## Beeldende begrippen Kleur schaduw structuur textuur

• Beeldende vorming
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Beeldende begrippen

 KLEUR

Kleurencirkel van
Johannes Itten

Johannes Itten is een kunstschilder.

 Deze kunstenaar gaf in een schema weer welke kleuren je kon mengen om andere kleuren te maken.

Primaire/basiskleuren

Dit zijn: magentarood, cyaanblauw en citroengeel. 

Deze kleuren kunnen zelf niet uit andere kleuren gemengd worden.

 Het zijn de basiskleuren voor alle andere kleuren. Je kunt met de basiskleuren elke kleur maken.

Magenta rood

Citroen geel

Cyaan Blauw

In de driehoek in het midden staan de:

1. Primaire kleuren
2. Tertiaire kleuren
3. Secundaire kleuren

Secundaire kleuren

Kleuren die ontstaan door twee primaire kleuren te mengen met elkaar:

groen = cyaanblauw + citroengeel

oranje = magentarood + citroengeel

paars = magentarood + cyaanblauw

Tertiaire kleuren

Kleuren die ontstaan uit een menging van alle 3 de primaire kleuren of door een primaire met een secundaire kleur of  te mengen met zwart en wit.

Voorbeelden: bruin, mosgroen, terracotta, aubergine etc.

Kleurcontrast

Verschillende kleuren kunnen elkaar versterken of verzwakken. 

Er zijn 4 kleurcontrasten; 

- complementair kleurcontrast, 

- warm-koud kleurcontrast, 

- licht-donker kleurcontrast en 

- kleur-tegen-kleur contrast

Kleurencirkel

Itten

Complementair 

contrast

Dit is het grootste kleurcontrast tussen 2 kleuren. Er staan twee kleuren tegenover elkaar in de kleurencirkel en versterken elkaar (=compliment):

- geel staat tegenover paars

- rood staat tegenover groen

- blauw staat tegenover oranje

Warm-koud contrast

Je kunt de kleuren uit de kleurencirkel verdelen in koude en warme kleuren. 

Warme kleuren zijn: 

rood, geel, oranje, roze

Koude kleuren zijn: 

blauw, paars en groen

Zwart en wit

Zwart en wit worden niet beschouwd als kleuren. Zwart is geen kleur omdat het licht absorbeert. Wit is geen kleur omdat het alle kleuren reflecteert. 

Zwart en wit zijn bedoeld om andere kleuren van tint te veranderen.

Licht-donker contrast

Bij dit contrast gaat het om de tegenstelling in helderheid. Het grootste contrast is er tussen zwart en wit, maar niet alleen bij deze kleuren is er sprake van een contrast. De kleuren citroengeel en donkerblauw vormen bijvoorbeeld ook een contrast. 

warme kleuren zijn

1. rood-blauw-groen
2. groen-blauw-roze
3. geel-rood-paars
4. rood-geel-oranje

secundaire kleuren zijn:

1. rood, blauw en groen
2. als je alle primaire kleuren mengt
3. als je twee primaire kleuren mengt
4. als je drie primaire kleuren mengt

primaire kleuren

secundaire kleuren 

tertiaire kleuren

Warm koud contrast

complementair kleur contrast 

welk kleurcontrast
zie je hiernaast?

1. complementair contrast
2. kleur-kleur contrast
3. licht-donker contrast
4. kwantiteitscontrast

Bij een complementair kleurcontrast staat er altijd een primaire kleur tegenover een secundaire kleur

1. Waar
2. Niet waar

tertiaire kleuren zijn

1. kleuren gemengd met zwart of wit
2. kleuren ongemengd
3. primaire kleur gemengd met een secundaire kleur
4. drie kleuren door elkaar

Welke begrip past
bij de kleur van de bank?

1. Tertiaire kleur
2. Secundaire kleur
3. Primaire kleur
4. Mosgroen

Hier zie je?

1. twee primaire kleuren
2. een complementair kleurcontrast
3. twee secundaire kleuren
4. een koud - warm contrast

Welk begrip past bij deze kleding?

