H7 zuren en basen

Zuren en Basen

1 / 50

Slide 1: Tekstslide

ScheikundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 50 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Onderdelen in deze les

Zuren en Basen

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Door het drinken van veel frisdranken zoals Cola of Red Bull kun je gaatjes krijgen.

Daarom kijg je van de tandarts het advies om na het drinken van zure producten minstens één uur met tandenpoetsen.

Waarom is dat?

Geef de belangrijkste reactie die zich afspelen in je mond als je deze drankjes drinkt.

Wat zijn de concentraties van de stoffen die zorgen voor de schade aan je tanden?

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

pH - samengevat

De zuurgraad van oplossingen noemen we de pH-waarde.
pH-schaal loopt (meestal) van 0 tot 14.
Hoe zuurder de oplossing, hoe lager de pH.
Hoe basischer de oplossing, hoe hoger de pH.
Een neutrale oplossing heeft pH 7.
In de scheikunde is het niet zuur vs. zoet,
maar zuur vs. basisch.

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Een zuur is een deeltje/stof dat een
H+ ion kan:
A: opnemen
B: afstaan

opnemen

afstaan

Slide 5 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoe heet dit H3O+ deeltje?

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Het deeltje dat hier gevormd wordt, heet...

hydroniumion

proton

oxoniumion

zuurion

Slide 7 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

De formule van fosforzuur is...
A: H2SO4, B: H3PO4
C: HNO3, D H2C2O4

H^{​ 2 ​ ​} S O^{​ 4 ​ ​}

H^{​ 3 ​ ​} P O^{​ 4 ​ ​}

H N O^{​ 3 ​ ​}

H^{​ 2 ​ ​} C^{​ 2 ​ ​} O^{​ 4 ​ ​}

Slide 8 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

De formule van zwavelzuur is...
A: H2SO4, B: H3PO4
C: HNO3, D H2C2O4

H^{​ 2 ​ ​} S O^{​ 4 ​ ​}

H^{​ 3 ​ ​} P O^{​ 4 ​ ​}

H N O^{​ 3 ​ ​}

H^{​ 2 ​ ​} C^{​ 2 ​ ​} O^{​ 4 ​ ​}

Slide 9 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

De formule van salpeterzuur is...
A: H2SO4, B: H3PO4
C: HNO3, D H2C2O4

H^{​ 2 ​ ​} S O^{​ 4 ​ ​}

H^{​ 3 ​ ​} P O^{​ 4 ​ ​}

H N O^{​ 3 ​ ​}

H^{​ 2 ​ ​} C^{​ 2 ​ ​} O^{​ 4 ​ ​}

Slide 10 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

De formule van oxaalzuur is...
A: H2SO4, B: H3PO4
C: HNO3, D H2C2O4

H^{​ 2 ​ ​} S O^{​ 4 ​ ​}

H^{​ 3 ​ ​} P O^{​ 4 ​ ​}

H N O^{​ 3 ​ ​}

H^{​ 2 ​ ​} C^{​ 2 ​ ​} O^{​ 4 ​ ​}

Slide 11 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Ethaanzuur kan .... H+ ionen afstaan

Slide 13 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Een base is een deeltje/stof dat een
H+ ion kan
A: opnemen, B: afstaan

opnemen

afstaan

Slide 14 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

In een basische oplossing bevinden zich altijd ........ ionen
A: H3O+ ionen, B: OH- ionen

H^{​ 3 ​ ​} O^{​ + ​ ​} i o n e n

O H^{​ - ​ ​} i o n e n

Slide 15 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De formule van een carbonaation is ...

O H^{​ - ​ ​}

C O^{​ 3 ​ 2 - ​ ​}

H^{​ 2 ​ ​} P O^{​ 4 ​ 2 - ​ ​}

H C O^{​ 3 ​ - ​ ​}

Slide 17 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De formule van een hydroxide-ion is ...

O H^{​ - ​ ​}

C O^{​ 3 ​ 2 - ​ ​}

H^{​ 2 ​ ​} P O^{​ 4 ​ 2 - ​ ​}

H C O^{​ 3 ​ - ​ ​}

Slide 19 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

pH papier

pH meter

Chemicaliën

pH indicator

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

zuur-base indicatoren (oplossingen)

Oplossingen van indicatoren kunnen ook gebruikt worden.
Bekende zuur-base indicatoren staan met omslagtrajecten in Binas 52A
Voor nauwkeurige bepaling vaak meerdere indicatoren nodig.

