4M Oefenen Transport en afweer

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Wat weet je nog?

Wat is de taak van rode bloedcellen?

1. Ze vervoeren zuurstof
2. Ze vervoeren suikers
3. Ze maken ziekteverwekkers dood
4. Ze geven bloed een witte kleur

Wat bevat een celkern?

1. Fibrinedraden
2. Bloedplaatjes
3. Rode bloedcellen
4. Witte bloedcellen

Wat kan van vorm veranderen en zo door een bloedvatwand heen gaan richting weefsels.

1. Fibrinedraden
2. Bloedplaatjes
3. Rode bloedcellen
4. Witte bloedcellen

Waaruit bestaat pus?

1. Rode bloedcellen en dode ziekteverwekkers
2. Witte bloedcellen en dode ziekteverwekkers
3. Bloedplaatjes en dode ziekteverwekkers
4. Fibrinedraden en dode ziekteverwekkers

Wat is de taak van witte bloedcellen?

1. vervoeren zuurstof
2. vervoeren afvalstoffen
3. doen niks
4. maken ziekteverwekkende stoffen onschadelijk

Waaruit bestaat bloed voor het grootste deel?

1. Water
2. Rode bloedcellen
3. Witte bloedcellen
4. Bloedplaatjes

Wat doen de bloedplaatjes?

1. Helpen bij de bloedstolling
2. Zorgen ervoor dat je bloed zuurstof kan vervoeren
3. Vervoeren bepaalde vetten
4. maken ziekteverwekkers kapot

Welke bloeddeeltjes maken antistoffen?

1. Bloedplaatjes
2. Bloedplasma
3. Rode bloedcellen
4. Witte bloedcellen

Welk bloedvat heeft de hoogste bloeddruk?

1. Slagader
2. Ader
3. Haarvat
4. Ze hebben allemaal dezelfde druk

Kleine bloedsomloop

Grote bloedsomloop

1

2

Kleine bloedsomloop

Lichaam

Grote bloedsomloop

Hart

Longen

Cel

Rode bloedcel

Weefselvloeistof

Opening in een bloedvat

Bloedvat

In de onderstaande afbeelding  zijn schematisch de lever en een deel van de dunne darm van de mens met aan- en afvoerende bloedvaten getekend. De bloedvaten staan aangegeven met cijfers. De namen van de bloedvaten staan aan de rechterkant.

Sleep nu de namen van de bloedvaten naar het juiste cijfer.

1

2

3

4

leverslagader

darmslagader

poortader

leverader

Wat gebeurt er:

Als je lichaam wil opwarmen

Als je lichaam wil afkoelen

Bloedvaten verwijden

Bloedvaten vernauwen

Je gaat rillen

Je gaat zweten

In de afbeelding zie je verschillende typen bloedvaten.

Wat is de naam van elk type bloedvat? 

Slagader 

Ader

Haarvat

In de tekening hiernaast zie je een stukje van de bloedsomloop met de drie typen bloedvaten.

Hoe heten de bloedvaten 1, 2 en 3? 

1.

2.

3.

Ader

Slagader

Haarvaten

Welk bloedvat heeft de meeste wisselingen qua voedingsstoffen?

1. Kransslagader
2. Darmslagader
3. Poortader
4. Onderste holle ader

Een slagader heeft als kenmerk dat hij elastisch is. Wat zal er gebeuren als hij niet meer elastisch is?

1. Hij kan gaan scheuren
2. Hij zal een omleiding maken
3. Er zal niks gebeuren

Longslagader

Rechterkamer

Bovenste holle ader

Slagaderklep

Hartklep

Blaas

Urineleider

Nier

Hoe noem je de eiwitten op een ziekteverwekker?

1. antistoffen
2. lichaamseigen
3. antigenen
4. lichaamsvreemd

Welke lijn toont de vorming van antistoffen na een tweede infectie?

1. P
2. Q
3. R
4. S

antiserum

vaccin

Natuurlijke passieve immuniteit

Natuurlijke actieve immuniteit

Kunstmatige actieve immuniteit

Kunstmatige passieve immuniteit

Waartegen werkt antibiotica?

1. Alle ziekteverwekkers
2. Bacteriën en virussen
3. Alleen virussen
4. Alleen bacteriën

Wat is lymfe?

1. Lymfe is hetzelfde als weefselvloeistof.
2. Vloeistof die uit de lymfevaten de weefsels in gaat.
3. Weefselvloeistof met rode bloedcellen.
4. Weefselvloeistof die in de lymfevaten is gestroomd.

De artsen onderzoeken bloed voordat ze dat aan iemand geven. Ze hebben bloed zonder antigenen op het celmembraan.

Welke mensen zouden zulke rode bloedcellen kunnen ontvangen zonder dat er samenklontering plaatsvindt?

1. alleen mensen met bloedgroep 0
2. alleen mensen met de bloedgroepen 0 en AB
3. alleen mensen met de bloedgroepen A en B
4. mensen met de bloedgroepen 0, A, B en AB

Hoe noemen we de gelige vloeistof in het bloed?

