3.5 Immuunsysteem + recap

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Vandaag

Terugblik vorige week: 3.5 Immuniteit

3.6: Gezond leven

Het Klokhuis over Bloed en/of Vaccins

3.5 Het immuunsysteem

- Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties

- Je kunt beschrijven op welke manieren immuniteit kan ontstaan

- Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie

Lichaamsvreemd

- Lichaamsvreemde stoffen zijn stoffen die niet in je lichaam thuishoren, zoals bacteriën, virussen, maar ook bijv een splinter

Barrières:

- De huid

- Slijmvliezen (+ trilharen)

- Maagzuur

Maar wat als ziekteverwekkers toch binnenkomen?!

- Tijd voor het immuunsysteem om in actie te komen! 

- Witte bloedcellen als "soldaten" van het immuunsysteem:

Maar hoe weet het immuunsysteem wat een ziekteverwekker is en wat je eigen cellen?

Antigenen

- Antigenen zijn eiwitten op de buitenkant van een cel of virus

- Lichaamsvreemde antigenen activeren het immuunsysteem, lichaamseigen NIET!

Virus

- Een virus is GEEN levend wezen: het bestaat uit DNA in een schil van eiwitten

Antistoffen

- Antistoffen zijn
eiwitten die een
ziekteverwekker
onschadelijk maken

Immuniteit

- Natuurlijke immuniteit

- Kunstmatige immuniteit
Door vaccinaties

Vaccinatie

- Een vaccin bevat een dode of verzwakte ziekteverwekker

- Je wordt ziek, maar je witte bloedcellen maken wel antistoffen

- Rijksvaccinatieprogramma

- Vaccinatiegraad

- Angst/bezwaren tegen inenten

Allergische reactie (op vaccinatie)

- Allergie: overgevoelige reactie voor bepaalde stoffen

- Bijv. rode plekken, huiduitslag, branderig gevoel, jeuk of ontstekingen

- Soms zijn de reacties ernstiger: dikke lippen, benauwd worden, bloedvaten verwijden, lage bloeddruk --> anafylactische reactie

- Dit is dodelijk.. Deze mensen dragen een EpiPen bij zich gevuld met adrenaline

Bespreken huiswerkopgaven (blz. 215-217)

3.6 Gezond leven

- Je kunt aangeven hoe je je hart en bloedvaten gezond kunt houden

- Je kunt de gevolgen van alcohol op korte termijn en lange termijn noemen

Bloeddruk

- De druk die het bloed uitoefent op de wanden van de slagaders

- De bloeddruk stijgt tijdelijk als je je inspant

- Te hoge bloeddruk kan schadelijk zijn

    Oorzaken zijn o.a.: stress, roken, overgewicht en zout eten

- Langdurige hoge bloeddruk beschadigt de wanden van de slagaders

Wat gebeurt er als de slagaders beschadigd zijn?

Slagaderverkalking (of: atherosclerose)

- Witte bloedcellen en cholesterol hopen zich op in de wand

- De ontstane verdikking wordt hard door kalk = slagaderverkalking

- Bloedvat nauwer en stijver --> bloeddruk stijgt

Hartinfarct

- Als er door de atherosclerose scheurtjes ontstaan in de slagader, kan bloed hier op stollen --> er ontstaat een bloedstolsel

- In kransslagader van het hart? --> hartaanval of hartinfarct

- Ernstige hartinfarcten zijn dodelijk, maar patiënten krijgen meestal eerst een "waarschuwing": angina plectoris

Dotterbehandeling met stents

Hart- en vaatziekten 

Verhoogde kans door:

- Erfelijke factoren

- Je leefstijl

Alcohol

- Verdovende werking

- Veel (nadelige) effecten op je lichaam

- Jongeren zijn extra gevoelig voor alcohol: meer kans op hersenschade

- Kater ontstaat door vochtverlies en de giftige afbraakproducten van alcohol

Promillage (‰)

- Promillage hangt af

van het aantal glazen, 

MAAR OOK van geslacht,

gewicht, gesport of niet,

gegeten of niet, etc.

Effecten lange termijn

- Alcohol verstoort de ontwikkeling van de hersenen

- Alcohol verstoort de balans tussen de hormonen

- Lever, hersenen, maag en hart kunnen beschadigd raken

- Het geheugen en de prestaties op school, studie en werk gaan achteruit

Alcoholvergiftiging en coma

- Al bij 7 glazen kunnen jongeren alcoholvergiftiging oplopen!

   Gevolg: bewusteloos of zelfs in een coma...

- Bingedrinking/comazuipen is echt *** en voor ***

- Maag leegpompen

Huiswerk: opgaven 1 t/m 5, 7 t/m 9

(blz. 222-225)

hetklokhuis.nl

hetklokhuis.nl