2.3 De erfenis van de Verlichting - II

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

2.3 - De erfenis van de Verlichting

Wat gaan we doen vandaag:

- Herhaling vorige les

- Uitleg: Ontstaan liberalisme

- Lezen en maken 2.3

- Afsluitende opdracht

Leidende vraag:

In welke mate bepaalden Verlichtingsideeën de politieke cultuur in Europa (1813-1900)? 

Kenmerkende aspecten:

- De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving.

- Discussies over de ‘sociale kwestie’.

- De opkomst van emancipatiebewegingen. 

- Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces.

- De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme.

Op de vorige slide zag je een karikatuur van dansende staatshoofden bij het congres van Wenen. Leg uit wat het doel van dit congres was en waarom de staatshoofden dansen. Noem daarbij twee concrete afspraken die werden gemaakt.

De samenleving was veranderd door de industriële revolutie

Er waren verschillende (politieke) standpunten met betrekking tot de sociale kwestie

Welke drie politieke stromingen kwamen voort uit vrijheid- gelijkheid - broederschap?

geloof in veranderingen van de wereld en 

de maatschappij door de mens

Het liberalisme

Waar stond het liberalisme voor?

De vrijheid van het individu was

groot

klein

De rol van de overheid was volgens de liberalen

groot

klein

Het belang van onderwijs was volgens liberalen

groot

klein

De liberalen waren voorstander van grondrechten als vrijheid van godsdienst, meningsvrijheid en drukpers

Juist

Onjuist

Liberalisme samengevat:

- vrijheid van individu tegenover de overheid

- drang naar economische vrijheid

- macht van de koning moest beperkt worden ten gunste van een volksvertegenwoordiging (gekozen door censuskiesrecht)

- Voorstander van een nachtwakerstaat

geen inmenging sociale kwestie

Lees blz. 286 t/m 290 (tot feminisme)

Maak vragen 5 t/m 8

Waarom is het jaar 1848 belangrijk geweest voor Nederland?