3g-6.1

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

6.1 Organismen en hun omgeving

Op tafel:

Laptop (lessonup)

Boek B

Planning

• Vooruitblik
• Leerdoelen
  
• Uitleg
• Zelfstandig werken
• Volgende keer
  

Vooruitblik

6.1 Organismen en hun omgeving

6.2 Voedselrelaties en kringlopen

6.3 Samenleven

Opdr. Ecologie

Herhaling + D-toets

Toetsweek: 6.1 t/m 6.3

Leerdoelen

• Je kunt de invloeden op organismen indelen in biotische en abiotische factoren.
• Je kunt de niveaus van de ecologie beschrijven.
• Je kunt in een ecosysteem de voedselrelaties aangeven.

Ecologie

Milieu (leefomgeving) heeft invloed op organismen

Maar andersom ook!

Ecologie: relaties tussen organismen en hun milieu

Plas-dras-omgeving

Op vele fronten wordt onderzoek gedaan naar het herstel van natte gebieden die voor bepaalde vissoorten aantrekkelijk zijn. De overgangsgebieden van land en water, zoals geleidelijk aflopende oevers en overstromingsgebieden van rivieren, zijn door ontwatering droger geworden. 

Zulke plas-dras-gebieden zijn voor allerlei vissoorten belangrijk, bijvoorbeeld als voortplantingsgebied. Als het waterpeil daalt, komen jonge vissen in de problemen, met name door predatie van visetende vogels zoals de reiger. 

Lees de tekst. Wanneer we kijken naar een vis, welke dingen hebben invloed op het leven van een vis? 

Hoogte water

Droogte / ontwatering

Predatoren 

Voortplantingspartners

Welke dingen hebben invloed op deze vis?

Biotische factoren (levende factoren)

Abiotische factoren (niet levende factoren)

Regen

Predatie

Voedselaanbod

Schaduw

Prooidieren

Temperatuur

Parasieten

Concurentie

De niveaus van ecologie: Zet van klein naar groot

Individu

Populatie: groep van dezelfde soort

Levensgemeenschap: alle populaties in een bepaald gebied

Ecosysteem: levensgemeenschap + biotoop

Biosfeer: alle ecosystemen samen

Inzoomen op ecosysteem

Maak de voedselketen!

Voedselketen

Voedselketen= een reeks soorten waarbij elke soort een voedselbron is voor de volgende soort

Voedselketen

1ste Schakel - plant (maakt zelf energie)

2de Schakel - planteneter

3de 4de  5de Schakel  - alleseter of vleeseter

Voedselweb

In een ecosysteem lopen meerder voedselketens door elkaar

Voedselrelaties:

- Piramide van aantallen

- Piramide van biomassa

- Accumulatie van gif

Piramide van aantallen

Aantal individuen wordt meestal kleiner, maar niet altijd

Piramide van aantallen

1 havik 

100 koolmezen

100.000 rupsen

1 eikenboom

Piramide van biomassa

Biomassa: totale hoeveelheid energierijke stoffen in een organismen

Elke stap naar boven gaat er energie verloren aan verbranding en afvalstoffen.

Verschil tussen de piramides

Deze is altijd piramidevorm!

Accumulatie

Wat nou als onderin een voedselketen een gifstof wordt opgenomen (door gifstoffen in de bodem of bestrijdingsmiddelen), wat gebeurt er dan in de voedselketen?

De stoffen zijn niet door een plant/ dier af te breken.

Accumulatie

Hoger in de voedselketen blijft de hoeveelheid gifstoffen gelijk maar de hoeveelheid biomassa neemt af.

Accumulatie

De organismen hoger in de voedselketen gaan dood aan gifstoffen die veel eerder in de keten zijn opgenomen.

Piramide van biomassa

Week 36