Nederland als parlementaire democratie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Democratisering van Nederland

Mees Breuker

M&M klas drie

Nederland als parlementaire democratie

13-06-2023

Deze les

- Huiswerkopdracht vorige week

- Terugblik vorige lessen

- Parlement/ regering

- Pauze

- Spoedcursus rechten ministers, Eerste en Tweede Kamer

- Zelf onderzoeken; rechten van de burgers

- Vragenlijst

- Afsluiting

"Een eigen school"

Presenteren opbrengsten vorige week

Twee grondwetten

1848 en 1917

Schrijf kort voor jezelf op wat in deze grondwetten stonden. Gebruik hiervoor je aantekeningen, de LessonUps of je eigen kennis. 

Nederland; een parlementaire democratie

Burgers hebben via verkozen vertegenwoordigers invloed in het parlement (evenredige vertegenwoordiging)

Burgers, ministers en Kamerleden hebben rechten. 

Waaruit bestaat in Nederland het parlement?

Het parlement

De Eerste en Tweede Kamer

Waaruit bestaat in Nederland de regering?

De regering

De Koning en alle ministers

Een spoedcursus rechten van de ministers en de kamers

- Recht van initiatief (ministers/ Tweede Kamer)

- Recht van amendement (Tweede Kamer)

- Recht van budget (Eerste en Tweede kamer)

- Recht van interpellatie ( Eerste en Tweede Kamer)

- Recht van enquête (Eerste en Tweede Kamer)

Welke van deze rechten ken jij al? 

Het recht van intiatief

Ministers en leden van de Tweede Kamer

Het recht om voorstellen voor wetten te mogen indienen. 

Ministers hebben ook het recht wetten uit te voeren en er mee te regeren. 

Wetgevende bevoegdheid

Het recht van amendement

Leden van de Tweede Kamer

Het recht om wetsvoorstellen te wijzigen.

Wetgevende bevoegdheid

Het recht van budget

Leden van de Eerste en Tweede Kamer

Het recht om uitgaven en inkomsten van de staat te controleren en deze al wet goed of af te keuren. 

(recht van amendement) 

Wetgevende bevoegdheid

Recht van interpellatie

Leden van de Eerste en Tweede Kamer

Het recht om ministers te ondervragen over een besluit of uitspraak. 

Controlerende bevoegdheid

Recht van enquête

Eerste en Tweede Kamer

Het recht om bepaalde zaken tot de bodem uit te zoeken. Het parlement kan hierbij een onderzoek instellen en mensen onder ede ondervragen. 

Controlerende bevoegdheid

Voorbeeld:

Parlementaire enquête gaswinning Groningen

nos.nl

De Tweede Kamer heeft het recht van initiatief en amendement. De Eerste Kamer heeft dit niet. De Eerste Kamer mag wel wetsvoorstellen goed- of afkeuren. 

Als de Eerste en Tweede Kamer ene wet goedkeuren moet alleen de koning nog een handtekening zetten. 

Een test!

Het recht om wetten te maken.

Het recht om wetten te wijzigen.

Kamerleden ondervragen een minister over een besluit of uitspraak.

Het recht om de inkomsten en uitgaven te controleren.

Kamerleden mogen een onderzoek instellen.

Recht van burgers

In Nederland hebben burgers verschillende rechten.

Klassieke- en Sociale grondrechten

Zoek uit wat het verschil is tussen deze rechten en zoek een aantal voorbeelden op. Bedenk welk recht voor jou het belangrijkste is en bedenk waarom. Neem dit mee naar de volgende les. 

Klaar? Ga leren voor de toets (in de toetsweek).

docs.google.com

Volgende week

Rechten van de burgers in Nederland.