Drogredenen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

Lesdoelen

- Aan het eind van de les ken je de negen drogredenen uit Kern par. 22.

- Je kunt drogredenen herkennen in teksten en in speeches en er kritische vragen bij stellen.

Drogreden

Een drogreden is een reden of redenering die niet klopt, maar wel aannemelijk lijkt. 

Drogredenen worden vaak in discussies gebruikt, maar ook wel in andere situaties.

Soorten drogredenen

1. Onjuist beroep op autoriteit

2. Vals dilemma

 3. Overhaaste generalisatie

4. Verkeerde vergelijking

5. Persoonlijke aanval 

6. Ontduiken van de bewijslast

7. Cirkelredenering

8. Vertekenen van het standpunt

9. Bespelen van het publiek

1. Onjuist beroep op autoriteit

"Ik weet zeker dat deze maaltijd gezond is, want dat heeft mijn tennistrainer gezegd."

1. Onjuist beroep op autoriteit

Je voert iemand op die helemaal geen autoriteit is op het gebied van het onderwerp van de discussie.

2. Vals dilemma

De schrijver dwingt een ander te kiezen uit twee mogelijkheden zonder te bewijzen dat er geen andere keuzes zijn.

"Als je niet voor Geert Wilders bent, dan ben je voor GroenLinks."

3. De overhaaste generalisatie 

Op grond van een of een enkel voorval wordt er een conclusie getrokken die voor alle gevallen geldt:

"Mijn opa dronk elke dag een paar glazen jenever en is 98 jaar geworden. Alcohol drinken is dus helemaal niet ongezond". 

3. Overhaaste generalisatie

"Hardlopen is helemaal niet gezond. Bij de marathon van vorige week is een man in elkaar gezakt en ter plekke overleden aan een hartaanval."

4. De verkeerde vergelijking

Je vergelijkt onterecht twee zaken met elkaar.

Volgens de NS hoeft in de sprinter geen wc te zitten. In een bus zit die toch ook niet.

4. Verkeerde vergelijking

"Het geschiedenisonderwijs kan beter worden afgeschaft. Wat gebeurd is, is gebeurd. Een versleten jas gooi je toch ook weg!"

5. Persoonlijke aanval

Bij een persoonlijke aanval wordt er niet op de bal, maar op de persoon gespeeld. 

 'Als je tegen Zwarte Piet bent, dan ben je geen echte Nederlander'. 

Dit argument valt iemand aan op zijn mening.

5. Persoonlijke aanval

"Wat weet jij van nu gezondheid, jij weegt zelf 105 kilo!"

Dit argument valt iemand aan op zijn gewicht.

6. Ontduiken van bewijslast

"Als jij geen tegenargumenten kunt bedenken, dan is het dus waar."

6. Onduiken van bewijslast

Je formuleert je argument zo dat je je tegenstanders ervan weerhoudt het standpunt tegen te spreken.

'Ik ben tegen de doodstraf. Ieder weldenkend mens is daar toch tegen!'

 7. De cirkelredenering

Bij een cirkelredenering herhaal je je standpunt, alleen anders geformuleerd.

"Ik vind haar niet aardig, want ik mag haar niet".

7. Cirkelredenering

"Dit kabinet maakt er echt een puinhoop van, want het kabinet doet helemaal niets goed!"

8. Vertekenen van het standpunt

Je legt de tegenpartij woorden in de mond waarvan de onjuistheid moeilijk te bewijzen is.

"Ga je niet mee naar de wedstrijd? Dus jij gaat je lekker zitten vervelen in je eentje?"

Supermarktmedewerkers moeten niet klagen als ze overuren maken, want winkeliers werken ook op koopavonden en zaterdag

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredening
4. generalisatie

er worden dingen met elkaar vergeleken die eigenlijk niet te vergelijken zijn

Werklozen zijn te beroerd om te werken, dat zie je wel aan mijn buurman.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. generalisatie

Op basis van te weinig gegevens stelt iemand een algemene regel vast

Iemand die niet vooraf een proefexamen maakt, haalt een slecht resultaat. Jim heeft een onvoldoende, dus hij heeft het proefexamen niet gemaakt.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. generalisatie

Een foute conclusie trekken; een verkeerde voorstelling van oorzaak en gevolg.

Dat hoef ik niet te bewijzen, dat is gewoon zo!

1. Verkeerd autoriteitsargument
2. Beroep op traditie
3. Persoonlijke aanval
4. Ontduiken van bewijslast

Condooms verergeren de verspreiding van aids, want dat zegt de paus.

1. Verkeerd autoriteitsargument
2. Verkeerde vergelijking
3. Persoonlijke aanval
4. Ontduiken van bewijslast

Nederland stelt niets voor, want het is maar een klein kikkerlandje.

1. Verkeerd autoriteitsargument
2. Onjuiste vergelijking
3. Persoonlijke aanval
4. Ontduiken van bewijslast

Huiswerk:

Maken: opdracht 22 t/m 25 bij tekst 4 blz. 54 en 55

9. Bespelen van het publiek

Je beweert zaken waartegen iemand moeilijk in kan gaan.

"Je bent toch niet goed bij je hoofd als je daar wil wonen!"

Oefenen