BVJ Thema 3 De bloedsomloop bs. 5 - 6

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Bs. 5 Het immuunsysteem

Thema 3 De bloedsomloop

Deze les

- Kort herhalen: bs. 4 Uitscheiding en nieren
- Uitleg bs. 5: het immuunsysteem

- Aan de slag & check hw

- TJK inzien (laatste 10 min.)

De nierslagader is een slagader, loopt deze naar je nieren toe of van je nieren af?

1. naar je nieren toe
2. van je nieren af

Wat is geen functie van de nieren?

1. Overtollige stoffen zoals water, zouten en vitamines verwijderen
2. Giftige stoffen zoals alcohol en medicijnen verwijderen
3. Overbodige stoffen zoals kleurstof verwijderen
4. Afbraakprodukten vanuit de lever zoals ureum verwijderen

Nierschors

Niermerg

Nierbekken

Urineleider

1

2

3

4

Waartegen moet ons lichaam ons beschermen?

Leerdoelen bs. 5

3.5.8 Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties.

3.5.9 Je kunt beschrijven op welke manieren immuniteit kan ontstaan.

3.5.10 Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie.

Ziekteverwekkers, zoals bacteriën en virussen, komen niet zo gemakkelijk je lichaam binnen. Lukt het ze toch, dan maken witte bloedcellen de ziekteverwekkers onschadelijk.

Eerste fase van afweer

Witte bloedcel en een virus

Specifieke afweer

Witte bloedcellen maken antistoffen die zich binden aan het antigen van de ziekteverwekker.

Specifiek: Één type antistof kan zich binden aan één type antigen.

Wat zijn de genummerde delen in de afbeelding?

1. 1 antistof 2 ziekteverwekker 3 antigeen
2. 1 antigeen 2 ziekteverwekker 3 antistof
3. 1 ziekteverwekker 2 antistof 3 antigeen
4. 1 antigeen 2 antistof 3 ziekteverwekker

Wat is het eerste barrière van de aspecifieke afweer?

1. Een ontsteking
2. Macrofagen
3. Huid/slijmvliezen
4. Lymfocyten

Kan je ons immuunsysteem een handje helpen?

1. Ja
2. Nee

Vaccinatie overzicht

Vaccineren

Vaccineren is een voorbeeld van....

1. Actieve immuniteit
2. Natuurlijke immuniteit
3. Passieve immuniteit
4. Kunstmatige immuniteit

Zijn vaccinaties gevaarlijk?

Kort antwoord: Nee. 

Lang antwoord: Nee, ze zijn zorgvuldig getest en onderzocht. Maar net als heel veel andere stoffen kun je er bijvoorbeeld een allergische reactie op krijgen. 

Antigeen of antistof?
Een griepvirus dat binnendringt in je lichaam is een...

1. antigeen
2. antistof

Antigenen of antistoffen?
...... zijn specifiek gericht tegen één bepaalde ziekteverwekker.

1. antigenen
2. antistoffen

Allergische reactie

• ~1 Op de miljoen kinderen krijgt een allergische reactie op een vaccinatie tegen mazelen

• Allergie= overgevoelig voor een bepaalde stof

• Afweersysteem/ Immuunsysteem reageert erop: Rode plekken, uitslag, jeuk, branderig gevoel en ontstekingen.
• Anafylactische reactie: dikke lippen, benauwd -> acuut gevaarlijk!

Wat is een allergie?

1. Een reactie van het immuunsysteem op een ongevaarlijke stof
2. Een vorm van immunisatie
3. Een erfelijke afwijking in het immuunsysteem
4. Een ander woord voor anafylactische shock

Wat is een auto-immuunziekte?

1. een allergische reactie op een lichaamsvreemde stof
2. niet specifieke afweer van de huid en slijmvliezen
3. witte bloedcellen die eigen cellen aanvallen

Wat kan er gebeuren bij iemand met een pinda allergie?

1. Rode huiduitslag en koorts
2. Opgezwollen slijmvliezen en tong
3. Rode ogen en jeukbultjes

Aan de slag!

Weektaak:

• Bs. 5 lezen blz. 211 t/m 218 & maken opdr. 1 t/m 10
• Bs. 6 lezen blz. 219 t/m 226 & maken opdr. 1 t/m 10

--> TJK inzien, laatste 10 min!

