast Pacht ook herendiensten (klusjes voor de heer)
• Heren + Horigen = Hofstelsel

drieslagstelsel 

• Middeleeuwen = vaak honger
•  door vaak gebruik, landbouwgrond uitgeput
• drieslagstelsel door K de G
• Horigen wisselden om het jaar een stuk grond om vruchtbaar te houden
• Braak voorkomt uitputting
• 
  

Hofstelsel en drieslagstelsel komen samen in deze afbeelding/bron

Ridders: 

• overleed landsheer --> oudste zoon alles erfde
• Andere zonen --> Ridders
• Als Vazal vechten in dienst van de heer
• Je kon officieel ridder worden tijdens een speciale ceremonie.

Speciale ceremonie: 

Bij de ceremonie van de ridderslag knielt een krijgsman voor de heer bij wie hij als ridder in dienst treedt. De heer slaat vervolgens met de platte kant van zijn zwaard op beide schouders van de man. Hierna staat de man op en krijgt een omhelzing van zijn heer. Dan pas is hij officieel ridder.

Niet alleen goed vechten!

Ook een goed mens zijn: 

• eer
• kracht en moed
• trouw
• hoofsheid (= hoffelijkheid, beleefd gedrag)
• vrijgevigheid
• eerlijkheid

Vredestijd

• Ridder moest zelf zorgen voor zijn uitrusting
• Geen oorlog ==> moed bewijzen in riddertoernooien! 
• Verveling voorkomen, maar vooral plundertochten!

Leerdoelen deze les: 

• Je kunt de agrarische samenleving beschrijven aan de hand van het hofstelsel en het verschijnsel horigheid.

• Je kunt het drieslagstelsel uitleggen.

• Je kunt voorbeelden geven van ridderlijk gedrag. 

Huiswerk: 

Maken vragen 1 t/m 11C