Crisis Hoofdstuk 1

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Intro havo 4 economie

Voorstellen

Regels

Wie ben ik

Erik Steensma

Leeuwarden

Kinderen: Mirte en Jelmer

Hobby's: boxen, lezen, wandelen

Wat verwacht ik

Spullen mee

Huiswerk gemaakt

Actief meedoen met de les

Respect voor elkaar tonen

Opgaven maken

Lezen

Meedoen met activiteit

Wat mag je van mij verwachten

Uitleg theorie

Uitleg opgaven

Werksfeer creëren waarin je goed kan werken

Stilteblok 10 minuten

Economie

De mate waarin mensen/ landen in staat zijn om in hun behoeften te voorzien

Welke behoeften hebben mensen

Materiele behoeften

Geld

Mooie auto

Reizen

Vrijstaand huis

Boot

Immateriële behoeften

Vriendschap

Relatie

Vrije tijd

Ontwikkeling

Hobbys

Gezondheid

Veiligheid

Vraag

Als je geld hebt

Kun je de immateriële zaken dan kopen? Of regelen?

Welvaart

De mate waarin een gezin/ een land in haar behoeften kan voorzien

Gemeten door:

Gemiddeld inkomen

Welke soorten inkomen ken je

Welke soorten inkomen ken je

Loon

Winst

Rente

Uitkering

Dividend (beloning voor aandelen)

HDI

Human Development Index

Naast inkomen ook gekeken naar:

Toegang tot onderwijs

Levensverwachting

Armoede

Paragraaf 1.1

KIEZEN

Verenigde Staten

Staat 7e op lijst van gemiddeld inkomen

Staat 15e op lijst HDI

Waardoor staan de VS veel lager op HDI dan op lijst gemiddeld inkomen?

Computers gaan in de toekomst mensen vervangen. Is dit waar?

Aan welke beroepen hebben we in Nederland veel behoefte?

Consumentenvertrouwen....

Verwachting van de consument over de ontwikkeling van de economie  --> 

Goed --> men verwacht voorlopig werk te hebben

--> men durft (grote) uitgaven te doen

--> de bestedingen (aankopen) nemen toe

--> de economie groeit (en dan komen er nog meer banen)

Slecht --> gevolgen zijn precies omgekeerd

Inflatie

Bij veel vraag naar producten (bestedingen) gaan de prijzen omhoog. Dit heet inflatie.

Je kunt met je salaris minder goederen kopen -->

je koopkracht daalt hierdoor.

Vraag: Waarom is deflatie (daling van prijzen) slecht voor de economie (bestedingen) ?

Werkloosheid --> 

ECB (europese centrale bank) stimuleert de bestedingen (uitgaven)

Hoe dan?

De ECB verlaagt de rente (bijvoorbeeld van 2% naar 1,5%) ->

- Mensen gaan minder sparen want levert weinig op

- Mensen gaan meer lenen want is goedkoper

- Bedrijven lenen goedkoop geld en doen investeringen

Nu in de klas maken:

opdracht 1.6 t/m 1.9 op bladzijde 6

Paragraaf 1.2

Economie gaat over kiezen

Belangrijkste begrippen: behoefte, consumeren, investeren, middelen, schaarste, opofferingskosten. 

Waar denk je aan bij consumeren?

Wat betekent consumeren?

In het woordenboek Van Dale staat het volgende:

Bij economie zeggen we: consumeren is het kopen producten (om daarna te gebruiken) om in je behoeften te kunnen voorzien.

Hoe meer mensen in hun behoeften kunnen voorzien, hoe welvarender we zijn.

Producten

Producten zijn goederen en diensten die je kunt kopen om in je behoeften te voorzien.

Goederen zijn tastbare producten, zoals eten, kleding, een fiets, etc.

Diensten kunnen door iemand geleverd worden, denk aan het knippen van je haar, een taxirit naar huis, een vliegreis naar je vakantiebestemming.

Consumeren of investeren

Consumeren --> aanschaffen van product (dienst of goederen) om te voorzien in de behoefte van de consument.