1. Licht-donker contrast
2. Kleurenfamilie
3. Complementair kleurcontrast
4. Primaire kleuren

Welke kleuren vormen een complementair contrast in de afbeelding

1. licht en donker
2. geel en blauw
3. groen en oranje
4. blauw en oranje

Welk begrip past bij deze afbeelding?

1. Secundaire kleuren
2. Warm-koud contrast
3. Complementair kleurcontrast
4. Primaire kleuren

Slagschaduw

Slagschaduw is de schaduw die een object 'werpt' op een ondergrond of achtergrond.

Eigen schaduw

Eigen schaduw is de schaduw die op het object aanwezig is. 

Bijvoorbeeld: 

De zon schijnt op de woestijnduin; de ene kant van de woestijnduin is licht, de andere kant is donker.

Eigen schaduw en slagschaduw

En wat voor schaduwen zie je hier?

1. Slagschaduw en eigenschaduw
2. Geen van beiden
3. Alleen slagschaduw
4. Alleen eigenschaduw

Welke soort schaduw zie je op de noot?

1. eigenschaduw
2. slagschaduw
3. gebroken slagschaduw

Structuur

Structuur is de manier waarop iets is opgebouwd uit kleinere delen. 

Structuur vind je in de samenstelling van vormen en materialen. Andere woorden voor structuur zijn: opbouw, samenstelling of ordening.

TEXTUUR

Een textuur is de zichtbare en voelbare oppervlakte van een materiaal. 

Voorbeelden van texturen zijn: harig, stekelig, glad, bobbelig enz.

Op deze afbeelding zie je een foto van een ...

1. Textuur
2. Structuur
3. Textuur én een structuur
4. Geen textuur en geen structuur

De ............ van deze boom voelt hard en hobbelig.

1. Textuur
2. Structuur

De weergave van de vacht van deze panter noemen we een:

1. weefsel
2. structuur
3. contour
4. textuur

Overlapping en Afsnijding

Door afsnijding en overlapping van het onderwerp wordt diepte gecreëerd.

Silhouet

Een donker schaduwbeeld met zichtbare omtrek. Vaak ontstaat dit door tegenlicht. Er is geen dieptewerking in een silhouet

Stilleven

EXPRESSIE / ZEGGINGSKRACHT

De manier waarop het beeld "spreekt". Wat voor gevoel geeft het je, wat is de stemming, wat roept het in je op?

Wat krijg je als je geel en rood mengt?

1. paars
2. groen
3. oranje
4. blauw

Wat krijg je als je geel en blauw mengt?

1. paars
2. groen
3. oranje
4. blauw

Complementair contrast

Warm koud contrast

Kleur tegen kleur contrast 

Licht donker contrast 

Verzadigde/

zuivere kleuren

Dit zijn felle kleuren die niet gemengd zijn met zwart of wit.

 Primaire kleuren zijn de zuiverste kleuren en dus het meest verzadigd.

Onverzadigde/

onzuivere kleur

Dit zijn kleuren die gemengd zijn met andere kleuren (met bijvb. wit/zwart). Ze worden donkerder of lichter gemaakt zoals lichtgroen, donkerrood, roze etc. Onverzadigde kleuren kunnen allemaal lichter of donkerder worden gemaakt.

Leg in je eigen woorden uit wat een 'onverzadigde kleur' is.

Kleurenfamilie

Een kleurenfamilie is een groep kleuren die onderling weinig verschillen. Dit zijn dus kleuren die bij elkaar horen omdat ze min of meer hetzelfde effect hebben.

Welk begrip past bij de afbeelding?

1. Primaire kleuren
2. Secundaire kleuren
3. Verzadigde kleuren
4. Kleurenfamilie

Kleur-tegen-kleur contrast

Bij dit contrast zie je verschil tussen twee naast elkaar gebruikte kleuren. Kleuren worden direct naast elkaar gezet zonder tussentonen ertussen. Er ontstaat een bont en vrolijk geheel.