Wat is de taak van rode bloedcellen?

Op welke 2 manieren kunnen witte bloedcellen ziekteverwekkers bestrijden?

Myxomatose is een virusziekte die bij konijnen voorkomt. Het virus wordt overgedragen door bloedzuigende insecten zoals muggen. Een besmet konijn raakt door de ziekte zo verzwakt dat er ook ontstekingen optreden die door bacteriën worden veroorzaakt, zoals ontstekingen van ogen en longen.
Konijnen kunnen tegen myxomatose worden ingeënt met een vaccin. Dit vaccin bevat verzwakte ziekteverwekkers. Inenting daarmee is een vorm van immunisatie en levert na één week al een goede immuniteit op.
Hoe wordt deze vorm van immunisatie genoemd?

1. kunstmatige, actieve immunisatie
2. kunstmatige, passieve immunisatie
3. natuurlijke, actieve immunisatie
4. natuurlijke, passieve immunisatie

Welk woord hoort bij "bloedplaatjes"?

1. Zuurstof
2. Bloedstolling
3. Antistoffen
4. Hemoglobine

Wat is er aan de hand bij bloedarmoede?

1. Te weinig bloed
2. Veel bloed verloren (wond)
3. Te weinig bloedplasma
4. Te weinig hemoglobine

Rode bloedcellen

Bloedplasma

Bloedplaatjes

Witte bloedcellen

Zorgen voor bloedstolling

Bestrijden ziekteverwekkers

Vervoeren zuurstof met behulp van Hemoglobine

Vervoert stoffen zoals vitaminen, hormonen, Co2 etc.

Welke afvalstoffen komen vrij bij verbranding?

Pietertje rent een rondje in het park. 's Avonds zit hij Netflix te kijken op de bank. Wanneer komen er meer afvalstoffen van verbranding vrij?

1. Als Pietertje een rondje rent
2. Als Pietertje thuis op de bank netflix zit te kijken.

Via welke drie organen raakt het lichaam water kwijt?

1. Hart, longen, darmen
2. Longen, huid, nieren
3. Nieren, darmen, longen
4. Lever, nieren, longen.

Zie afbeelding. Welk type bloedvat is dit?

1. ader
2. slagader
3. haarvat

Wat is de kleine bloedsomloop?

1. Hart - alle organen - hart
2. Hart - hersenen- hart
3. Hart - longen - hart

Het doel van de kleine bloedsomloop is ...

1. koolstofdioxide afgeven aan en zuurstof op nemen
2. koolstofdioxide opnemen uit de cellen en zuurstof afgeven

Hoort dit diagram bij de grote of de kleine bloedsomloop?

1. Grote bloedsomloop
2. Kleine bloedsomloop

Juist of onjuist
In weefselvloeistof komen rode bloedcellen voor.

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist
In weefselvloeistof komen witte bloedcellen voor.

1. juist
2. onjuist

In de slagaders.....

1. stroomt zuurstofrijk bloed van het hart weg
2. stroomt zuurstofarm bloed van het hart weg
3. stroomt zuurstofrijk bloed naar het hart toe
4. stroomt zuurstofarm bloed naar het hart toe

Welke letter geeft een slagader weer?

1. Q
2. R
3. S

Slagader

Ader

Naar het hart toe

Van het hart af

Dikke gespierde wand

Dunne slappe wand

Kleppen over de gehele lengte

Kleppen alleen bij het hart

Bloed stroomt snel

Bloed stroomt langzaam

Hoge bloeddruk

Lage bloeddruk

Liggen vaak dieper

Aorta

Onderste holle ader

Longslagader

Bovenste holle ader

Rechterkamer

Rechterboezem

Linkerboezem

Linkerkamer

Er is maar één moment dat de slagaderkleppen opengaan, namelijk tijdens....

1. het samentrekken van de boezems
2. het samentrekken van de kamers
3. de hartpauze

In welke volgorde gaan de afvalstoffen vanuit je nieren je lichaam uit?

1. urineblaas-urineleider-urinebuis-nier
2. nier-urinebuis-blaas-urineleider
3. nier-urineleider-blaas-urinebuis
4. urineblaas-urineleider-nier-urinebuis

Wat is geen functie van de nieren?

1. Overtollige stoffen zoals water, zouten en vitamines verwijderen
2. Giftige stoffen zoals alcohol en medicijnen verwijderen
3. Overbodige stoffen zoals kleurstof verwijderen
4. Afbraakprodukten vanuit de lever zoals ureum verwijderen

Waar zat het vocht dat uit een blaar komt?

1. in cellen
2. tussen cellen
3. in haarvaten
4. tussen haarvaten

Op welke plek in je lichaam komt de lymfe weer in je bloed terecht?

