Pallas 23 - Optativus

De Optativus in het Grieks

Na deze les kun je:

• De optativus herkennen in het Grieks bij alle tijden.
• De optativus vertalen in de hoofdzin met en zonder ἀν en de bijzin.

Er zijn 4 modi

1. indicativus = feiten (aantonende wijs)
2. imperativus = bevelen (gebiedende wijs) 
3. coniunctivus = 'op welke manier een spreker tegen een feit aankijkt' (aanvoegende wijs)
4. optativus = "wensende wijs" > in verlengde van coniunctivus

vb -Moge jullie een gezond 2025 hebben - ik wens dat jullie...

hoe vertaal je ook alweer een coniunctivus?

1. In HZ: niet In BZ: met bijv. twijfel
2. In HZ: niet In BZ: met ἀν
3. In HZ: met aansporing In BZ: met ἀν
4. In HZ: met bijv. verbod In BZ: met bijv. doel

Hoofdzin

dubitativus (twijfel)

prohibitivus (verbod)

adhortativus (aansporing)

Bijzin

zonder ἀν

finalis (doel) - ὡς of ἱνα

na ww van vrees - μή

met ἀν

futuralis (feit in toekomst) - ἐπεαν, ἐαν, ὁταν (, ὁς ἀν...)

generalis (alg.feit)/iterativus (herhaling)

Hoe herken je een optativus?

Kenmerkend voor persoonsvormen in de optativus is een tweeklank met een iota in de uitgang: -οι- of -ει- of -αι-.

Optativus

Hoe herken je een optativus?

1. Aan een hulpwerkwerkwoord ἐθελω (ik hoop ...)
2. Aan een tweeklank met een ι tussen stam en uitgang.
3. Aan een verlenging van de bindvocaal
4. Weet ik veel...

φαινοίμην =

1. ind imperf med 1ste ev
2. opt imperf med 1ste ev
3. opt praes med 1ste ev
4. opt praes act 1ste mv

ἐπιβούλευοι =

1. opt praes med 2de ev
2. opt aor med 2de ev
3. opt praes act 3de ev
4. opt aor act 3de ev

ὀνομάσειαν =

1. opt aor act 3e mv
2. opt aor act 3e ev
3. opt aor med 3e ev
4. opt aor pass 3e mv

ὑβρισθεῖμεν =

1. ind aor pass 1e mv
2. opt aor med 1e ev
3. opt aor act 1e mv
4. opt aor pass 1e mv

Hoe vertaal je een optativus?

In de hoofdzin	In de bijzin
Zonder ἀν = Wens (cupitivus) - Vaak met signaalwoord εἰθε of εἰ γαρ. - Ontkenning met μη. - Vertalen met 'moge' / 'ik hoop dat...' Εἴθε οἱ θεοὶ σῳζοιεν ἡμᾶς. Mogen de goden ons redden.	Indirecte rede / Indirecte vraag (obliquus) - wanneer de hoofdzin in de verleden tijd staat. - Wordt de 'vervangende' optativus genoemd, want vervangt pv in de vt. Εἶπεν ὡς χαίροι. Hij zei dat hij blij was. Ἠρώτων πόση εἴη ἡ χώρα. Ze vroegen hoe groot het gebied was.
Met ἀν = mogelijkheid (potentialis) - "Op de pot met An". - Vertalen met 'zou kunnen'. - Soms ook 'bescheiden mening' (zou je dit willen doen..) Τάχα νίκην νικήσαιμεν ἄν. We zouden snel een overwinning kunnen behalen.	Herhaald feit in het verleden (iterativus) - Na ὁτε, εἰ, etc. Εἴ τις νίκην νικήσειεν, ἐτιμᾶτο. Telkens wanneer iemand een overwinning behaalde, werd hij geëerd.

Μὴ οἱ θεοὶ διαφθείροιεν ἡμᾶς.
Deze zin is een voorbeeld van een optativus...

1. cupitivus
2. potentialis
3. iterativus
4. obliquus

Vertaal: Μὴ οἱ θεοὶ διαφθείροιεν ἡμᾶς.

Πρὸς τὸν διδάσκολον ἄν ἐρχοιμεθα.
Deze zin is een voorbeeld van een optativus...

1. cupitivus
2. potentialis
3. iterativus
4. obliquus

Vertaal: Πρὸς τὸν διδάσκολον ἄν ἐρχοιμεθα.
(διδάσκαλος, ὁ = leraar)

Αἱ παρθένοι ᾖδον, ὅτε οἱ νεανίαι ἀφίκοιντο.
Deze zin is een voorbeeld van een optativus...

1. cupitivus
2. potentialis
3. iterativus
4. obliquus

Vertaal: Αἱ παρθένοι ᾖδον, ὅτε οἱ νεανίαι ἀφίκοιντο.

Πείθοιντ᾿ ἂν τοῖς ἐρασταῖς.
Deze zin is een voorbeeld van een optativus...

1. cupitivus
2. potentialis
3. iterativus
4. obliquus

Πείθοιντ᾿ ἂν τοῖς ἐρασταῖς.

Huiswerk

Maak taaloefeningen:

23B taaloefening B, vormen 1 t/m 10 

23C taaloefening A, zinnen 1 t/m 6