2 vmbo-bk thema 5.1 Erfelijkheid en evolutie: Genotype en fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Thema 5 Erfelijkheid en evolutie

5.1 Genotype en fenotype

wat gaan we vandaag doen?

introductie nieuw thema: thema 5 Erfelijkheid en evolutie

leerdoelen vandaag

nieuw theorie: 5.1 Genotype en fenotype

zelf aan de slag

herhalen leerdoelen

basisstof 1 t/m 3 = SO (kleine toets)

basisstof 4 een extra stof 6 en 7 = praktische opdracht

basisstof 4 t/m 6 = praktische opdracht

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je benoemen dat alle cellen van  je lichaam dezelfde erfelijke informatie bevatten.

- kan je benoemen wat het genotype en het fenotype zijn.

Inleiding

Als een baby is geboren, zeggen mensen vaak dat de baby op zijn moeder of zijn vader lijkt.

Dat een baby op zijn ouders lijkt, komt doordat een baby eigenschappen erft van zijn ouders.

5.1 Genotype en fenotype

De cellen waaruit je lichaam is opgebouwd, heten lichaamscellen.

Elke celkern van elke lichaamscel bevat 46 chromosomen.

Chromosomen zijn lange, dunne draden in de celkern.

Ze bestaan uit de stof DNA.

In het DNA is informatie opgeslagen voor je erfelijke eigenschappen.

Je lichaam bestaat uit lichaamscellen.

Elke lichaamscel heeft een celkern.

In elke celkern liggen chromosomen.

Chromosomen zijn lange dunne draden.

In deze draden zit de stof DNA.

Dit DNA bevat informatie voor erfelijke eigenschappen.

5.1 Genotype en fenotype

Het DNA van de chromosomen bevat alle informatie voor je erfelijke eigenschappen. Dit geldt voor ALLE cellen van je lichaam. De informatie voor je oogkleur zit dus niet alleen in de cellen van je ogen, maar ook in de cellen van je voeten.

De informatie voor alle erfelijke eigenschappen samen noem je het genotype van een organisme.

(Deze informatie zit dus op het DNA in je chromosomen)

5.1 Genotype en fenotype

Het fenotype wordt bepaald door je genotype en door de invloed van je omgeving.

Bijvoorbeeld: als je van jezelf bruin haar hebt, komt dat door je genotype. Maar als je het paars verft, ziet je haar er anders uit. Je fenotype verandert dan door je leefstijl. Maar je genotype verandert niet. Het genotype bevat nog steeds de informatie voor bruin haar.

5.1 Genotype en fenotype

Je genotype blijft je hele leven hetzelfde.

Je fenotype kan steeds veranderen.

samengevat:

- genotype: de informatie op het DNA voor alle erfelijke eigenschappen van een organisme.

- fenotype:de eigenschappen die een organisme heeft, zoals het uiterlijk.

(genotype + invloeden uit het milieu)

VRAGEN??

Zelf aan de slag

5.1 Genotype en fenotype: lees de tekst en maak de opdrachten:

opdracht 3 t/m 8 maken

(vanaf blz. 84)

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je benoemen dat alle cellen van  je lichaam dezelfde erfelijke informatie bevatten.

- kan je benoemen wat het genotype en het fenotype zijn.