1.6 Natuurwetenschappelijk onderzoek

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.6 Natuurwetenschappelijk onderzoek

• Wat weet je nog?
• Uitleg over natuurwetenschappelijk onderzoek
• Opdrachten maken 

Leerdoelen

• Je kunt verschillende typen en methoden van natuurwetenschappelijk onderzoek beschrijven.
• Je kunt de verschillende fasen van een hypothesetoetsend onderzoek beschrijven, resultaten van een onderzoek analyseren en daaruit conclusies trekken.
• Je kunt een technisch ontwerp voorbereiden, uitvoeren, testen en evalueren. 

Wat weet je nog? (bespreek in tweetallen)

• Welke stappen zijn er bij het uitvoeren van een onderzoek? (in de juiste volgorde)
• Wat is belangrijk bij het opstellen van een onderzoeksvraag?
• Hoe stel je een hypothese op?
• Wat hoort er allemaal in de discussie?

Typen onderzoek

Literatuuronderzoek: bestaande kennis verzamelen uit verschillende betrouwbare bronnen.

Beschrijvend onderzoek: observeren/waarnemen (bijv. gedragsonderzoek, soortenonderzoek of preparaten bekijken).

Hypothesetoetsend onderzoek: om hypothese te toetsen.

Ontwerpend onderzoek: product als antwoord op de 

onderzoeksvraag.

De onderdelen

1. Titelblad
2. Inleiding
3. Onderzoeksvraag
4. Hypothese
5. Werkwijze
6. Resultaten
7. Conclusie
8. Discussie

1. Titelblad

Titel beschrijft onderwerp waar verslag over gaat 
Titel is niet de onderzoeksvraag
Leuk plaatje gerelateerd aan het verslag
Volgende info is aanwezig:
- Namen verslagmakers
- Afkorting docent
- Datum practicum

2. Inleiding

Begin een verslag door het internet / je boek te raadplegen en een theoretisch kader te beschrijven over je onderwerp:

- Welke organismes worden onderzocht?

- Wat is bekend over deze organismes?

- Wat wil je te weten komen in je onderzoek met betrekking tot deze organismes?

Maatschappelijke relevantie:

- Waarom is dit onderzoek nuttig voor de maatschappij?

Aanleiding:

- Een goede inleiding beschrijft een logische aanleiding naar je onderzoeksvraag!

Tip: Je kunt je verhaal ondersteunen met plaatjes

Goed voorbeeld

Slecht voorbeeld

3. Onderzoeksvraag

Onderzoeksvraag:

- Uit onderzoeksvraag kan de lezer opmaken wat er wordt gemeten in het onderzoek

- Uit onderzoeksvraag kan de lezer opmaken van welke organismes er gebruik wordt gemaakt

- De onderzoeksvraag vraagt slechts naar de invloed van 1 variabele 

- De onderzoeksvraag is de belangrijkste zin in je verslag. Let dus op spelling en interpunctie. 

Goed voorbeeld

Slecht voorbeeld

4. Hypothese

Geeft voorspellend antwoord op de onderzoeksvraag in een stellende zin.

Tip: Als... Dan... hypothese

Slecht voorbeeld

Goed voorbeeld

5. Werkwijze

Benodigdheden:

- Bevat lijst van alle benodigdheden

Werkwijze:

- Stapsgewijze beschrijving van alle stappen die uitgevoerd moeten worden om het onderzoek uit te voeren.

Een werkwijze moet zo zijn geschreven dat iedereen jouw onderzoek precies na kan doen.

Een werkwijze bevat ook instructies voor hoe je de resultaten moet verwerken.

Tip: Maak foto's van opstelling die is gebruikt. 

6. Resultaten

Schriftelijke beschrijving van de resultaten:

- Zijn er resultaten die je zijn opgevallen?

Tabellen:

Metingen worden altijd weergegeven in tabellen

Zorg ervoor dat de grootheden en eenheden duidelijk zijn

Diagrammen:

Zorg ervoor dat je de meest passende diagram hebt gebruik om je resultaten visueel te maken

Zorg dat de assen van het diagram juist benoemd zijn met de juiste grootheden en eenheden

Diagrammen en tabellen zijn voorzien van bijschrift. Diagram moet zonder de rest van het verslag begrijpbaar zijn. 

7. Conclusie

Het antwoord op de onderzoeksvraag wordt gegeven. Daarnaast wordt genoemd op basis van welke resultaten deze conclusie is getrokken

Goed voorbeeld

Slecht voorbeeld

8. Discussie

1. Geef een biologische verklaring voor je gevonden resultaat, baseer dit op kennis uit bronnen.

2. Klopt je hypothese ja of nee, en waarom dan wel of niet?

3. Levert het gevonden resultaat nog nieuwe vragen op die onderzocht kunnen worden in een vervolgonderzoek?

4. Hoe is het gesteld met de betrouwbaarheid en validiteit van je onderzoek:

- Heb je genoeg resultaten om goed antwoord te kunnen geven op je onderzoeksvraag?

- Zijn er kanttekeningen te plaatsen bij de methode/uitvoering van het experiment die validiteit aantasten?

Disclaimer: Een discussie is iets anders dan een reflectie. Je hoeft dus niet te vertellen hoe de samenwerking ging of wat je van de proef vond.

Verzorging

Taalgebruik

- Let op spelling

- Gebruik geen spreektaal

Literatuurlijst en bronvermelding

- Literatuurlijst met alle bronnen

- Verwijzing naar bronnen in de tekst

Lay-out

- overzichtelijk verslag

- Alle onderdelen in juiste volgorde

- Overal dezelfde lettertype

Algemeen

- ingeleverd als PDF

- Op tijd ingeleverd voor de deadline

Aan de slag

Af op donderdag 10 oktober (er komt nog een les over dit onderwerp):

opdrachten 57 t/m 65 van 1.6

Kies:

- opdrachten maken

- voorbereiden voor de S.O.

Donderdag: S.O. over 1.1 t/m 1.5 en start onderzoek bacteriën --> laptop opgeladen mee!

Deze les

• Uitleg validiteit en betrouwbaarheid (1.6)
• Keuze: opdrachten maken of verder met onderzoeksverslag 

Validiteit en betrouwbaarheid

Validiteit = de resultaten geven antwoord op de onderzoeksvraag (meet je wat je wil meten?)

Betrouwbaarheid = onderzoek kan precies herhaald worden --> zelfde resultaten. 

Blanco/controlegroep

Experimenteergroep: blootstellen aan bepaalde factor (bv. pH/concentraties/temperatuur etc.)

Controlegroep = zelfde experiment, maar factor afwezig. Andere omstandigheden gelijk! 

Voorbeelden:

- Hoe beïnvloedt de hoeveelheid licht de snelheid van fotosynthese bij planten?

- Wat is de werking van een antibioticum tegen bepaalde bacteriën?

Natuurwetenschappelijk = hypothesetoetsend

Aan de slag!

Af op vrijdag 11 oktober:

opdrachten 57 t/m 65 van 1.6

Of: verder met het onderzoeksverslag (morgen inleveren voor 23:59).