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Zuur-base indicatoren (oplossingen)

Aan een oplossing worden paar druppels indicator toegevoegd.
Afhankelijk van de zuurgraad, zal de indictor van kleur veranderen.
Bekende zuur-base indicatoren staan met omslagtrajecten in Binas 52A

Afbeelding: broomthymolblauw

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

zuur-base indicatoren (oplossingen)

voor een nauwkeurige bepaling zijn vaak meerdere indicatoren nodig
Bijv. je hebt een oplossing met een onbekende pH

je voegt (aan een deel van de oplossing) een paar druppels methyloranje toe --> de oplossing krijgt een rode kleur --> pH ligt dus tussen 0 en 3,2 (grote onnauwkeurigheid)
je voegt (aan deel van de oplossing) een paar druppels thymolblauw toe
--> de oplossing wordt geel --> dus pH > 2,8
beide resultaten combineren --> pH van oplossing is dus: 2,8 < pH < 3,2

Binas 52A

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke kleur krijgt de indicator broomthymolblauw bij pH = 10,0
A: rood, B: geel, C: groen, D: blauw

rood

geel

groen

blauw

Slide 25 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Voor de bepaling van de pH van een oplossing, schenk je een beetje van de oplossing in twee reageerbuizen. Aan buis 1 voeg je 2 druppels methylrood toe, de oplossing kleurt geel. Aan buis 2 voeg je 2 druppels fenolrood toe, de oplossing kleurt opnieuw geel. Wat kun je zeggen over de pH van de oplossing? Gebruik Binas 52A.

pH tussen 4,8 en 6,0

pH = 6,0

pH = 6,6

pH tussen 6,0 en 6,6

Slide 27 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Uitleg

Methylrood kleurt geel bij een pH hoger dan 6,0.
Fenolrood kleurt geel bij een pH lager dan 6,6.
Dus 6,0 < pH < 6,6

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Stappenplan zuurbase reacties

Stap 1: Schrijf op welke deeltjes aanwezig zijn.

Sterk zuur: noteer H₃O+ en negatieve ion los (H⁺ + Z^-)*

Bij zouten (basen): is het aanwezig als vaste stof of als oplossing? In het geval van een oplossing, noteer je de losse ionen.

* HZ is de algemene notatie van een zuur

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Stappenplan zuurbase reacties

Stap 2: Zoek het zuur en de base

Welke deeltje kan H₃O⁺ opnemen (base) en welk deeltje kan een H₃O⁺ afstaan?

Stap 3: Geef de reactievergelijking

Let op meerwaardige zuren/basen (kan meer dan 1 H₃O⁺ opnemen (base) of afstaan (zuur)).

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Stappenplan zuurbase reacties

Stap 2: Zoek het sterkste zuur en de sterkste base

Gebruik Binas 49
Let op, vaste zouten staan niet in Binas 49! Check het negatieve ion (wat zal ontstaan na oplossen).

Stap 3: Geef de reactievergelijking

Let op meerwaardige zuren/basen (kan meer dan 1 H₃0⁺ opnemen (base) of afstaan (zuur)).
Twee instabiele zuren: koolzuur (H2CO3) en zwaveligzuur (H2SO3) -> valt uiteen in CO2/SO2 en H2O

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Voorbeeld 1: zoutzuur + natronloog

Deeltjes: H₃O⁺, Cl^-, Na⁺, OH^-, H₂O,
zoutzuur = zuur; natronloog = oplossing van natriumhydroxide in water, dus losse ionen
Zuur: H₃O⁺, Base: OH^-
Reactievergelijking: H₃O⁺ + OH^- -> 2 H₂O

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

zuur-base indicatoren (oplossingen)

voor een nauwkeurige bepaling zijn vaak meerdere indicatoren nodig
Bijv. je hebt een oplossing met een onbekende pH

je voegt (aan een deel van de oplossing) een paar druppels methyloranje toe --> de oplossing krijgt een rode kleur --> pH ligt dus tussen 0 en 3,2 (grote onnauwkeurigheid)
je voegt (aan deel van de oplossing) een paar druppels thymolblauw toe
--> de oplossing wordt geel --> dus pH > 2,8
beide resultaten combineren --> pH van oplossing is dus: 2,8 < pH < 3,2

Binas 52A

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leg uit of deze reactie een zuurbase reactie .

