Stap 1: Hoofd- en deelvragen

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Stap 1

Hoofd- en deelvragen

Soorten onderzoek

• Beschrijvend
• Verklarend
• Vergelijkend
• Exploratief
• Evaluatief

Een vraagwoord als begin

Een onderzoeksvraag is altijd een open vraag. De vraag kan daarom nooit met een werkwoord beginnen.

Vraagwoorden

7W's = Wie, wat, waar, waarom, waartoe, wanneer en welke

H = Hoe / in hoeverre

Een goede hoofdvraag

1. De hoofdvraag is één vraag;
2. De hoofdvraag is helder geformuleerd;
3. De hoofdvraag is niet met ‘ja’ of ‘nee’ te beantwoorden;
4. De hoofdvraag is afgebakend;
5. De hoofdvraag is haalbaar om te onderzoeken;
6. De hoofdvraag is niet Google-baar.

Deelvragen

Een hoofdvraag is vaak te groot om in één keer te kunnen beantwoorden. Daarom deel je de hoofdvraag op in een aantal deelvragen (minstens 3). 

Door antwoorden te vinden op jouw deelvragen, beantwoord je uiteindelijk ook je hoofdvraag.

Even oefenen

Stel: 

In de Rotterdamse wijk Crooswijk hebben ze veel overlast van hangjongeren. De politie en de gemeente denken dat dit de leefbaarheid van de wijk verslechtert en zijn bang dat de wijk een slechte naam krijgt. 

Als onderzoeker weet jij dat je niet zomaar iets kan beweren, maar altijd eerst goed onderzoek moet doen. Bedenk een hoofdvraag.

Juiste vraag

Wat is de invloed van de overlast van hangjongeren op de leefbaarheid van de Rotterdamse wijk Crooswijk?

Wat zijn mogelijke deelvragen hierbij?

Mogelijke deelvragen zijn:

1.  Wat zijn de mogelijke oorzaken van de overlast van hangjongeren in     
     Crooswijk en hoe kan dit worden aangepakt?

2. Welk effect heeft de overlast op de criminaliteitscijfers in de wijk
     Crooswijk?

3.  Hoe frequent is de overlast van hangjongeren in de wijk Crooswijk?

4.  Wat zijn de specifieke vormen van overlast die hangjongeren veroorzaken
       in de wijk? 

Voorbeeld

We willen onderzoek doen naar wat leerlingen vinden van de gymlessen op school. De volgende hoofdvraag hebben we daarom bedacht:

• Vinden leerlingen de gymlessen op school leuk en hoe kunnen we die verder verbeteren?

Dat kan beter!

• Vinden leerlingen de gymlessen op school leuk en hoe kunnen we die verder verbeteren?
  

Deze hoofdvraag is niet goed. Bespreek hoe je de hoofdvraag beter zou kunnen maken. Houd daarmee rekening met de eisen voor het opstellen van een goede hoofdvraag.

Mogelijke verbetering

"Hoe beoordelen leerlingen de gymlessen op school en wat zijn mogelijke manieren om deze lessen te verbeteren?"

Zelf aan de slag!

Bedenk zelf een hoofdvraag bij jouw eigen onderzoek

Soorten deelvragen

In ieder onderzoek tref je verschillende soorten deelvragen aan:

• Theorievraag

• Resultatenvraag

• Analysevraag

Zelf aan de slag!

Bedenk zelf deelvragen bij jouw eigen onderzoek

HYPOTHESEN

Hypothese = Een uitspraak over de (sociale) werkelijkheid die je kunt toetsen.

Een hypothese maak je voorafgaand aan je onderzoek en moet toetsbaar zijn (je moet het kunnen onderzoeken!).

Na je onderzoek kan je jouw hypothese bevestigen (verifiëren) of verwerpen (falsificeren).

Hoe maak je een hypothese?

Iedere hypothese bevat ten minste:

• De variabelen die je onderzoekt
• De groep die je bestudeert
• De verwachte uitkomst

1. Oorzaak-gevolg (Als….dan)
2. Samenhang of effect (...heeft positief/negatief effect op…)
3. Verschillen: hypothese focussen op de verschillen tussen groepen.

OEFENEN

We willen onderzoek doen naar wat voor effect de aanwezigheid tijdens de lessen heeft op de hoogte van het cijfer wat je haalt op een toets.

Verzin een hypothese hierbij.