Atmosfeer en stralingsbalans vwo

Atmosfeer/ stralingsbalans

There are galaxies far, far away.........
Maar hoe groot is ons zonnestelsel?
Domein aarde - klimaat
1 / 35
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 35 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 5 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Atmosfeer/ stralingsbalans

There are galaxies far, far away.........
Maar hoe groot is ons zonnestelsel?
Domein aarde - klimaat

Slide 1 - Tekstslide

Atmosfeer/ stralingsbalans

There are galaxies far, far away.........
Maar hoe groot is ons zonnestelsel?
Domein aarde - klimaat

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Link

Lesdoel
  • Wat is het verschil tussen weer en klimaat?
  • Wat is de samenstelling en de opbouw van de atmosfeer?
  • Waardoor zijn er variaties in de stralingsbalans?

Slide 4 - Tekstslide

Wat is het verschil tussen weer en klimaat?

Slide 5 - Tekstslide

Weer: temperatuur en neerslag nu

Klimaat: gemiddelde temperatuur en neerslag over 30 jaar

Slide 6 - Tekstslide

Het klimaat
Onderdeel van systeem aarde

de sferen:
  • atmosfeer: lucht
  • hydrosfeer: water
  • lithosfeer: gesteente
  • biosfeer: leven

Slide 7 - Tekstslide

Onderzoek het temperatuur-
verloop in de atmosfeer

Slide 8 - Tekstslide

Noteer een definitie voor het begrip 'atmosfeer'.

Slide 9 - Open vraag

Slide 10 - Video

De atmosfeer
Dampkring
Lucht om de aarde
zwaartekracht houdt de gassen bij de aarde

Zorgt dat op de aarde te leven is

Slide 11 - Tekstslide

Welk gas komt het meest voor in de aardse atmosfeer?

A
stikstof
B
zuurstof
C
waterstof

Slide 12 - Quizvraag

Wat is de kleur van de hemel op grote hoogte?

Slide 13 - Open vraag

Onderzoek het verband tussen hoogte en luchtdruk. Noteer dit verband.

Slide 14 - Open vraag

De Atmosfeer
4 lagen:
troposfeer
stratosfeer (ozonlaag)
mesosfeer
thermosfeer

Temperatuurafname en -toename wisselen elkaar af
Afnemende druk

Slide 15 - Tekstslide

Troposfeer
  • Onderste laag
  • Fenomenen in de troposfeer
  • weersverschijnselen
  • (bijna) alle (bovengronds/bovenzees) leven
  • alle bergketens
  • ons dagelijks bestaan

Slide 16 - Tekstslide

Stratosfeer
  • 12 km - 50 km hoogte
  • Fenomenen in de stratosfeer
  • de ozonlaag
  • hoogste vliegtuigen
  • géén wolken
  • sprong vanuit stratosfeerballon (Baumgartner)

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Video

Slide 19 - Video

ionosfeer en poollicht
  1. Op welke hoogte bevindt de ionosfeer zich?
  2. Over welke van de vorige 'sferen' strekt de ionosfeer zich uit?
  3. Leg uit hoe de ionosfeer een rol speelt in de huidige telecommunicatie.
  4. Op welke hoogte ontstaat poollicht?
  5. Waarom is poollicht enkel te zien in poolgebieden?

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Link

Slide 22 - Video

De zon straalt continu geladen deeltjes uit: de zonnewind. De zonnewind wordt door het aardmagnetisch veld afgebogen, behalve bij de polen (door de vorm van het magnetisch veld). Bij de polen kunnen deze geladen deeltjes dus diep de atmosfeer binnendringen en aanleiding geven tot een lichtverschijnsel: het poollicht (in thermosfeer en mesosfeer). 
De zon straalt continu geladen deeltjes uit: de zonnewind. De zonnewind wordt door het aardmagnetisch veld afgebogen, behalve bij de polen (door de vorm van het magnetisch veld). Bij de polen kunnen deze geladen deeltjes dus diep de atmosfeer binnendringen en aanleiding geven tot een lichtverschijnsel: het poollicht (in thermosfeer en mesosfeer). 

Slide 23 - Tekstslide

Gat in de Ozonlaag

In de stratosfeer zit een grote hoeveelheid Ozongas.

Dat ozongas zorgt voor filtering van UVstraling
-> wordt aangetast door drijfgassen

Slide 24 - Tekstslide

atmosfeerlaag die de ozonlaag bevat
door interactie van zonnewind met hogere atmosfeer
atmosfeerlaag met weersfenomenen en het leven
gas dat schadelijk UV tegenhoudt
het ISS bevindt zich in deze atmosfeerlaag
meest voorkomende gas in de troposfeer
Stratosfeer
Troposfeer
stikstof
ozon
thermosfeer
Poollicht

Slide 25 - Sleepvraag

Slide 26 - Tekstslide

Stralingsbalans
De balans tussen inkomende en uitgaande straling

  • Zonnestralen bereiken de atmosfeer
- daar worden ze deels teruggekaatst, deel geabsorbeerd

  • Zonnestralen bereiken het aardoppervlak
- daar worden ze deels teruggekaatst, deels geabsorbeerd

Slide 27 - Tekstslide

Slide 28 - Video

Stralingsbalans
47% bereikt het aardoppervlak

  • Wordt omgezet in warmte
  • Wordt uitgestraald als langgolvige stralen
  • Een deel van de warmte verlaat de atmosfeer, een deel wordt weer teruggekaatst. Uiteindelijk verlaat alle warmte de atmosfeer. 
  • De broeikasgassen zorgen ervoor dat de warmte de atmosfeer met vertraging verlaat door de warmte vast te houden. 

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Tekstslide

Uitstraling na absorptie

Slide 31 - Tekstslide

Processen die een rol spelen bij de warmtebalans
1. Breedteligging
(hoe hoger de breedte, hoe minder energie)
2. Albedo 
(hoe meer weerkaatsing, hoe minder opwarming)
3. Gesteldheid oppervlak
(variaties bij land groter dan bij water)

Slide 32 - Tekstslide

De waterkringloop
Evaporatie
Transpiratie
Infiltratie
Vloeibaar naar gasvormig
Gasvormig naar vloeibaar
Opgeslagen in de vorm van ijs
Motor van de kringloop van het water

Slide 33 - Tekstslide

B118: De waterkringloop

Slide 34 - Tekstslide

Waterkringloop
Legenda

Slide 35 - Tekstslide