2 H2 + O2 -> 2 H2O

Slide 35 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Geef de reactievergelijking van azijnzuur + kaliloog

Slide 36 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Voorbeeld 2: azijnzuur + kaliloog

Deeltjes: CH₃COOH, K⁺, OH^-, H₂O
azijnzuur = zuur ; kaliloog = oplossing van kaliumhydroxide in water, dus losse ionen)
Reactievergelijking: CH₃COOH + OH^--> CH₃COO^- + H₂O
Reactievergelijking: K+ + CH3COOH + OH- -> CH3COO- + H2O + K+

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Geef de reactievergelijking waarbij ammoniak reageert met salpeterzuur.

Slide 38 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Geef de reactievergelijking waarbij een overmaat zoutzuur reageert met natriumcarbonaat

Slide 39 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 40 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 41 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 42 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 43 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 44 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Zuurbase reacties

Een zuur en een base reageren altijd samen.
Hierbij worden één of meerdere H₃O+ ionen overgedragen van zuur naar base.

Voorbeeld: 6 HF (aq) + Fe2O3 (aq) -> 6 F- (aq) + 2 Fe3+ (aq) + 3 H2O (l)

HF is eenzuur: staat een H₃O+ af waarbij F- overblijft.
Fe2O3 bevat O2- ionen, die reageren als base: neemt H₃O+ op waarbij water ontstaat.

Slide 45 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 46 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

BaO + H2O -> Ba2+ + 2 OH-

Is dit een zuurbase reactie?

Ja, O2- in BaO reageert als zuur, neemt H+ op.

Ja, O2- in BaO reageert als base, neemt H+ op.

Ja, O2- in H2O reageert als base, neemt H+ op.

Nee, dit is geen zuurbase reactie.

Slide 47 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

BaO is een zout, wat bestaat uit Ba²⁺ en O^2- ionen.
O^2- is een sterke base.
O^2- neemt H⁺ op van H₂O, waarbij OH^- ontstaat.

H₂O kan zowel als zuur en als base reageren.
In dit geval reageert het als zuur: hij staat een H⁺ af, waarbij OH^- overblijft.

Hoe zit dat dan?

Slide 48 - Tekstslide

Ik voeg Fe3+ toe

Het evenwicht wil voorkomen dat de concentratie Fe3+ omhoog gaat dus......

Nog 1 week te gaan. Wat gaan we doen?

Slide 49 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 50 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

H7 zuren en basen

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Quizvraag

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Quizvraag

Slide 8 - Quizvraag

Slide 9 - Quizvraag

Slide 10 - Quizvraag

Slide 11 - Quizvraag

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Quizvraag

Slide 14 - Quizvraag

Slide 15 - Quizvraag

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Quizvraag

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Quizvraag

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Quizvraag

Slide 26 - Tekstslide

Slide 27 - Quizvraag

Slide 28 - Tekstslide

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Tekstslide

Slide 32 - Tekstslide

Slide 33 - Tekstslide

Slide 34 - Tekstslide

Slide 35 - Open vraag

Slide 36 - Open vraag

Slide 37 - Tekstslide

Slide 38 - Open vraag

Slide 39 - Open vraag

Slide 40 - Tekstslide

Slide 41 - Tekstslide

Slide 42 - Tekstslide

Slide 43 - Tekstslide

Slide 44 - Tekstslide

Slide 45 - Tekstslide

Slide 46 - Tekstslide

Slide 47 - Quizvraag

Slide 48 - Tekstslide

Slide 49 - Open vraag

Slide 50 - Tekstslide

Meer lessen zoals deze

5V_herhalen H7 Zuurbase reactievergelijkingen en pH

5V_herhalen H7_2223

Zuren basen oefentoets

5V herhalen H7.2 Sterk en zwakke zuren (en basen)

Herhaling zuren en basen

11.3 zuur-basereacties + h.h

H13.5 Herhalen zuren, basen en zuur-base reacties

Havo Hoofdstuk 8