B5 t/m B8 Het hormoonstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

5.6/7/8 het hormoonstelsel

Wat doen hormonen?

Regelen de werking van bepaalde organen

Verschil in werking van het zenuwstelsel en het hormoonstelsel

Hormoonklieren

Ligging van 

hormoonklieren 

bij ons

Hormonen

hypofyse - groeihormoon (en activeert andere  hormoonklieren)

schildklier - schildklierhormoon

bijnieren - adrenaline

eilandjes van Langerhans - glucose en insuline

teelballen - mannelijk geslachtshormoon

eierstokken - vrouwelijk geslachtshormoon

De hormoonklieren

Hypofyse

1. De hypofyse is een hormoonklier in de hersenen.
   
2. Het maakt het groeihormoon
   
3. De hypofyse beïnvloedt andere hormoonklieren (zoals de geslachtsorganen)
   

ontstaan secundaire geslachtskenmerken vrouw:

• groei borsten
• groei schaamhaar
• ongesteld
  

hypofyse

geeft startsein 

maakt hypofyse-hormonen

zaadballen

geslachtsorgaan man reageert op hypofysehormonen en 

maken testosteron

eierstokken

geslachtsorgaan vrouw reageert op hypofysehormonen en maken oestrogeen

ontstaan secundaire geslachtskenmerken man:

• penisgroei
• baardgroei
• lage stem etc...
  

Teelballen en eierstokken

maken geslachtshormonen

Hypofyse

Schildklier

• De schildklier maakt schildklierhormoon:
  
  
• Schildklierhormoon regelt verbranding in de cellen (stofwisseling) en groei en ontwikkeling.
  
  
• Te weinig schildklierhormoon: Je bent koud en moe en wordt dikker.
  
• Te veel schildklierhormoon: Je hebt het warm, bent bewegelijk, valt af.
  

schildklier

schildklier regelt stofwisseling (verbranding), groei en ontwikkeling

schildklier maakt schildklierhormoon

De eilandjes van langerhans

De hormonen uit de eilandjes regelen de hoeveelheid suiker in je bloed 

Ook wel glucosegehalte of suikergehalte genoemd

Suikerziekte?

Insuline en glucagon

Insuline

De organen maken suiker op door het te gebruiken

Onder invloed van insuline daalt het glucosegehalte 

Glucagon

Vult de gangen weer met suiker (en sluit de deuren)

Onder invloed van Glucagon stijgt het glucosegehalte 

Diabetes of suikerziekte

• eilandjes van Langerhans produceren te weinig insuline
• glucosegehalte blijft daardoor boven 0,1%
  
• insuline moet op andere manier in lichaam komen

Bijnieren

Maken adrenaline 

Meer suiker in je bloed, snellere hartslag en ademhaling

De bijnieren

Maken adrenaline aan in nood en spanning. Net als glucagon breekt adrenaline glycogeen af, maar dan veeel sneller. Ook je hart gaat sneller kloppen.

Adrenaline

Leren 8.6

Hormoonklieren kunnen herkennen en benoemen

Beschrijven welke hormonen hormoonklieren aanmaken

Werking van hormonen beschrijven in het algemeen

Werking van de verschillende hormonen kunnen uitleggen

Hormonen zijn:

1. Regelstoffen
2. Voedingsbestanddelen
3. Geslachtskenmerken
4. hormoonklieren

Welke maakt hormonen?

1. 
2. 

Benoem onderdeel 5

1. Eierstok
2. Bijnier
3. Testikel
4. Eilandjes van langerhans

Welke hormoonklier functioneert niet goed bij iemand met suikerziekte?

Adrenaline wordt gemaakt in

1. alvleesklier
2. schildklier
3. hypofyse
4. bijnieren

Wat zijn de verschillen tussen hormonen en impulsen?

Is P een hormoonklier? En Q?

1. alleen P
2. alleen Q
3. zowel P als Q
4. geen van beide

Wanneer gaat je hart sneller kloppen?

1. Bij inspanning (bijv. sport)
2. Als je slaapt
3. Als je schrikt en adrenaline aanmaakt
4. Je hartslag is altijd hetzelfde

Versnelt adrenaline de werking van je spieren?

1. ja
2. nee

Wat is de functie van glucagon?

1. Suiker opeten
2. Glycogeen maken
3. Glucose vrijmaken
4. Urine maken

Noem twee belangrijke verschillen tussen het hormoonstelsel en het zenuwstelsel.

Aan de slag

Je maakt de D+toets staat onder kopje AFSLUITING 

Klaar?

Maak alle  niet gemaakte opdrachten/gewiste opdrachten van thema Regeling

Spel: 60 seconds