Herhalen hoofdstuk 4

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Herhalen hoofdstuk 4

Arbeidsovereenkomst

CAO = Collectieve ArbeidsOvereenkomst

Individuele  arbeidsovereenkomst

Bedrijfstak

1 Werknemer

CAO

CAO = collectieve arbeidsovereenkomst.

In een cao staan de arbeidsvoorwaarden die gelden voor iedereen in een bepaalde bedrijfstak. Een bedrijfstak is een groep bedrijven van gelijke soort.

Voorbeelden van bedrijfstakken zijn: horeca, onderwijs, bouw of gezondheidszorg.

€ 1900,-

€ 400,-

€ 1200,-

€ 3.500,-

Brutoloon

Nettoloon = brutoloon - inhoudingen 

Minimumjeugdloon 2023

Rachid is 18 jaar en hij werkt voltijd in de horeca. Hij verdient 13% meer dan het minimumloon. Bereken hoeveel Rachid per jaar verdient.

Het minimumloon voor 18-jarigen is € 967,20

€ 967,20 : 100 x 13 = € 125,74

€ 967,20 + € 125,74 = € 1092, 94

€ 1092, 94 × 12 = € 13115,28 per jaar

Arbeidsmotieven= redenen om te werken.

• Regelmaat in je leven
• Sociale contacten
• Inkomsten verdienen
• Jezelf ontwikkelen
• Nuttig bezig zijn

In welke sector wil je werken?

Productie en arbeid kun je in verschillende productiesectoren indelen:

• agrarische sector; landbouw, visserij, mijnbouw
• industriële sector; fabrieken, bouw, ambachten (bakker, slager)
• dienstverlenende sector; winkels, banken, overheid

Arbeidsverdeling

• Arbeidsverdeling = iedereen doet zijn of haar eigen werk (taken)
• Kun jij een voorbeeld noemen van arbeidsverdeling op school?
• Waarom is arbeidsverdeling belangrijk?

Leidinggevend of uitvoerend werk

Leidinggevend werk

Bij leidinggevend werk vertel je andere mensen wat zij  moeten doen en ben je verantwoordelijk voor het resultaat.​ 

​

Uitvoerend werk

Bij uitvoerend werk krijg je opdrachten van je werkgever en die voer je uit.

​

(on)geschoold werk 

Ongeschoold

Geschoold

Geschoold of ongeschoold

Voor geschoold werk:

Heb je wel een beroepsopleiding nodig

Voor ongeschoold werk:

Heb je geen beroepsopleiding nodig

Arbeidsmarkt en werkgelegenheid

• Arbeidsmarkt = aanbod van arbeid + vraag naar arbeid
  
• Werkgelegenheid = alle arbeidsplaatsen bij bedrijven en overheid

100% berekenen

In een stad hebben we 260.000 inwoners een baan. Dat is 40% van de beroepsbevolking.

Hoe groot is de totale beroepsbevolking?

260000 : 40 x 100 = 650000

Uitwerking

 

260.000 : 40 (%) = 6.500 (1%)

6.500 x 100 (%)= 650.000 (100%)

Beroepsbevolking

• Dat is iedereen van 15 jaar tot de pensioenleeftijd die werkt of werk zoekt.
  
• De beroepsbevolking bestaat uit de werkzame beroepsbevolking: alle werknemers en mensen die voor zichzelf werken
• werkloze beroepsbevolking: alle mensen die werk zoeken

Werklozen

Beroepsbevolking

Beroepsbevolking:

Alle mensen tussen 15 en pensioen-leeftijd die werken of werkloos zijn

Werkzame    beroepsbevolking:

Het werkzame deel van de beroepsbevolking

Wit werk

Betaald werk, waarover belasting en sociale premies wordt betaald.

Grijs / zwart werk

- grijs werk: onbetaald werk

- zwart werk: betaald werk, zonder belasting en sociale premies te betalen.

Dit is strafbaar!

Berekenen WW- Uitkering

Jay heeft 5 jaar gewerkt als magazijnmedewerker. Hij verdiende €2800,- per maand. Per 1 januari is hij ontslagen. Hij heeft recht op een WW- uitkering en ontvangt de eerste 2 maanden na ontslag 75% en de overige maanden 70% van zijn laatste loon. Bereken hoeveel Jay de eerste maand van zijn werkloosheid in totaal ontvangt aan WW-uitkering.

€ 2800 : 100 x 75 =  € 2100

Uitwerking

Stap 1 bereken het normale salaris per maand

€28000/12= €2333,33 

Stap 2 bereken het salaris in de derde maand

0,70 x €2333,33 = €1633,33

of

€2333,33/100 x 70%= €1633,33

Werkloosheid

• Geregistreerde werkloosheid (alle mensen die ingeschreven staan bij het UWV)
• Verborgen werkloosheid (mensen die op zoek zijn naar een baan maar zich niet inschrijven bij het UWV)

Structurele werkloosheid

Structurele werkloosheid is het gevolg van veranderingen in de aanbodkant van de economie,

bijvoorbeeld:

• bedrijven maken verouderde producten niet langer
• robots nemen mensenwerk over
  
• bedrijven gaan in lagelonenlanden produceren
  
• mensen hebben niet de juiste opleiding voor de vacatures
  

Structurele werkloosheid is meestal blijvend.

Conjuncturele werkloosheid = werkloosheid die het gevolg is van daling van de vraag naar goederen en diensten door vermindering van de koopkracht.

Seizoenswerkloosheid 

Werken als skileraar, bediening op het strand of in de kas etc.

seizoen afgelopen 

werkloosheid

Seizoenswerkloosheid

bij seizoenswerkloosheid is de werkloosheid veroorzaakt door de afhankelijkheid van het klimaat. Bepaalde sectoren zijn afhankelijk van seizoenen waardoor ze in bepaalde seizoenen draaien en andere seizoenen geen werk hebben. deze vorm van werkloosheid is tijdelijk van aard en komt vaak voor in

de toerisme-industrie, pretparken en de bouw.

Regionale werkloosheid

Frictiewerkloosheid 

Afgestudeerd of gestopt met met huidige baan.

Korte periode (8 maanden)

Nieuwe baan 

Uitleg

Frictiewerkloosheid noem je de periode tussen twee banen in, of de periode vanaf dat je afgestudeerd bent en op zoek bent naar een nieuwe baan. 

Frictie werkloosheid:

Op het moment dat iemand zijn diploma behaald en opzoek gaat naar een baan of als iemand van baan verwisseld gaat er tijd overheen. Op dat moment is die personen werkzoekende en werkloos. Bij deze werkloosheid wordt ervanuit gegaan dat het van korte duur is, maximaal 8 maanden.