Thema 3 bs. 6 Gezond leven

Deze les

- Kort herhalen: bs. 5 het immuunsysteem
- Uitleg bs. 6: Gezond leven

- Aan de slag!

- Weektaak af? Verassing 

Wat doet ons immuunsysteem?

1. Bescherming bieden tegen lichaamsvreemde stoffen.
2. Herkent antigenen van ziekteverwekkers en bestrijdt ze.
3. Bescherming bieden tegen schadelijke cellen van het eigen lichaam.

Kunstmatige immuniteit

Natuurlijke immuniteit

Vul in.
....... zijn specifiek gericht tegen één bepaalde ziekteverwekker.

1. antigenen
2. antistoffen
3. ziekteverwekker
4. witte bloedcellen

Wat is een allergie?

1. Een reactie van het immuunsysteem op een ongevaarlijke stof
2. Een vorm van immunisatie
3. Een erfelijke afwijking in het immuunsysteem
4. Een ander woord voor anafylactische shock

Leerdoelen bs. 6

3.6.11 Je kunt aangeven hoe je je hart en bloedvaten gezond kunt houden.

3.6.12 Je kunt de gevolgen van alcohol op korte termijn en op lange termijn noemen.

Het bloed vervoert allerlei stoffen door het lichaam, zoals voedingsstoffen en zuurstof. Ook schadelijke of verslavende stoffen worden door het bloed vervoerd. Daardoor kunnen bloedvaten kapotgaan.

Bloeddruk

- Dit is de druk die op de bloedvaten uitgeoefend wordt tijdens het rondpompen van het bloed.

- Bovendruk & onderdruk

Slagaderverkalking

1. Door een te hoge bloeddruk (langere tijd) kan je bloedvat beschadigen.
2. Bij zo'n beschadiging komen dan witte bloedcellen en vettige stoffen uit het bloed.
3. Ze hopen zich op en worden hard door kalk.

Welk gevolg heeft slagaderverkalking voor de bloeddruk?

1. De bloeddruk zal dalen, omdat het bloed gemakkelijk door de slagaders kan stromen.
2. De bloeddruk zal stijgen, omdat het bloed gemakkelijk door de slagaders kan stromen.
3. De bloeddruk zal dalen, omdat het bloed moeilijker door de slagaders kan stromen.
4. De bloeddruk zal stijgen, omdat het bloed moeilijker door de slagaders kan stromen.

Welk bloedvat raakt verstopt bij een hartinfarct?

Hartinfarct

•  De toevoer van bloed naar een deel van het hart stopt.
• Het hart kan zijn werk dan minder goed doen.

 

Gezonde leefstijl

Hart- en vaatziekten: verzamelnaam voor ziekten aan hart en bloedvaten.

Hart en vaatziekten

Erfelijke factoren

Andere oorzaken

Niks aan te doen

Gezonde leefstijl

• Niet roken
• Drink geen alcohol (niet meer dan één glas per dag
• Eet gezond en gevarieerd
• Beweeg regelmatig
• Voorkom stress en zorg voor voldoende ontspanning

Gevolgen alcohol

Korte termijn	Lange termijn
Opwekkend	Verstoort ontwikkeling van de hersenen
Verminderde remming	Verstoorde hormoonbalans
Verminderde controle	Beschadiging van lever, hersenen, maag en hart
Verdoving	Geheugenverlies en verminderde school-, studie- en werkprestaties

Hersenen krimpen door alcohol

Invloed van alcohol op de hersenen

Aangetaste hersenen door drinken tijdens zwangerschap 

Aan de slag!

Weektaak:

• Bs. 5 lezen blz. 211 t/m 218 & maken opdr. 1 t/m 10
• Bs. 6 lezen blz. 219 t/m 226 & maken opdr. 1 t/m 10

--> Klaar? Laat het checken

--> Daarna: bloeddruk meten in tweetallen!

Herhaal les

• Eerste 10 min. zelfstandig leren in stilte!
• Daarna vragen stellen en uitleg voor wie wilt, de rest werkt zelfstandig verder.
• Goed gewerkt? Laatste 10 min. Blooket quiz.