V4 - T1: BS5 Transport door membranen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Een steen is.........

1. dood
2. levend
3. levenloos
4. levendig

Wat stelt het
plaatje voor?

1. Levensloop
2. Levenscyclus

Wat is de juiste volgorde?

1. biosfeer - organisme - populatie - ecosysteem
2. ecosysteem - biosfeer - organisme - populatie
3. populatie - organisme - biosfeer - ecosysteem
4. organisme - populatie - ecosysteem - biosfeer

Hoe noem je nieuwe eigenschappen die op elk hoger organisatieniveau verschijnen.

1. Verschijnende eigenschappen
2. Organische eigenschappen
3. Emergente eigenschappen
4. Convergente eigenschappen

Tot welk orgaanstelsel hoort de alvleesklier?

1. Verteringsstelsel
2. Beenderstelsel
3. Ademhalingsstelsel
4. Uitscheidingsstelsel

Weefsels bestaan uit cellen met dezelfde.....

1. Ligging & Functie
2. Ligging & Vorm
3. Functie & Productie
4. Vorm & Functie

Welke onderdelen komen niet in een dierlijke cel voor?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. Vacuole
2. Celwand
3. Celmembraan
4. Ribosomen

Zet in de juiste volgorde van klein (1) naar groot (5)

DNA

2

3

4

5

1

celkern

chromosoom

niercel

nier

De waterval is

1. Levend
2. Dood
3. Levenloos

De boom is

1. Levend
2. Dood
3. Levenloos

Wat is nummer 6?

1. celkern
2. celmembraan
3. celwand
4. vacuole

Op welk organisatieniveau onderzoek je in de biologie als je op het niveau van de foto aan het onderzoeken bent?

1. molecuul
2. organel
3. weefsel
4. cel

Een dierlijke cel heeft:

1. wel een celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels
2. wel een celkern -GEEN celwand - GEEN bladgroenkorrels
3. GEEN celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
4. GEEN celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels

Welk onderdeel is het kleinst?

1. Cel
2. Orgaanstelsel
3. Celorganel
4. DNA

Wat is een voorbeeld van een populatie?

1. Alle konijnen op Schiermonnikoog
2. De beplanting in een naaldbos
3. Alle organismen in een vijver
4. Een leeuwin met haar twee welpen op de savanne

Stoffentransport

Passief transport kost geen energie, actief transport kost energie (ATP).

Diffusie

Kleine en vetoplosbare stoffen kunnen zonder hulp het membraan passeren.

Altijd van een hoge naar een lage concentratie.

Bijv. O2/ CO2 (longen, lichaamscellen) en testosteron (lichaamscellen).

Geladen deeltjes, grote wateroplosbare moleculen, polaire moleculen hebben een transporteiwit nodig.

Altijd van een hoge naar een lage concentratie.

Controle door openen/ sluiten eiwitpoorten (bijvoorbeeld glucosetransport na binding insuline).

Gefaciliteerd

passief

transport

Transport tegen de concentratiegradient in (van laag -> hoog) kost altijd energie: via een speciaal transporteiwit.

Bijv. Na+/ K+ (zenuwcellen).

Controle door openen/ sluiten eiwitpoorten.

Actief transport

Bloed

BINAS 88E

Osmose bij dierlijke cellen

• Dierlijke cellen hebben geen celwand, dus osmose kan een desastreus effect hebben op dierlijke cellen.
  
• Hypotoon: Osmotische waarde omgeving is lager dan cytoplasma
• Isotoon: Osmotische waarde omgeving is gelijk aan cytoplasma
• Hypertoon: Osmotische waarde omgeving is hoger dan cytoplasma

Wat geeft een plant stevigheid?

1. Liquor
2. Mordor
3. Turgor
4. Bangor

Milieu waarin de cel zich bevind	A. Toestand waar de cel zich in bevindt	B. Er gaat water de cel in/ uit?
Hypertoon
Isotoon
Hypotoon

Plantaardige cellen:
Sleep de onderdelen naar de juiste plek

A.

B.

Je kunt het verschil tussen osmose bij dierlijke en plantaardige cellen uitleggen

Plasmolyse

Grensplasmolyse

Turgor

In

Uit

Blijft gelijk

Een plantencel in 3 verschillende stadia: 

Zet de tekst bij het juiste plaatje

Turgor

grensplasmolyse

plasmolyse

1. Exocytose
2. Pericytose
3. Fagocytose
4. Endocytose

Welke stoffen kunnen door diffusie het celmembraan passeren?

Welke stoffen kunnen niet door diffusie het celmembraan passeren?

glucose

koolstofdioxide

natrium-ionen

vetachtige moleculen

water

zetmeel

zuurstof

Een plantencel wordt in een
oplossing gelegd. Is deze
oplossing isotoon, hypertoon of
hypotoon ten opzichte
van de plantencel?

1. Hypertoon
2. Isotoon
3. Hypotoon

OB - begripskennis/stampwerk

Waaraan is de osmotische waarde van een celwand van een plantencel gelijk?

1. het externe milieu
2. het cytoplasma
3. de vacuole

Huiswerk

 maak opdracht 47 t/m 57