Bedrijf --> geld uitgeven = Investeren. Producten worden aangeschaft om mee te produceren.

Quizvragen -->

Paul koopt een zaklantaarn.

1. Consumeren
2. Investeren

De bakker koopt meel om brood te bakken.

1. Consumeren
2. Investeren

Eva koopt meel om voor zichzelf een brood te bakken.

1. Consumeren
2. Investeren

De bakker koopt een kassa voor in de winkel.

1. Consumeren
2. Investeren

Schaarste

Om in je behoeften te voorzien heb je middelen nodig zoals tijd en geld. 

De behoeften zijn véél groter dan de middelen.

De spanning tussen middelen en behoefte = schaarste

Een product is schaars als er een offer of inspanning moet worden geleverd om het te maken/produceren.

Maken opdracht 1.19

Vrije goederen

Zeewater, zonlicht en wind zijn niet schaars, het zijn vrije goederen.

Vrije goederen zijn vrij beschikbaar en er hoeven geen middelen ingezet te worden om ze te verkrijgen. Je hoeft er dus niet voor te betalen.

Opofferingskosten

Schaarste dwingt tot keuze. 

Als iemand voor iets kiest, offert hij de waarde van de alternatieven, de andere mogelijkheden op. 

Opofferingskosten zijn de opbrengsten van het beste, niet gekozen alternatief.

Vaak wordt dit uitgedrukt in geld.   

maak nu opgave 1.21

Welvaart en schaarste

Welvaart: de mate waarin je je behoeften kunt vervullen.

Dus hoe meer je behoeften worden vervuld, hoe meer welvaart je hebt. 

Welvaart van iemand is hoog als bijna al zijn behoeften worden vervuld (ook als die persoon weinig bezittingen heeft).

Dit is iets anders dan welzijn !

Niemand heeft genoeg middelen om alle behoeften te vervullen, dit noemen we schaarste. 

§ 1.3 De budgetlijn

Wat kun je kiezen?

Kernwoorden:

- budget

- budgetlijn

Het budget

Als je alle middelen die iemand heeft bij elkaar optelt, krijg je het budget.

Voorbeeld

Je hebt een budget van € 6,- per week voor broodjes bij de kantine. Een belegd broodje kost €1,50 en een saucijzenbroodje kost €1,-. Je kunt dan kiezen uit de volgende mogelijkheden:

De budgetlijn

Je kunt dit laten zien a.d.h.v. een budgetlijn:

De algemene vergelijking van een budgetlijn is als volgt:

budget = 

(prijs goed 1 x aantal goed 1) + (prijs goed 2 x aantal goed 2)

In ons voorbeeld: 

6 = 1,50 x aantal broodjes + 1 x aantal saucijzenbroodjes

Verschuiving budgetlijn

Als het budget of de prijs van de producten verandert, verandert ook de budgetlijn.

Stel dat de prijs van 

saucijzenbroodjes stijgt 

naar €1,50. 

Dan wordt de nieuwe 

budgetlijn:

Stel dat vervolgens je budget stijgt naar €7,50. 

Dan wordt de nieuwe budgetlijn:

Zelfstandig maken:

opdracht 1.23 op bladzijde 10-12

Zelfstandig werken - huiswerk

NU maken in de les:

Opgaven van hoofdstuk 1

Sleep de afbeeldingen naar het juiste begrip.

Goederen

Diensten

Wat is géén schaars goed?

1. brood
2. auto
3. zonlicht
4. geld

Schaarste betekent in de economie ...

1. dat er weinig van is.
2. dat mensen secundaire behoeften hebben.
3. dat je middelen te beperkt zijn om in al je behoeften te voorzien.
4. dat mensen zich door reclame laten beïnvloeden.

Persoon X

Verdient € 6.000 per maand

Werkt 50 uur per week

Vaak moe in weekend

Persoon Y

Verdient € 5.000 per maand

Werkt 32 uur per week

Tijd en energie voor hobby's