Papegaaienziekte wordt door een bacterie veroorzaakt. Papegaaien en andere vogels kunnen de ziekte op mensen overbrengen via besmette deeltjes in de lucht. Als iemand die inademt, kunnen de bacteriën via de longen in het bloed terechtkomen. De ziekte geeft soms alleen griepachtige verschijnselen, maar kan ook zeer ernstig zijn.​

Na infectie worden antistoffen gemaakt.​

Waar bevinden de antistoffen tegen papegaaienziekte zich dan?

1. In de Lymfe
2. In het bloedplasma
3. In de weefselvloeistof
4. In alle 3

Hepatitis B is een leverontsteking die ontstaat door een infectie met een virus. De ziekte wordt vooral overgedragen via bloed en door seksueel contact. Door bloedonderzoek kan vastgesteld worden of iemand besmet is met het hepatitis B virus. Bij dit onderzoek kunnen zowel antigenen van het virus als antistoffen ertegen in het bloed aangetoond worden. Uit zo’n bloedonderzoek blijkt dat iemand is besmet met het hepatitis B virus. Enkele weken later wordt zijn bloed weer onderzocht. Uit dit tweede onderzoek blijkt dat het virus niet meer in het bloed aanwezig is.​


Welke stoffen zijn bij het tweede onderzoek in het bloed aangetroffen?

1. alleen de antigenen
2. alleen de antistoffen
3. zowel de antigenen als de antistoffen

Om te voorkomen dat je Tetanus kunt krijgen, kan je worden ingeënt. Hierbij wordt er een kleine hoeveelheid antigenen van de C. tetani bacterie ingespoten. Je bent dan voor ongeveer 20 jaar immuun tegen een besmetting van Tetanus.
Welke vorm van immunisatie is dit?

1. Natuurlijke actieve immunisatie
2. Kunstmatige actieve immunisatie
3. Natuurlijke passieve immunisatie
4. Kunstmatige passieve immunisatie

Twee mensen raken besmet met het waterpokken virus. De één heeft als kind al waterpokken gehad, de ander nog nooit.
Welke lijn hoort bij de persoon die nog nooit waterpokken heeft gehad?

1. lijn A
2. lijn B

Sommige soorten ziekteverwekkers komen zo algemeen voor en worden zo gemakkelijk overgedragen, dat de meeste kinderen er al jong mee besmet raken. Als een kind van zo’n ziekte genezen is, treden er bij een volgende besmetting meestal geen ziekteverschijnselen meer op. Zulke ziekten worden kinderziekten genoemd omdat ze bijna nooit bij volwassenen voorkomen.
Voorbeelden van kinderziekten zijn: bof, mazelen, rode hond, roodvonk en waterpokken. Van deze ziekten wordt roodvonk door een bacterie veroorzaakt, de overige door virussen.
Sinds 1987 worden kinderen in Nederland ingeënt tegen bof, mazelen en rode hond. Het vaccin wordt het BMR-vaccin genoemd.
Bevat het BMR-vaccin antigenen? En bevat het antistoffen?

1. alleen antigenen
2. alleen antistoffen
3. zowel antigenen als antistoffen

Tetanus is een ziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie die na een verwonding in het lichaam terecht kan komen. De kans dat iemand met de tetanusbacterie besmet wordt, is vooral groot bij een wond waarin aarde of straatvuil terechtgekomen is. De bacterie maakt een giftige stof die al in kleine hoeveelheden dodelijk kan zijn. Als men vermoedt dat iemand besmet is met de bacterie, moet hij zo snel mogelijk behandeld worden. Er worden dan antibiotica toegediend. Ook wordt een injectie gegeven met antistoffen tegen het tetanusgif.

Waarom krijgt een tetanuspatiënt antibiotica toegediend?

1. om de tetanusbacteriën te bestrijden
2. om het tetanusgif onschadelijk te maken
3. om de vorming van antistoffen te bevorderen

Rauw vlees, vooral van kippen en varkens, kan besmet zijn met ziekteverwekkende bacteriën zoals Salmonella en Campylobacter. In het verteringskanaal kunnen deze bacteriën diarree veroorzaken. Gelukkig worden de meeste van deze bacteriën voor die tijd gedood.
Hoe worden deze bacteriën gedood?

1. Ze kunnen niet door de hoornlaag heendringen
2. Ze kunnen niet tegen maagsap
3. Ze worden door witte bloedcellen vernietigd

Gele koorts is een ziekte die wordt veroorzaakt door een virus. Dat virus wordt van besmette personen overgedragen door muggensoorten die voorkomen in Afrika en Zuid-Amerika. Ongeveer een week na infectie met het virus gaat het lichaam antistoffen tegen het virus maken. Een patiënt is na genezing levenslang immuun. Kaj werd in Afrika besmet. Lijn R in de grafiek van de afbeelding toont de vorming van antistoffen in zijn bloed. Een jaar later wordt Kaj weer besmet. Welke lijn toont de vorming van antistoffen na deze 2e infectie?

1. Lijn P
2. Lijn Q
3. Lijn S

mijnbiologieles.weebly.com