§16.1 Aangeboren afweer

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Afweer

Bescherming tegen schadelijke invloeden

ziekmakende (pathogene)

micro-organismen, virussen

Opruimen van beschadigde cellen, tumoren

 lichaamsoppervlakte

BINAS 84 J2

huid   

neus   mond en keel

luchtpijp

ogen

maag darmen

urinewegen

vagina

Plaatsen waar de buitenwereld het lichaam kan binnenkomen

huid   

neus   mond en keel

luchtpijp

ogen

maag darmen

urinewegen

vagina

Allemaal bedekt met dekweefsel (epitheel)

laag cellen die strak tegen elkaar aan liggen.

niet specifieke barrière

BINAS 84 J2

(bio)chemische barrière

lage pH (zuren)

enzymen

lysozym

"autochtone" bacteriën

 commensalen

fysische barrière (mechanische afweer)

- dikte van de laag

- vloeistofstroom

- haren

- slijmlaag

Mechanische afweer bij planten.

Distel, meidoorn, roos, braam

Chemische afweer planten  (voorbeelden)

Brandnetel en berenklauw: Bijtende, brandende en giftige stoffen

Taxus: giftige stoffen

       planten en signaalstoffen

Vraat door dieren=> Planten produceren signaalstoffen (geurstoffen, gassen). 

=> Andere planten maken beschermende stoffen zoals bittere stoffen.

=>  dieren worden aangetrokken: roofvliegen en sluipwespen weten dat er prooidieren op de plant aanwezig zijn (lokstoffen).

gasvormige signaalstof

huid

Opperhuid

De Kiemlaag maakt voortdurend nieuwe cellen aan.

Melanocyt

UV licht:

Melanocyten maken

pigment (melanine)

Melanine (pigment) hoopt zich op rond celkernen en beschermt DNA tegen UV-straling

vragen?

§16.1 bestuderen

Let op, er worden veel voorbeelden gebruikt (planten). Niet leren, maar begrijpen.

Opgaven maken, nakijken en verbeteren