Handelskapitalisme en Wereldeconomie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H6 Regenten en Vorsten

Handelskapitalisme en wereldeconomie

de reis van Barentsz

klok uit het 'Behouden Huis'

gaf houvast in de winternacht

op 3 december 1596 vroor hij vast

gevonden in 1870

Handelskapitalisme

• Ontstaan kapitalisme: Een economisch systeem waarbij personen geld in een onderneming investeren om winst te maken. 
  

• De productiemiddelen waren privé bezit. 
  

• De winst mag je in eigen zak steken
  

Handelskapitalisme

 handel: er werd vooral geïnvesteerd in mogelijkheden om beter handel te drijven (dus niet in productie van goederen).

handel beschermen

De VOC mocht ook: 

1. Verdragen afsluiten met vorsten. 
2. Oorlog voeren. 
3. Gebieden besturen. 

Engels voorbeeld van de VOC is de East India Company

Handelskapitalisme

• Voor reizen over de oceanen was veel kapitaal nodig. 
• Daarom gingen rijke kooplieden samen werken. 
• Aandelen uitgeven

• Staten-Generaal richtte in 1602 de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) op. 

• monopolie op handel met Azië.
  

Handelskapitalisme

De VOC was het eerste bedrijf waar aandelen verkocht werden. 

DE VOC was ook het eerste bedrijf ter wereld waarbij aandeelhouders hun geld in de onderneming lieten zitten. 

Het handelsnetwerk van de VOC

• VOC bouwde factorijen Azië en Afrika. Centrum: Batavia op Java
  

• Bijvoorbeeld: 
  
• Met zilver kochten zij zijde  in bijvoorbeeld China. 
  
• Dit ruilde zij in voor Specerijen in de Molukken. 
  
• Dit werd in Nederland weer verkocht voor zilver. 
  

Het Handelsnetwerk van de VOC

Kruidnagel en Muskaatnoten groeide alleen op de Molukken. 

Het lukte de VOC om de Portugezen, Spanjaarden en Engelsen te verjagen. 

Uiteindelijk dwong de VOC de Molukkers alleen aan de VOC te verkopen. 

Wie dat niet deed werd vermoord, uitgehongerd of als slaaf weggevoerd. 

Het begin van een wereldeconomie

Door de wereldwijde handelscontacten van de handelskapitalistische compagnieën ontstond er een wereldeconomie. 

Het begin van een wereldeconomie

• Voor de handel rond de Atlantische Oceaan werd de West-Indische Compagnie (WIC) opgericht. 
  
• In eerste instantie gericht op kaapvaart: het dwarszitten van de Spaanse handel.
  

• De WIC had factorijen aan de kusten van: 
  
• West-Afrika
  
• Amerika
  

• De WIC was niet zo groot en winstgevend als de VOC. 
  

Maken 

uitgedeelde vragen over handelskapitalisme

Handelsnetwerk van de VOC

Jan Pieterszoon Coen:

Zwarte Bladzijde: Gaf het bevel tot uitroeiing van de Bandanezen die het monopolie wilde doorbreken. 

Gaf opdracht tot het oprichten van een nieuw hoofdkwartier van VOC in Azië op Java genaamd Batavia (Jakarta).  

Handelsnetwerk van de VOC

In de 17de eeuw verdiende de VOC het meest aan 

1. Specerijen.
2. Zijde
3. Katoen. 

In de 18de eeuw werd dit: 

1. Thee
2. Koffie. 

Het begin van een wereldeconomie

Rond de Atlantische Oceaan waren vooral de Spanjaarden, Portugezen, Engelsen en Fransen actief. 

Zij stichtte vooral plantages waarop suiker, tabak en koffie werd verbouwd. 

Dit verkochten zij in Europa en van het geld kochten zij producten. 

Dit verkochten zij in Afrika en kochten daar slaven voor. 

Huiswerk: Maken 6.1. 

• Maken paragraaf 6.1. 
• Leren leerdoelen 6.1.