2.3 Veranderingen in de puberteit

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

Start van de les

- Rustige binnenkomst, direct naar je eigen tafeltje (klasopstelling).

- Check bij jezelf: jas/pet/kauwgom?

- Tablet blijft in de tas. Werkspullen pak je voor je.

- Zachtjes overleg tot timer is afgelopen. Lesstart -> aandacht naar voren.

- leesmoment (lezen theorie uit je lesboek).

Lezen basisstof 3 + verder lezen (of moeilijke basisstoffen herhalen)

2.3 Veranderingen in de puberteit

Weet je nog?

Tekst

Tekst

Tekst

Te

teelbal, testis

zaadleiders

de prostaat

teelballen

zaadblaasjes

worden zaadcellen gemaakt

Opslag plaats voor zaadcellen

zorgen voor het vervoer van zaadcellen

voegt vocht toe aan de zaadcellen

voegt vocht en voedingsstoffen aan de zaadcellen toe

Eileider

Eisprong

Eierstok

Eicel

Follikel 

leerdoel 

- Je kunt omschrijven wat primaire en secundaire geslachtskenmerken zijn en daarbij voorbeelden noemen.

 

- Je kunt de processen van de menstruatiecyclus in de tijd beschrijven.

Geslachtskenmerken

Primaire geslachtskenmerken:
Aanwezig bij de geboorte:
- schaamlippen, vagina
- penis, balzak

Secundaire geslachtskenmerken: 

Ontstaan in de puberteit.
- borsten, ronde vormen
- borsthaar, baardhaar, baard in de keel

Secundaire geslachtskenmerken

Hormoonklieren

Maken testosteron

Maken

Oestrogeen

Stuurt eierstokken/

teelballen aan

Hypofysehormoon

Hypofysehormoon, gemaakt door de hypofyse (in de hersenen) werkt in op de teelballen en de eierstokken.

Het zorgt dat: 

• de teelballen zaadcellen produceren.
• de teelballen het mannelijke geslachtshormoon testosteron produceren.
• In de eierstokken 1 x per 4 weken een follikel gaat rijpen.
• Eierstokken het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen produceren.

Testosteron en oestrogenen zorgen er onder andere voor dat in de puberteit de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken op gang komt.

Verandering in de puberteit

Hoe ontwikkelen de primaire geslachtskenmerken bij het embryo?

Valt je op dat testosteron bij de ontwikkeling van de primaire geslachtsorganen een belangrijke rol speelt?

De eisprong (herhaling)

Menstruatiecyclus

In de puberteit komt onder invloed van vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogeen) de eerste mentruatiecyclus op gang.

Een cyclus is een herhaling van verschillende gebeurtenissen.

De cyclus begint met de menstruatie: dag 1 in de afbeelding.

Menstruatie: de spieren in de baarmoederwand spannen zich aan en duwen daarmee het slijmvlies met daarin vele bloedvaten naar buiten door de vagina. Dit zorgt voor buikkrampen.

Menstruatiecyclus

Na de menstruatie wordt het baarmoederslijmvlies weer opgebouwd, onder invloed van vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogeen).

Ook gaat nu een nieuwe follikel rijpen.

+/-14 dagen na het begin van de menstruatie (halverwege dus) vindt de ovulatie (eisprong) plaats.

De cyclus duurt (gemiddeld) 28 dagen.

Kijk of je bovenstaande gebeurtenissen in de afbeelding kunt vinden.

Menstruatiecyclus

Als de eicel niet wordt bevrucht? 

Dan wordt het baarmoederslijmvlies uiteindelijk weer afgebroken op dag 28 (gemiddeld).

Wel bevrucht?

Baarmoederslijmvlies  blijft dik (geen menstruatie).

Waarom is dat belangrijk voor de bevruchte eicel denk je?

Een vrouw bij wie de eileiders zijn afgesloten, heeft geen menstruatie

1. Juist
2. Onjuist

Tijdens de menstruatie bij de vrouw wordt ...

1. de onbevruchte eicel uit de eileider verwijderd
2. telkens één eicel uit één van de eierstokken verwijderd
3. de bevruchte eicel uit de baarmoeder verwijderd
4. een deel van het baarmoederslijmvlies uit de baarmoeder verwijderd

Aan de slag!

Thema 2, basisstof 3

- De lesson-up maken

- Opdrachten 1 t/m 7

- Nakijken (nakijkboek in Peppels media)

Klaar?

Top, jouw weektaak is af!

Je kunt nu gaan herhalen door samen te vatten, flashcards te maken of oefenen (quizlet) of door te gaan naar b4.